تنگی نفس
تنگی نفس (به انگلیسی: Dyspnea) وضعیتی است که تنفس طبیعی را برای شما دشوار می‌کند. این مشکل می‌تواند خفیف و حاد یا جدی و مزمن باشد.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| نشانه ها: | احساس سنگینی و درد در قفسه سینه، تنگی نفس به محض خوابیدن، احساس خستگی مداوم، تپش قلب، خس‌خس سینه، سرفه کردن مداوم |
| عوامل خطرناک: | ضعف عضلات تنفسی، ابتلا به آسم یا سیستیک فیبروزیس سطح پایین هموگلوبین خون، اعتیاد به سیگار |
| روش تشخیص: | ارزیابی فیزیکی، بررسی تاریخچه پزشکی، اسکن‌های تصویربرداری، آزمایش خون، تست های عملکرد ریه (اسپیرومتری)، پالس اکسیمتری |
تشخیص و درمان تنگی نفس گاهی دشوار است زیرا دلایل مختلفی می‌تواند سبب بروز آن شود. ورزش بسیار سنگین، گرمای شدید، چاقی و رفتن به ارتفاع بالاتر می‌تواند سبب بروز این مشکل در یک فرد سالم شود. علاوه بر این، تنگی نفس احتمالاً نشانه یک مشکل پزشکی است. اگر دچار تنگی نفس غیرقابل توضیح هستید، خصوصاً اگر ناگهانی بروز کرده و شدید است، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. امروزه تنگی نفس یک مشکل شایع دنیای ماشینی و آلوده فعلی است و طبق آمار از هر ۴ نفر معمولا ۱ نفر با این مشکل به مراکز درمانی مراجعه می‌کند. تنگی نفس می‌بایست به‌موقع تشخیص داده و درمان شود؛ زیرا اگر نشانه یک بیماری زمینه‌ای دیگر باشد، درمان آن بیماری در اولویت است.
علائم
- احساس می‌کنید باید سریع‌تر یا بیشتر نفس بکشید (تنفس سریع و کم‌عمق)، به‌خصوص بعد از فعالیت بدنی
- احساس سنگینی و درد در قفسه سینه
- تنگی نفس به محض خوابیدن
- احساس خستگی مداوم
- تپش قلب
- خس‌خس سینه
- سرفه کردن مداوم
فاکتورهای خطر
فاکتورهای زیر شما را بیشتر در معرض خطر تنگی نفس قرار خواهند داد:
- عضلات شما ضعیف هستند، خصوصاً عضلاتی که در تنفس نقش دارند؛ مانند دیافراگم.
- شما آسم یا سایر بیماری‌های تنفسی مزمن مانند COPD یا سیستیک فیبروزیس دارید.
- شما سیگاری هستید.
- محل کار یا زندگی شما مشکلاتی دارد که آسم شما را تحریک می‌کنند.
تشخیص
- ارزیابی فیزیکی
- بررسی تاریخچه پزشکی
- اسکن های تصویربرداری
- آزمایش خون
- تست های عملکرد ریه (اسپیرومتری)
درمان
رژیم غذایی و ورزش
اگر چاقی و دشواری در مدیریت سطح تناسب اندام سبب تنگی نفس می‌شود، رعایت یک رژیم غذایی متعادل و ورزش مکرر ممکن است به کاهش علائم کمک کند. کاهش وزن متوسط، حتی بدون ورزش، می‌تواند به افراد چاق کمک کند تا علائم تنگی نفس را کاهش دهند.
اگر مدت زیادی گذشته است یا شرایط پزشکی دارید که سطح فعالیت شما را محدود می‌کند، با پزشک خود در مورد شروع یک برنامه ورزشی ایمن صحبت کنید.
توانبخشی ریوی
COPD و سایر بیماری های ریوی نیاز به مراقبت از متخصص ریه دارد، پزشکی که در سلامت ریه ها و سیستم تنفسی شما تخصص دارد. ممکن است به اکسیژن مکمل در یک مخزن قابل حمل نیاز داشته باشید تا به شما کمک کند احساس تنگی نفس نداشته باشید.
توانبخشی ریوی می‌تواند در بهبود علائم تنگی نفس نیز موثر باشد. این یک برنامه تمرین نظارت شده و آموزش در مورد تکنیک های تنفس برای کمک به شما برای غلبه بر بیماری ریه است.
توانبخشی قلبی
تنگی نفس یکی از چندین علامت نارسایی قلبی است. اگر نارسایی قلبی دارید، به این معنی است که قلب شما آنقدر ضعیف است که نمی‌تواند خون اکسیژن دار کافی را برای پاسخگویی به نیازهای بدن پمپ کند.
توانبخشی قلبی می‌تواند به شما در مدیریت نارسایی قلبی و سایر بیماری های مرتبط با قلب کمک کند. در موارد شدید نارسایی قلبی، ممکن است به پمپ مصنوعی برای کمک به عملکرد قلب نیاز داشته باشید.
پیشگیری
- ترک سیگار و پرهیز از دود دخانیات
- اجتناب از قرارگرفتن در معرض دود سیگار
- اجتناب از عوامل محرک دیگر مانند دودهای شیمیایی و دود چوب
- وزن کم کنید زیرا از فواید کاهش وزن، کم شدن فشار وارد شده به قلب و ریه‌ها می‌باشد.
- ورزش سبک به تقویت سیستم قلبی عروقی و تنفسی کمک می‌کند.
- عدم صعود به ارتفاعات بالا
- معاینات پزشکی منظم برای تشخیص بیماری‌های زمینه‌ای عامل تنگی نفس