داروساز
داروساز یا دکتر داروساز متخصص مراقبت‌های بهداشتی است که در نحوه صحیح استفاده، ذخیره، نگهداری و ارائه دارو تخصص دارد.
داروسازان می‌توانند نحوه استفاده از داروها را به شما راهنمایی و در مورد هرگونه عوارض جانبی احتمالی که با مصرف دارو با آن مواجه خواهید شد، به شما اطلاعات لازم را ارائه دهند. آن‌ها نسخه‌هایی را که توسط پزشکان و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی صادر شده است را برای شما آماده می‌کنند.
داروسازان همچنین به تحقیق و آزمایش داروهای جدید کمک می‌کنند. آن‌ها در داروخانه ها، کلینیک‌های پزشکی، بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها و موسسات دولتی مشغول فعالیت هستند.
حوزه‌ی فعالیت
هزاران سال است که مردم از گیاهان و سایر مواد طبیعی به عنوان دارو استفاده می‌کنند. با این حال، فعالیت داروسازی حرفه‌ای در اواسط قرن نوزدهم به حوزه تخصصی جداگانه خود تبدیل شد.
داروسازان، داروهای تجویزی را با نظر پزشک بین افراد توزیع می‌کنند. آن‌ها همچنین در مورد نحوه استفاده یا مصرف دارو، دوز صحیح دارو و عوارض جانبی احتمالی به بیماران و سایر متخصصین پزشکی توصیه می‌کنند.
آن‌ها همچنین می‌توانند اطلاعاتی در مورد موضوعات عمومی سلامت مانند رژیم غذایی و ورزش و همچنین مشاوره در مورد محصولاتی مانند لوازم بهداشتی خانگی و تجهیزات پزشکی ارائه دهند.
ترکیب (مخلوط کردن مواد تشکیل دهنده داروها) بخش بسیار کوچکی از عملکرد داروسازان مدرن است. امروزه، شرکت‌های دارویی، دارو تولید می‌کنند و در اختیار داروخانه‌ها قرار می‌دهند. جایی که داروسازان مقدار مناسب دوز را برای بیماران اندازه‌گیری می‌کنند.
داروساز وظایف زیادی دارد، از توزیع دارو و آموزش بیماران گرفته تا برخورد با شرکت بیمه درمانی. اما داروسازان چیزی بیش از پر کردن نسخه‌ها را انجام می‌دهند. با این حال برخی از این وظایف کلی عبارت است از:
- ارزیابی تداخلات احتمالی داروها، به خصوص زمانی که یک داروی جدید به ترکیب اضافه می‌شود.
- مشاوره به افراد در مورد نحوه صحیح استفاده از دارو، از جمله سوالات مربوط به اهداف درمانی
- ارائه واکسن‌های لازم و ضروری مانند واکسن هپاتیت برای داروخانه محل فعالیت خود
- ارائه توصیه‌های لازم در مورد شناسایی داروی مناسب برای شما
- انجام غربالگری سلامت و تندرستی (مانند فشار خون، کلسترول)
- کمک به افراد جهت یافتن راه‌هایی برای کاهش هزینه‌های داروهای بیمار
- ترکیب و توزیع داروهای تجویز شده توسط پزشکان و دندانپزشکان، با محاسبه، وزن و اندازه‌گیری مواد تشکیل دهنده
- بررسی نسخه‌های پزشکان برای اطمینان از صحت، اطمینان از مواد مورد نیاز و ارزیابی مناسب بودن آن‌ها برای بیمار
- ارائه اطلاعات و مشاوره در مورد داروها، عوارض جانبی، دوز صحیح و نگهداری مناسب آن‌ها
- در صورت لزوم نگهداری سوابق بیمار مانند پرونده بیماران (این موضوع معمولا در بیمارستان‌ها مرسوم است)
- برنامه‌ریزی، اجرا یا حفظ رویه‌ها برای بسته‌بندی و برچسب‌گذاری داروها با توجه به سیاست‌ها و الزامات قانونی، جهت اطمینان از کیفیت و امنیت داروها
- کار با سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی جهت برنامه ریزی، نظارت، بررسی یا ارزیابی کیفیت یا اثربخشی داروها
- سفارش و خرید لوازم دارویی، لوازم پزشکی یا داروها
- نگهداری از داروها و مدیریت صحیح آن
- مشاوره دادن به مشتریان یا بیماران در مورد انتخاب دارو، تجهیزات پزشکی یا لوازم بهداشتی
علاوه بر موارد فوق، ممکن است به عنوان یک داروساز، این وظایف را نیز داشته باشند:
- بررسی سوابق پزشکی بیماران و تجویز برخی از داروها
- نظارت بر تکنسین‌های داروخانه هنگام تهیه و توزیع دارو
الزامات تحصیلی
برای تبدیل شدن به یک داروساز، شخص نیاز به مدرک دکترای داروسازی (PharmD) از موسسه‌ای دارد که توسط شورای اعتباربخشی آموزش داروسازی معتبر است.
