پستانک
پستانک که به آن سرپستان پلاستیکی نیز می گویند اغلب به صورت پلاستیکی یا سیلیکونی ساخته می شود. پستانک را برای امر مکیدن به نوزاد یا کودک خردسال می دهند. یک پستانک در حالت عادی شامل یک سرپستان، دسته و سپر دهان می باشد.
دسته و سپر دهان پستانک به صورت بزرگ ساخته می شود تا برای نوزاد هیچگونه خطر خفگی و یا بلعیدن را به دنبال نداشته باشد. در گویش عامیانه به این وسیله، پستونک می گویند.
تاریخچه
نخستین بار پستانک توسط فردی به نام کریستیان دبلیو مینک که فردی داروساز بود و در منهتن زندگی می کرد اختراع شد. سرانجام در سال 1901 او در خواست ثبت اختراع خود را داد و آن را آسایش دهنده نوزاد نام گذاری کرد.
کاربرد و تاثیر پستانک
جنین وقتی در رحم مادر قرار دارد نیز انگشت خود را میمکد. مکیدن حس آرامش و امنیت را به کودک القا می کند. امر مکیدن به کودکان در شناخت محیط اطراف کمک بسزایی می نماید. کودک با مکیدن احساس آرامش می کند، در مواقعی که کودک از پدر یا مادر خود دور است و یا اینکه در محیطی غریبه و بین افرادی ناآشنا قرار میگیرد، مکیدن انگشت یا پستانک می تواند به او در رسیدن به آرامش کمک نماید. این کار در به خواب رفتن کودکان نیز بسیار موثر می باشد.
اغلب کودکان در سنین دو الی چهار سال استفاده از پستانک را ترک می نمایند که این کار سبب پیشگیری از آسیب به فک و دندان ها می شود. مکیدن پستانک در برخی کودکان ممکن است مدت زیادی ادامه داشته باشد که این عادت ممکن است باعث بی نظمی در قوس دندانی گردد و دندان های جلویی را به صورت بیرون زده در آورد.
اگر عادت مکیدن در کودک طولانی شود، فاصله بین دندان ها افزایش پیدا می کند و موجب تعلیق کام او می گردد. البته باید گفت که این عادت بر روی دندان های شیری تاثیر آنچنانی ندارد اما اگر ادامه دار باشد می تواند ضررهای فراوانی را بر روی دندان ها وارد کند.
استفاده از پستانک
استفاده از پستانک برای نوزادانی که پس از شیر خوردن همچنان دوست دارند عمل مکیدن را ادامه دهند مناسب می باشد البته در این مورد، والدین باید مطمئن باشند که او به خوبی سیر شده است و حداقل به مدت ده دقیقه از شیر مادر یا شیر دیگر تغذیه کرده است. این نوزاد ها ممکن است نیاز به مکیدن چیزی همچون پستانک را داشته باشند.
استفاده از پستانک ایرادی ندارد اما تنها در صورتی که جایگزین شیر دادن و یا نوازش او نشود. پستانک وسیله بسیار خوبی برای نوزادهایی است که زودتر متولد می شوند. در مورد استفاده از پستانک باید به این نکته توجه داشت که، تا زمانی که نوزاد طرز درست استفاده از پستان مادر به منظور شیر خوردن را یاد نگرفته است نباید از پستانک برای او استفاده کرد زیرا پایه پستانک از پستان مادر کوچک تر است و اگر نوزاد به آن عادت کند دیگر مکیدن پستان مادر براش سخت می شود.
فواید و مضرات پستانک
از فواید پستانک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پستانک حس مکیدن در کودک را ارضا می کند و سبب آرام شدن او می شود.
- تحمل قولنج در نوزادان را راحت تر می نماید.
- پستانک بر خوابیدن نوزاد موثر می باشد.
- کودک مکیدن پستانک را بهتر از مکیدن انگشت می تواند ترک نماید.
- پستانک بر کاهش احتمال سندروم مرگ ناگهانی نوزاد نیز موثر می باشد.
- پستانک می تواند سبب حواس پرتی نوزاد درمواقعی همچون تزریق واکسن شود.
- پستانک به تقویت سیستم ایمنی بدن کودک کمک می کند و بر کاهش بروز آلرژی در او موثر می باشد.
مصرف پستانک با برخی مضرات همراه است که عبارتند از:
- استفاده زود هنگام از پستانک ممکن است در امر شیردهی اختلال ایجاد نماید. اگر نوزاد از ابتدا پستانک مصرف کند ممکن است به سختی از پستان مادر تغذیه نماید. بهترین زمان برای شروع پستانک از سن یک ماهگی به بعد می باشد.
- وابستگی شدید کودک به پستانک
- خطر ابتلا به عفونت گوش میانی را بالا می برد.
- ممکن است مکیدن پستانک مانع از رسیدن شیر کافی به نوزاد شود.
- استفاده از پستانک در طولانی مدت باعث بروز برخی مشکلات دندانی می شود. اگر کودک بعد از چهار سالگی همچنان از پستانک استفاده کند ممکن است با مشکلاتی همچون: جلوزدگی دندان ها، ناهمترازی فک بالا و پایین مواجه شود.
نکات بهداشتی و ایمنی
فرد در انتخاب پستانک برای کودک خود باید به برخی نکات توجه نماید:
- پستانک باید به صورت مرتب تمیز شود. در کودکان زیر شش ماه، پستانک باید به صورت روزانه جوشانده یا با آب جوش تمیز شود.
- از آویزان کردن پستانک با زنجبیر به گردن نوزاد خودداری نمایید زیرا ممکن است موجب خفگی او شود.
- فرد باید پستانکی را تهیه نماید که بر روی آن سوراخ های تهویه هوا وجود داشته باشد.
- از شیرین کردن پستانک با شیرین کننده هایی همچون عسل، قند و شکر خودداری نمایید.
- پستانک ارتودنتیک گزینه مناسبی برای نوزاد است زیرا به صورتی طراحی شده که کمترین برخورد را با سامانه دندانی دارد.