ژیمناستیک
ژیمناستیک یکی از رشته‌های ورزشی است و در دسته بندی رشته‌های آمادگی جسمانی قرار دارد.
در ورزش ژیمناستیک قدرت بدنی، انعطاف‌پذیری، تعادل، هماهنگی و چابکی ورزشکاران اهمیت بالایی دارد.
ژیمناستیک دارای سه شاخه اصلی است که عبارتند از:
- ژیمناستیک ریتمیک یا موزون
- ژیمناستیک هنری
- ژیمناستیک ترامپولین
مسابقات ژیمناستیک به صورت انفرادی برگزار می‌شود و ورزشکاران بر اساس امتیازهای کسب شده در اجراها، مقام کسب می‌کنند.
ژیمناستیک یکی از رشته‌های ورزشی حاضر در رقابت‌های المپیک است که در 18 رشته در این رویداد شرکت می‌کند. این 18 رشته عبارتند از ۱۴ رقابت در ژیمناستیک هنری، ۲ رقابت در ژیمناستیک موزون و ۲ رقابت در ترامپولین.
تاریخچه
در منابع تاریخی آمده‌است که خاستگاه ورزش ژیمناستیک درواقع یونان باستان بوده‌است. اگرچه قدمت ژیمناستیک در مصر و چین هم بالا است اما این ورزش اولین بار در یونان باستان ابداع شده‌است.
کلمه ژیمناستیک از ریشه یونانی gymnazein گرفته شده و به معنی تمرین کردن برهنه است. ژیمناستیک در گذشته به عنوان یک تمرین برای مردان جنگی انجام می‌شده و جنگجویان برای تقویت مهارت‌های خود این حرکات را انجام می‌دادند. در جنگ‌های دیرین به دلیل وجد نبردهای تن به تن، داشتن انعطاف و تعادل و قدرت جسمانی بالا اهمیت زیادی داشته است.
ژیمناستیک به عنوان یک ورزش فعال دارای سابقه‌ای در حدود ۲۰۰۰ سال می‌باشد ولی به عنوان یک ورزش رقابتی، دارای عمری در حدود ۱۰۰ سال است.
در سال ۱۸۸۱ فدراسیون بین‌المللی ژیمناسیک تأسیس شد که بعدها به نام هیئت فدراسیون ژیمناستیک اروپا تغییر پیدا کرد. اولین مسابقه بزرگ در المپیک آتن یونان در سال ۱۸۹۶ برگزار شد و که در آن آلمان به عنوان قهرمان برگزیده شد. اولین مسابقه بین‌المللی بعد از مسابقات المپیک در سال ۱۹۵۳ در بلژیک برگزار شد که در آن ژیمناستیک کارانی از نقاط مختلفی از قبیل بلژیک، فرانسه، لوکامبورگ و هلند شرکت داشتند.
ژیمناستیک ایران
ژیمناستیک نخستین بار و به صورت غیر رسمی در سال 1352 توسط شخصی به نام امان‌الله پادگرنی به ایران آورده شد. پادگرنی در ورزشهای دبستانی، با حرکات ریتمیک و ژیمناستیک، کار خود را در شهر تبریز آغاز نمود. در تهران نیز افرادی چون محمود اسحاقی، میراحمد صفوی وعده‌ای دیگر برای نخستین بار ژیمناستیک را آغاز کردند. فعالیتهای اولیه ژیمناستها در محل غورخانه، پارک شهر فعلی انجام می‌شد. بعدها در استان خراسان استاد علی یزاداد دکتر بنایی و منوچهر مهران در آن خطه ژیمناستیک را پی گرفتند. سپاس‌پور، اولین سرپرست فدراسیون ژیمناستیک بود که در سال 1321 تنها به مدت 3 ماه عهده‌دار این مسئولیت شد. پس از وی نصرت‌الله حاج‌عظیمی به عنوان نخستین رئیس فدراسیون آغاز به کار کرد.[۱]
انواع ژیمناستیک
ژیمناستیک ریتمیک یا موزون
ژیمناستیک ریتمیک یکی از زیباترین شاخه‌های ژیمناستیک است که جزئیات بیشتری در انجام حرکات را می‌طلبد. در اجرای حرکات ژیمناستیک ریتمیک، تحرک و انعطاف پذیری به هم آمیخته‌اند. ژیمناستیک ریتمیک نظر فدراسیون بین‌المللی المپیک در سال 1962 به عنوان یک رشته رسمی ورزشی ثبت شد.
رنگ ابزارهای ژیمناستیک ریتمیک مناسب با رنگ لباس ورزشکاران انتخاب می شود و ابزارهای این رشته عبارتند از: روبان، طناب، حلقه، توپ، میل و دسته
ژیمناستیک هنری
مسابقات ژیمناستیک هنری برای بانوان در رشته‌های حرکات زمینی، پرش از پرش از خرک، پارالل ناهم‌سطح و چوب موازنه و برای آقایان در رشته‌های حرکات زمینی، بارفیکس، پرش خرک، دار حلقه، پارالل، و خرک حلقه برگزار می‌شود.
ژیمناستیک ترامپولین
ترامپولین یا تشک‌پرش یا جامپینگ فیتنس درواقع یکی از شاخه‌های ورزش ژیمناستیک است. رکن اصلی این ورزش، پریدن است. به این ترتیب که فرد ورزشکار بر روی یک تشک مرتجع و فنری با روش‌‌های مختلف پریده و در هنگام فرود سعی می‌کند تعادل خود را حفظ کرده و پرش‌های مجدد و متوالی انجام دهد.
فواید
ازجمله فواید ژیمناستیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت انعطاف‌پذیری بدن
- افزایش توان تعادلی بدن
- افزایش دقت و تمرکز
- تقویت قدرت بدنی
- افزایش قد کودکان و نوجوانان در سن رشد.
- سلامت استخوان‌ها و مفاصل
- تقویت هماهنگی بین مغز و اندام‌ها
تجهیزات ژیمناستیک
جدول تجهیزات شاخص ژیمناستیک برای مردان و زنان
| زنان | مردان |
|---|---|
| میله‌های ناهموار | چوب موازنه |
| زمین یا کف | زمین یا کف |
| خرک | خرک |
| میله‌های پارالل | |
| خرک حلقه | |
| نوار افقی یا نوار بالا | |
| رینگ یا دارحلقه |
- ↑ تاریخچه ژیمناستیک در ایران[برداشته شده در 26 شهریور 1402]