حتی اگر شرایط پذیرش بسته به دانشگاه متفاوت باشد. همه برنامه های PharmD دانش آموزان را ملزم می‌کند که دروس شیمی، زیست‌شناسی و فیزیک را بعد از تحصیل بگذرانند. علاوه بر این، برنامه‌های داروسازی نیاز به حداقل ۲ سال تحصیل در مقطع کارشناسی دارد که اکثر آن‌ها به مدرک کارشناسی نیاز دارند. دانش آموزان همچنین باید در آزمون پذیرش کالج داروسازی (PCAT) شرکت کنند.
پایان برنامه‌های PharmD حدود ۴ سال طول می‌کشد. دوره‌های اضافی برای مدرک در این زمینه شامل دوره‌های داروسازی و اخلاق پزشکی است. دانش آموزان همچنین کارآموزی را در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها یا داروخانه‌های خرده فروشی انجام می‌دهند تا تجربه واقعی را کسب کنند. داروسازان همچنین باید دوره‌های آموزش مداوم را بگذرانند تا از آخرین پیشرفت‌های علم داروسازی مطلع شوند.
محل کار
یک داروساز می‌تواند در سه حوزه کاری متفاوت فعالیت داشته باشد. معمولا بیمارستان یا کلینیک‌ها، داروخانه‌ها، شرکت‌های داروسازی، که معمولا به شکل شرکت‌های صنعتی هستند، در زمینه استخدام این رشته به درج آگهی می‌پردازند.
داروسازان بیمارستان
در ارتباط نزدیک با پزشکان هستند و مسئولیت آن‌ها مربوط به اقدامات لازم در زمینه داروهای بیمارستانی است. این اقدامات می‌تواند شامل سفارش دادن برخی از داروهای لازم، بررسی کیفیت داروها و مسائلی از این دست باشد.
داروسازان داروخانه
بسیاری از ما احتمالا با آن‌ها برخورد داشته‌ایم، وظیفه ارائه داروی بیمارانی را توسط پزشک تجویز شده، بر عهده دارند. آن‌ها در صورت نیاز مشاوره و اطلاعات لازم را نیز به بیمار ارائه می‌دهند.
داروسازان صنعتی
همانطور که گفته شد در شرکت‌های داروسازی استخدام می‌شوند. در این شرکت‌ها، داروسازان معمولا بر ساخت داروهای جدید و بازاریابی محصول نهایی برای مشتریان کمک می‌کنند.
مهارت‌های یک داروساز
داروساز در کنار الزامات تحصیلی، باید واجد برخی از مهارت‌ها نیز باشد.
مهارت‌های ریاضی
مهارت ریاضی، از چیزی به سادگی محاسبه تعداد قرص‌هایی که یک بیمار نیاز دارد تا دوزهای متغیر پیچیده‌تر را شامل می‌شود. در واقع، به عنوان یک داروساز، باید بتوانید محاسبات دارویی دقیقی انجام دهید و دوزهای صحیح را ارائه دهید، به خصوص زمانی که نیاز به ترکیب داروها و تهیه محلول‌های خاص دارید.
مهارت‌های بین فردی
داروسازان اغلب مجبورند بین پزشکانی که دوست ندارند مورد بازجویی قرار گیرند و با بیماران ناامیدی که از منتظر ماندن برای نسخه‌هایشان ناراحت هستند دست و پنجه نرم کنند. توسعه مهارت‌های بین فردی برای مقابله با این امر مستلزم صبر، دیپلماسی و حس شوخ طبعی است.
مهارت‌های ارتباطی
این مهارت، یکی از بخش‌های کلیدی شغل داروساز است. ضروری است که داروسازان بتوانند نحوه و زمان مصرف داروهای خود را به وضوح به بیمار اطلاع دهند و ارتباط خوبی با بیمار برقرار کنند. گاهی توضیح اینکه چرا بیمار داروی خاصی را دریافت می‌کند و یا عوارض جانبی هر دارویی می‌تواند چالش برانگیز باشد. در اینجا مهارت‌های ارتباطی مهم است.
مهارت‌های مدیریت
این مهارت، جنبه‌ای از کار است که اغلب می‌توان نادیده گرفت. بسته به محل کار و ساختار موجود، داروسازان ممکن است مسئول نظارت بر تکنسین‌ها و توزیع کننده‌ها (از جمله تمام مسائل مدیریت افراد که این امر مستلزم آن است)، همچنین مدیریت بودجه، نظارت بر موجودی‌ها و نگهداری سوابق حسابدهی باشند.
مهارت‌های چندوظیفه‌ای
داروسازان نه تنها مشغول انجام وظایفی هستند که به طور بالقوه می‌تواند پیامدهای مرگ یا زندگی داشته باشد، بلکه به تماس‌ها، برخورد با سایر بیماران و اطمینان از رعایت پروتکل‌های نظارتی دقیق نیز پاسخ می‌دهند. این به این معنی است که به عنوان داروساز نه تنها باید بتوانید چند کار را انجام دهید، بلکه باید بتوانید با دقت 100٪ چند کار را انجام دهید.
