قولنج
قولنج یک اصطلاح است که در رابطه با برخی دردهای مبهم در نقاط مختلف بدن به کار برده می شود. در زمان گذشته برای درد قسمت های داخلی شکم مانند کلیه از اصطلاحی همچون قولنج کلیوی استفاده می شده است و به دل دردهای مبهم نیز قولنج نوزادان می گفتند به طوری که در لغت نامه دهخدا، قولنج را دردی که در قسمت شکم به ویژه نقاط مجاور به نواحی مختلف قولونها حاصل می شود معنا کرده اند.
امروزه از اصطلاح قولنج اغلب برای دردهای مرتبط با عضله ها و مفاصل استفاده می نمایند. قولنج اسپاسم و یا گرفتگی است که به صورت ناگهانی در عضله های مختلف بدن رخ می دهد. قولنج شکستن نیز در اصطلاح به معنای وارد کردن فشاری بر مفاصل به صورتی می باشد که سبب آزاد شدن صدایی کوتاه و خشک از آنان می گردد می باشد.
قولنج شکستن اغلب در رابطه با مفاصل انگشت ها انجام می گیرد. البته برخی افراد نیز این کار را درباره مفاصل بین مهره های گردن و یا مفاصل دیگری همچون زانو نیز انجام می دهند. قولنج اغلب در نواحی مانند گردن، کمر و ستون فقرات رخ می دهد.
دلایل بروز قولنج
پزشکان برای بروز قولنج در عضلات مختلف، دلایل زیر را ذکر کرده اند:
- کم آبی بدن، این مورد بیشترین دلیل برای بروز قولنج در عضله های بدن می باشد. بدن به ویژه پس از انجام ورزش های سنگین و یا قرار گرفتن فرد در هوای گرم به کم آبی دچار می شود.
- استفاده زیاد و طولاتی مدت از عضله های مختلف بدن همچون گردن
- آسیب های جسمانی
- کمبود منیزیم یا کلسیم در بدن
- علائم بروز یک بیماری مرتبط با اعصاب
عوارض شکستن قولنج
پزشکان با شکستن قولنج موافق نمی باشند. قولنج شکستن اگر به میزان کم و در حد رفع خستگی صورت گیرد ممکن است مشکلی را ایجاد نکند اما برخی از افراد این کار را به صورت یک عادت و در زمان‌های مختلف انجام می دهند.
تداوم در قولنج شکستن خطرناک است و ممکن است موجب بروز لرزش در دست و پا در سنین بالاتر شود. در برخی از موارد، آرتروز نیز از دیگر عوارض قولنج شکستن زیاد می باشد. قولنج شکستن موجب بروز مشکل در ارتباط بین عضله های بدن و گیرنده ها می شود و موجب کاهش تمرکز و کنترل به عضله ها می گردد و در نهایت باعث بروز لرزش در آنان می شود.
قولنج شکستن به بافت های اطراف مفاصل آسیب وارد می نماید و موجب بروز آسیب در رباط ها و تاندون ها می گردد که در آخر باعث بروز آرتروز می شود که در این حالت، فرد نمی تواند برخی حرکات خاص را با مفاصل خود انجام دهد. شکستن بیش از حد قولنج موجب ضعف عضلات می شود. در برخی موارد که فرد سعی می کند با حرکات ناگهانی قولنج گردن خود را بشکند، این امکان وجود دارد که آسیبی جدی به مهره های گردن وارد نمایند و به عوارض خطرناکی دچار شود.
صدای شکستن قولنج بر اثر چیست؟
اغلب افراد، قولنج را با صدای شکستن آن می شناسند. مفاصل بدن افراد با یک بافت پوشیده شده اند که به آن کپسول مفصلی می گویند. این کپسول دارای مایعی است که حاوی مواد معدنی و انواع گاز های مختلف می باشد. این مایع سبب لغزش و حرکت ساده تر استخوان ها در کنار یکدیگر می شود.
