آتن
آتن پایتخت کشور یونان، است. نام این شهر تاریخی از آتنا، ایزدبانوی خرد و جنگ و الهه نگهبان این شهر گرفته شده‌است.
تاریخ مختصر آتن
حدود ۳۰۰۰ پ.م این مکان مسکونی شد و آتن پیش از ۷۰۰ پ.م پایتخت آتیک متحد بود. ایرانیان در ۴۸۰ پ.م آن را فتح کردند و آتن به نخستین شهر یونان از لحاظ قدرت و فرهنگ در زمان پریکلس تبدیل شد. پس از مرگ اسکندر مقدونی، شهر تضعیف شد، اما تا ۵۲۹م که پوستی نیانوس مکاتب فلسفی را تعطیل کرد، به منزله یک مرکز روشنفکری شکوفا شد. در ۱۴۵۸م ترکان عثمانی آن را تصرف و غارت کردند و تا ۱۸۳۳ آن را در اختیار داشتند؛ آتن در ۱۸۳۴ پایتخت یونان شد. در جنگ جهانی دوم، از آوریل ۱۹۴۱ تا اکتبر ۱۹۴۴، در اشغال آلمان‌ها بود و تا ژانویه ۱۹۴۵ صحنه نبردهای شدید خیابانی بین سلطنت طلبان و پارتیزان‌های کمونیست شد. نگرانی فزاینده عمومی نسبت به پیامدهای سطوح بالای آلودگی بر آثار تاریخی و سلامت مردم سبب شد که از آوریل ۱۹۹۵ به مدت سه ماه رفت‌وآمد خودروها در شهر ممنوع شود. در سپتامبر ۱۹۹۹ زلزله ای به بزرگی 5/9 در مقیاس ریشتر، یونان را لرزاند و دست کم ۱۲۷ کشته و ۷۰ هزار بی خانمان بر جای گذاشت. مرکز آن، که قوی‌ترین زلزله از ۱۹۸۱ بود، ۱۲ مایلی شمال آتن گزارش شد.
در سال ۴۸۰ پیش از میلاد (دوره خشایارشا) ارتش هخامنشی به یونان یورش برد و در شهر آتن رژه رفت اما ناوگان دریای هخامنشی در نبرد سالامیس شکست خورد و نهایتاً تاخت و تازهای ایران در این سال پایان پذیرفت.
جغرافیا
مساحت شهر آتن حدود 39 کیلومتر مربع و مساحت آتن و حومه آن حدود 412 کیلومتر مربع می‌باشد. آتن و حومه‌اش کلا 89/3میلیون نفر جمعیت دارد که رده هشتم از لحاظ جمعیت را در بین کشورهای عضور اتحادیه اروپا دارا می‌باشد. (در سال ۲۰۰۱) شهر مزبور در جنوب جلگه مرکزی آتیک واقع شده و نهرهای کوهستانی کفیسوس و ایلیسوس در آن جریان دارند. آتن کمتر از هر پایتخت اروپایی دیگر فضای سبز دارد (چهار درصد) و آلودگی صوتی و آلودگی هوا در آن بسیار شدید است.
جمعیت
جمعیت آتن در محدوده اصلی شهر، در سال ۲۰۰۳ معادل ۷۴۷٬۳۰۰ نفر بوده، درحالیکه جمعیت حومه این شهر بسیار بیش از این بوده و جمعیت شهر با حومه اش حدود ۳٫۳۷ میلیون نفر در سال ۲۰۰۵ بوده‌است.
آتن باستان، یا آتن در عصر کلاسیک، (۵۰۸–۳۲۲ پ.م) یک دولت‌شهر (پولیس) مهم در منطقه آتیکا، یونان بود که برای سامان دادن به نظام دموکراسی و همچنین رهبری اتحادیه دلوس بر ضد ایران هخامنشی و اسپارت در جنگ‌های ایران و یونان و جنگ پلوپونز، معروف است. این دوره را کلئیستنس با ایجاد نظام دموکراسی در ۵۰۸ پیش از میلاد، پس از دوران حکومت هیپیاس آغاز شد و تا دوران اسکندر مقدونی ادامه یافت. در این زمان آتن رهبری یونانیان بر ضد ایران هخامنشی را بر عهده گرفت و اگرچه دو بار توسط ایران فتح شد ولی در نبرد ماراتون، نبرد سالامیس و نبرد پلاته خود را حفظ کرد. عصر پریکلس، سیاستمدار آتنی، از ۴۶۱ پ. م تا ۴۳۱ پ. م را عصر طلایی آتن در زمینه فرهنگی و هنری می‌دانند. در این زمان آنان گنجینه‌های اتحادیه دلوس را از جزیره دلوس به آتن آوردند. به همین دلیل برخی از اصطلاح امپراتوری آتن برای این دوران استفاده می‌کنند. همچنین بیشتر بخش‌های تپه آکروپولیس از جمله معبد پارتنون برای ایزدبانو آتنا، در زمان پریکلس به سرپرستی هنرمند آتنی فیدیاس، ساخته شد. بهترین نمایشنامه‌های باستانی از جمله تراژدیهای آیسوخلوس، سولوفکلس و اوریپیدس در همین دوره در آتن ساخته شد که معروف‌ترین آن در آنزمان، تراژدی پارسیان اثر آیسوخلوس با سرمایه‌گذاری شخص پریکلس، حاکم آتن شکل گرفت.
دوران پریکلس با شکست کامل و قطعی آتن در جنگ پلوپونز از اتحادیه پلوپونزی (دشمنان آتن) به رهبری اسپارت که پشتیبانی ایران را داشتند، به پایان رسید. پس از مدت کوتاهی که جبارهای منتخب اسپارت بر آتن حکومت کردند، آتن دوباره استقلال و دموکراسی خود را بازیافت. آتن از این زمان بنا بر معاهده آنتالکیداس، با اسپارت و ایران صلح کرد و زمامداری ایران بر دریاها را به رسمیت شناخت. سقراط و آنتیفونِ فیلسوف در این زمان اعدام شدند، افلاطون (شاگرد سقراط) آکادمی آتن را ساخت و ارسطو پس از او دبستان لوکئوم را. پس از آن، نخست فیلیپ مقدونی و سپس اسکندر مقدونی آتن را مجبور به هم‌پیمانی کردند. آتن در جنگ‌های اسکندر با هخامنشیان، نقشی تزئینی و تشریفاتی داشت. درحالیکه در سپاه هخامنشی به ویژه در دو نبرد، گرانیک و ایسوس، یونانیان سپاه ایران بیش از یونانیان سپاه اسکندر مقدونی بودند. البته این نیرو ها به اجبار در سپاه ایران حضور داشتند.
عصر کلاسیک آتن باستان در زمان اسکندر برای همیشه به پایان رسید و این شهر هرگز جایگاه پیشین خود را بازنیافت.
تمدن غربی، به ویژه امپراتوری روم و اروپا در عصر رنسانس، همواره خود را وامدار آتن در عصر کلاسیک می‌دانست. چراکه آتن، مهد دموکراسی، فلسفه، ادبیات نمایشی و هنرهای مجسمه‌سازی و معماری معرفی شده‌است.