اولویت‌بندی مهارت‌ها
داروسازان باید بتوانند موقعیت‌ها را ارزیابی کنند و اولویت‌ها را تعیین کنند. برای مثال، نسخه چه کسی را اول پر می‌کنید: شخصی که 10 دقیقه منتظر است یا مادر وحشت‌زده‌ای که به‌تازگی با یک نوزاد بیمار و دو کودک نوپا در حال گریه وارد شده است؟ تلاش برای ایجاد تعادل بین همدلی و انصاف در هنگام انجام چنین قضاوتی می‌تواند دشوار باشد، اما هنگام تلاش برای اولویت‌بندی وظایف ضروری است.
مهارت‌های تحلیلی
با وجود متخصص بودن در مورد تاثیر داروها با بدن، دانستن همه چیز غیرممکن است. داروسازان باید با ذهنی تحلیلی به کار خود بپردازند و در مواقع لزوم به منابع صحیح مراجعه کنند و همچنین در مورد هر تصمیمی که در مورد داروی بیمار می‌گیرند رویکردی منطقی و پاسخگو داشته باشند.
مهارت‌های مشاوره
علی‌رغم ماهیت سریع این کار، داروسازان باید زمان بگذارند تا داروی بیمار را به درستی به آن‌ها توضیح دهند و در مورد تأثیرات گسترده‌تری که ممکن است بر زندگی آن‌ها داشته باشد بحث کنند. به عنوان مثال، اگر بیمار مکرراً مصرف قرص‌های خاصی را فراموش می‌کند، یک داروساز باید سعی کند علت این امر را بررسی کند (می‌تواند بیش از فراموشی ساده باشد) و راه‌حلی ارائه دهد که به نفع بیمار باشد.
استعداد علمی
ممکن است بدیهی به نظر برسد، اما مردم اغلب میزان تکیه داروسازان بر علم عملی را دست کم می‌گیرند. داروسازان باید دانش عمیق و اشتیاق علومی چون برای شیمی و زیست‌شناسی را نیز داشته باشند.
سواد کامپیوتری
تقریباً تمام سیستم‌های داروخانه‌ها و همچنین موجودی‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی بیماران و برنامه‌های مشاوره دیجیتال هستند. در نتیجه، داروسازان باید راحت با رایانه کار کنند و بتوانند به سرعت داده‌ها را جمع‌آوری کنند.
زمان مشورت با داروساز
داروسازان یکی از در دسترس ترین متخصصان مراقبت‌های بهداشتی هستند. هر داروخانه داروساز دارای مجوز دارد و می‌توانید بدون قرار قبلی با یکی از آن‌ها صحبت کنید. برخی از دلایل مراجعه به داروساز عبارتند از:
پاسخ به سوالات پزشکی و دارویی
داروسازان واجد شرایط می‌توانند به اکثر سوالات پزشکی یا دارویی که ممکن است داشته باشید پاسخ دهند. آن‌ها می‌توانند توضیح دهند که هر دارویی که مصرف می‌کنید برای چه چیزی استفاده می‌شود، چگونه باید آن را مصرف کنید و چه انتظاراتی در طول مصرف دارو دارید.
پر کردن نسخه‌ها
پس از دریافت نسخه از پزشک خود، می‌توانید آن را به داروخانه ببرید و داروخانه در آنجا سفارش را تکمیل کند. اگر تمام نسخه‌های خود را در یک داروخانه دریافت کنید، آن‌ها می‌توانند سابقه دارویی شما را پیگیری کرده و در صورت نیاز سابقه کتبی را در اختیار شما قرار دهند.
دفع ایمن داروهای ناخواسته
اگر داروهای بلااستفاده یا ناخواسته دارید، بهتر است آن‌ها را از بین ببرید تا به دست افراد دیگر نیفتند. بردن آن‌ها به داروخانه بهترین و مطمئن‌ترین راه برای دفع آن‌ها است.
بررسی‌های ساده بهداشتی
داروسازان واجد شرایط هستند که اقدامات ساده بهداشتی مانند اندازه‌گیری فشار خون و درجه حرارت، آزمایش سطح قند خون و بررسی کلسترول را انجام دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند بیماری‌های روزمره مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، درد، بریدگی و بثورات را تشخیص دهند. سپس آن‌ها می‌توانند درمان مناسب را توصیه کنند یا در صورت مراجعه به پزشک به شما اطلاع دهند.
واکسیناسیون
شما می‌توانید تزریق سالانه واکسن‌ها را نیز در داروخانه دریافت کنید. در بیشتر مواقع نیازی به قرار ملاقات ندارید و کل این فرایند تنها چند دقیقه طول می‌کشد.