رفع قولنج در خانه
برخی افراد علاوه بر شکستن قولنج و انجام برخی حرکات شدید، از دیگران برای رفع قولنج خود کمک می گیرند. افراد بی تجربه ممکن است با فشارهای ناگهانی سبب آسیب رسیدن به فرد شوند. افراد برای رفع قولنج خود بهتر است که به پزشک مفصل مراجعه نمایند اما برخی راهکار ها نیز برای رفع قولنج در منزل وجود دارد:
- مشغول شدن به کاری دیگر: زمانی که فرد احساس می کند نیاز به شکستن قولنج خود دارد بهتر است حواس خود را با انجام کاری جدید پرت نماید. این کار به فرد کمک می کند که نظر روانی نیاز خود به شکستن قولنج را از یاد ببرد و قولنج نیز به مرور زمان رفع گردد.
- نوشیدن آب: کم آبی یکی از مهم ترین دلایل بروز قولنج می باشد. فردی که دچار قولنج است بهتر است در طول روز به میزان زیادی آب استفاده کند تا از بروز قولنج در مفاصل جلوگیری نماید.
- ورزش صحیح: فرد قبل از انجام ورزش های سنگین بهتر است که بدن خود را با برخی حرکات سبک و کششی گرم نماید و پس از اتمام ورزش نیز با انجام حرکت دیگر بدن را سرد کند. در موقع انجام ورزش نیز به میزان کافی آب بنوشد.
- مصرف ویتامین: فرد باید از میزان کافی ویتامین و مواد معدنی در بدن خود مطمئن شود زیرا کمبود برخی از این مواد موجب بروز مشکل در مفاصل می گردد.
- مراجعه به متخصص: فرد بهتر است که به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نماید تا با انجام حرکات صحیح، میزان بروز قولنج در مفاصل را کاهش دهد.
- داروهای ضد التهاب: فردی که دچار قولنج شده است بهتر است با مشورت پزشک از برخی داروهای ضد التهاب و شل کننده عضلات استفاده نماید.
درمان قولنج
اگر قولنج با درمان‌های مناسب خانگی از بین نرفت باید به پزشک متخصص مراجعه شود. پزشک ابتدا به دنبال دلیل بروز قولنج خواهد بود. قولنج ممکن است به دلیل مصرف برخی دارو ها مانند داروهای آلزایمر، فشار خون و یا کنترل کلسترول بروز نماید و یا اینکه به دلیل مصرف برخی داروهای خاص به دلیل بیماری فرد رخ دهد.
پزشک برای رفع قولنج ممکن است مصرف برخی داروهای ضدالتهاب و یا شل کننده عضلات را نجویز نماید تا از بروز قولنج جلوگیری نماید.
درمان گیاهی رفع قولنج
طب سنتی برای رفع قوانج راهکارهای متعددی را توصیه کرده است. طب سنتی بر این عقیده است که قولنج تنها در گردن، کمر، دست یا پا رخ نمی دهد بلکه در اندام های داخلی بدن فرد نیز اتفاق می افتد.
فرد برای رفع قولنج باید از مصرف خودسرانه هرگونه دارویی خودداری نماید و برای مصرف داروهای گیاهی با پزشک متخصص طب سنتی مشورت نماید زیرا برخی از این داروها ممکن است با عوارض مختلفی همراه باشند. طب سنتی برای رفع قولنج مصرف این موارد را توصیه کرده است:
- زنجبیل: عصاره زنجبیل تازه به رفع قولنج معده کمک می نماید. ترکیب عصاره زنجبیل با آب لیمو ترش، نمک و مقداری آب به رفع این درد کمک می کند.
- کنجد: یکی دیگر از راه های رفع قولنج معده استفاده از ترکیب پودر کنجد با سرکه و مغز بادام می باشد.
- زنیان: استفاده از پودر زنیان برای رفع قولنج معده موثر است.
- ماساژ روغن: طبق گفته طب سنتی برای تسکین دردهای ناشی از قولنج گردن و کمر بهتر است پس از دوش آب گرم از روغن برای ماساژ استفاده شود.
- شن داغ: فرد می تواند برای رفع درد ناشی از قولنج، یک کیسه حاوی شن داغ را روی ناحیه مورد نظر قرار دهد.