میرحسین موسوی
میرحسین موسوی خامنه (متولد ۱۱ اسفند ۱۳۲۰، خامنه) معمار، نقاش و سیاستمدار چپگرای ایرانی است که از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ بهعنوان آخرین نخستوزیر ایران فعالیت میکرد.
موسوی در سال 1348 در رشته معماری و شهرسازی در دانشگاه ملی ایران (دانشگاه شهید بهشتی فعلی) فارغالتحصیل شد. او سپس به عضویت در هیئت علمی همان دانشگاه درآمد. او همچنین به فعالیت در زمینه نقاشی میپرداخت و بیش از ۱۸۰ اثر نقاشی خلق کرد. در پیش از انقلاب، از مبارزان علیه حکومت سلطنتی بود. موسوی یکی از مؤسسان جنبش مسلمانان مبارز با گرایش سوسیالیسم اسلامی بود. او در سال ۱۳۵۲ در اثر حمله عوامل ساواک دستگیر شد.
نخستین فعالیت دولتی رسمی او در پس از انقلاب اسلامی، تصدی وزارت امور خارجه در سال ۱۳۶۰ بود. او پس از شهادت نخستوزیر وقت، محمدجواد باهنر، به سمت نخستوزیری رسید. از آنجا که تمام سالهای نخستوزیری او در زمان رهبری امام خمینی بود و خصوصاً در سال ۱۳۶۴ تمدید کابینه او برای چهارسال مجدد با حکم امام خمینی بهعنوان ولایت فقیه وقت صورت گرفت، از او با عنوان «نخستوزیر امام» نام برده میشود. موسوی پس از درگذشت خمینی، با تغییر قانون اساسی و حذف پست نخستوزیری، بیست سال از فعالیتهای اجرایی دولتی کناره گرفت.
موسوی از سال ۱۳۶۸، به تدریس در دانشگاه تربیت مدرس پرداخت و همزمان به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. از دیگر پستهای او در گذشته، تأسیس فرهنگستان هنر در سال ۱۳۷۷ و تا دیماه ۱۳۸۸ ریاست آن را بر عهده داشت. او مدتی عضو ستاد انقلاب فرهنگی بودهاست. وی به زبانهای فارسی، انگلیسی و عربی و ترکی آذربایجانی نیز تسلط دارد.
اصلاحطلبان در سالهای ۱۳۷۶ و ۱۳۸۴ از موسوی دعوت کردند که برای انتخابات ریاستجمهوری ثبتنام کند ولی او قصد نداشت به مشاغل دولتی برگردد و نپذیرفت؛ اما در سال ۱۳۸۸ وارد انتخابات شد و پس از اعلام نتایج، همراه با دیگر معترضان، مدعی تقلب گسترده در انتخابات شد. او به رهبران جنبش اعتراضی ایران موسوم به جنبش سبز تبدیل شد و «راه سبز امید» را به عنوان بدنه تشکیلاتی آن تأسیس کرد. گسترش جنبش سبب شد که حاکمیت جمهوری اسلامی از اسفند ۱۳۸۹ او و همسرش زهرا رهنورد و نیز مهدی کروبی را در حبس خانگی قرار دهد.
فعالیتهای علمی و هنری
- عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس
- عضو هیئت علمی دانشگاه ملی ایران پیش از انقلاب
- عضو هیئت امناء دانشگاه هنر اسلامی تبریز
- تألیف کتب مانند کتاب آثار نقاشی، دولت امید، فرهنگ واژگان علوم سیاسی و پنج گفتار دربارهٔ انقلاب و جامعه
- استاد راهنمای رسالههای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری
- بیش از ۱۸۰ اثر نقاشی
- برگزاری دهها نمایشگاه نقاشی به صورت انفرادی و جمعی نظیر نگارخانه نیاوران و تالار قندریز موزهٔ هنرهای معاصر
- طراحی مجموعهٔ کانون توحید، تهران ۱۳۵۰
- طراحی ادارهٔ مرکزی آب و فاضلاب اصفهان ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰
- طراحی طرح جامع دانشگاه شاهد
- طراحی تکیه (گلستان) شهدای اصفهان
- طراحی بنای یادبود شهید خرازی
- طراحی مجموعهٔ فرهنگی - تجاری بینالحرمین در شیراز
- طراحی مسجد سلمان فارسی در نهاد ریاست جمهوری
- طراحی مرکز مطالعات استراتژیک
- طراحی بنای یادبود شهدای هفتم تیر
- طراحی سایت دانشگاه علامه طباطبایی
- طراحی نگارخانه خیال ۱۳۸۲
- طراحی مسجد النبی - واقع در خیابان دریان نو، ستارخان، تهران
- طراحی مجتمع تجاری مفید - واقع در خیابان دریان نو، ستارخان، تهران
- طراحی ساختمان اصلی فرهنگستان هنر
- طراحی باغ هنرمندان در مجاورت فرهنگستان هنر تهران
- طراحی ساختمان مؤسسه فرهنگی هنری صبا ۱۳۸۱
سوابق شغلی
- عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی از سال ۱۳۵۷–۱۳۶۱
- عضویت در شورای انقلاب اسلامی از سال ۱۳۵۸
- عضویت در نهضت خداپرستان سوسیالیست و جنبش مسلمانان مبارز پیش از انقلاب
- رئیس دفتر سیاسی حزب جمهوری اسلامی از سال ۱۳۵۸–۱۳۶۰
- قائم مقام دبیرکل حزب جمهوری اسلامی ۱۳۶۰–۱۳۵۸
- سردبیر و مدیر مسؤول روزنامه جمهوری اسلامی از سال ۱۳۵۸
- صاحب امتیاز روزنامه کلمه سبز از سال ۱۳۸۸
- وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۶۰–۱۳۶۱
- رئیس ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح
- رئیس ستاد انقلاب فرهنگی از سال ۱۳۶۰
- نخستوزیر جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۶۰–۱۳۶۸ (آخرین نخستوزیر ایران)
- رئیس بنیاد مستضعفان از سال ۱۳۶۰–۱۳۶۸
- رئیس شورای اقتصاد از سال ۱۳۶۰–۱۳۶۸
- مشاور سیاسی رئیسجمهور از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶
- عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۰
- عضو شورای بازنگری قانون اساسی در سال ۱۳۶۸
- استادیار علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس از سال ۱۳۶۸
- استادیار مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه ملی ایران پیش از انقلاب
- عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از ۱۴ آذر ۱۳۷۵ تا خرداد ۱۳۹۰
- مشاور عالی رئیسجمهور از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴
- رئیس شورای هنر از سال ۱۳۷۸
- رئیس فرهنگستان هنر ایران از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۸
- عضو هیئت مؤسس دانشگاه آزاد