آزمایش بارداری
آزمایش بارداری یکی از تست های آزمایشگاهی است که برای خانم ها انجام می گیرد. تست یا آزمایش بارداری به دو صورت خانگی و آزمایشگاهی می باشد. وقتی زنی بخواهد از باردار بودن خود اطمینان حاصل نماید باید از آزمایش خون بارداری یا تست ادرار بارداری استفاده نماید. آزمایش های بارداری اگر در زمان مناسبی انجام گیرند، نتایجشان قابل اطمینان است.
انواع تست بارداری
تست های بارداری انواع مختلفی دارد. هر یک از این آزمایش ها دارای برخی نکات مثبت و منفی می باشند اما احتمال قطعیت در آنان به صورت صد در صد نیست. در نخستین روز بعد از قطع عادت ماهیانه، نتیجه آزمایش بارداری دارای بیشترین میزان دقت می باشد. البته خانم ها باید تقریبا یک هفته بعد از قطع عادت ماهیانه صبر نمایند و سپس برای انجام آزمایش بارداری اقدام کنند که در این صورت با کمترین میزان خطا مواجه خواهند شد.
آزمایش بارداری خانگی
آزمایش های بارداری خانگی میزان هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی یا همان اچ سی جی را درون ادرار مورد بررسی قرار می دهد. این هورمون فقط در موقع بارداری قابل اندازه گیری می باشد. ماده شیمیایی که در نوار آزمایش وجود دارد بعد از قرار گیری در معرض هورمون اچ سی جی دچار تغییر رنگ می شود. زمان انتظار برای مشاهده نتیجه، طبق نوع آزمایش متغییر می باشد. برای مشاهده نتیجه تست بارداری خانگی تقریبا حدود ده دقیقه باید منتظر ماند.
برای اطمینان از نتیجه آزمایش بهتر است آزمایش بارداری خانگی را دو مرتبه تکرار نمایید. انجام زود یا دیر این آزمایش، می تواند بر بروز نتیجه اشتباه موثر باشد.
آزمایش ادرار
برای انجام آزمایش بارداری با ادرار باید به مراکز درمانی مراجعه گردد. دقت آزمایش ادرار همانند آزمایش بارداری خانگی می باشد. برای اینکه میزان خطا در نتیجه این آزمایش به حداقل برسد می توانید با پزشک در مورد نحوه تحویل نمونه صحبت نمایید. بهترین نمونه برای آزمایش ادرار بارداری، ادرار صبحگاهی می باشد که از بیشترین غلظت برای هورمون hcg برخوردار می باشد. برای انجام آزمایش ادرار بارداری نیازی به ناشتا بودن فرد نیست.
آزمایش خون بارداری
آزمایش خون بارداری نیز باید در مراکز درمانی انجام گیرد. در آزمایشگاه، وضعیت هورمون hcg مورد بررسی قرار می گیرد. آزمایش خون به منظور تایید بارداری به دو گروه تقسیم می گردد:
- آزمایش خون hcg کیفی: هدف از انجام این آزمایش، بررسی میزان تولید هورمون اچ سی جی درون بدن می باشد. نتیجه این آزمایش، بارداری و یا عدم بارداری فرد را مشخص می کند.
- آزمایش hcg کمی: هدف از انجام این آزمایش، تعیین میزان دقیقه هورمون اچ سی جی درون بدن می باشد. فرد برای انجام این آزمایش نیازی نیست که ناشتا باشد. نمونه خون از ورید بازویی فرد گرفته می گردد.
پس از مثبت بودن نتیجه آزمایش بارداری باید چه کاری انجام شود؟
وقتی خانمی پس از انجام آزمایش بارداری متوجه بارداری خود می شود باید در نخستین زمان به پزشک متخصص زنان مراجعه نماید. به طور دقیق، خانم باردار باید پیش از رسیدن به 8 هفته، به پزشک مراجعه کند. متخصص زنان در موارد زیر به خانم باردار کمک می نماید:
- به پایان رساندن دوران بارداری
- ادامه دوران بارداری و سازگاری مناسب با شرایط
- اقدامات لازم برای ادامه دوران بارداری
علل نتیجه مثبت کاذب آزمایش بارداری
در نتیجه آزمایش یا تست بارداری نیز ممکن است اشتباه رخ دهد. مثبت بودن آزمایش بارداری همیشه به معنای باردار بودن فرد نیست. فاکتورهای مختلفی وجود دارد که می توانند بر مثبت شدن نتیجه این آزمایش موثر باشند و موجب بروز نتیجه مثبت کاذب یا منفی کاذب گردند. نتیجه مثت کاذب آزمایش بارداری به دلایل مختلفی رخ می دهد:
- بارداری شیمیایی
- بارداری خارج از رحم
- یائسگی
- مصرف برخی دارو ها
- بیماری‌های تخمدان
- شرایط پزشکی ویژه
- خطای فرد مصرف کننده
حاملگی شیمیایی
بارداری شیمیایی وقتی اتفاق می افتد که تخمک بارور در همان نطفه به دلایل متعددی قادر نباشد در مراحل نخست لانه گزینی و یا رشد نماید. این نوع از بارداری ممکن است به دلیل مشکلات درون رحم رخ دهد مانند:
- فیبروم
- سطح پایین هورمون های ویژه ای از جمله پروژسترون
- بافت اسکار
- اختلال های مادرازدی رحم که موجب شکل نامنظم رحم می گردند.
- و...
یائسگی
میزان هورمون hcg در خانم هایی که در دوران یائسگی و یا نزدیک به آن قرار دارند، بالا می رود. این موضوع می تواند بر نتیجه آزمایش بارداری موثر باشد و باعث بروز نتیجه مثبت کاذب گردد. وقتی دوران یائسگی آغاز می گردد، تولید هورمون‌های استروژن و پروژسترون متوقف می گردد و میزان هورمون hcg نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
بارداری خارج از رحم
در برخی موارد، لانه گزینی تخمک بارور شده خارج از حفره اصلی رحم انجام می گیرد و موجب بارداری خارج از رحم می شود و اغلب بارداری‌های خارج از رحم وقتی اتفاق می افتد که تخمک بارور شده در موقع حرکت به سمت رحم درون لوله فالوپی بدون حرکت می ماند. به این نوع بارداری، بارداری لوله ای نیز گفته می شود. این نوع از بارداری ممکن است درون دهانه رحم، تخمدان ها و یا حفره شکم اتفاق بیوفتد.
بارداری خارج از رحم ادامه پیدا نمی کند و زمانی که فرد متوجه آن می شود باید به پزشک مراجعه نماید. از عوارض بارداری خارج از رحم می توان به خونریزی زیاد و یا از دست دادن اندام های تولید مثل اشاره کرد. بارداری خارج از رحم به دلایل زیر رخ می دهد:
- داشتن سابقه عفونت درون رحم
- شکل غیرطبیعی لوله فالوپی
- بافت جای زخم یا بروز التهاب در لوله فالوپی
بیماری‌های تخمدان
خانم های بسیاری در زندگی خود دچار کیست می شوند. کیست تخمدان به ویژه کیست های جسم زرد و یا کیست های لوتئوم قادر اند موجب بروز خطا در آزمایش بارداری شوند. برخی کیست های تخمدان می توانند بر روند باروری تاثیر منفی بگذارند که برخی از آنان عبارتند از:
- کیست های که به دلیل اندومتریوز بروز می کنند.
- کیست هایی که به دلیل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک رخ می دهند.
- کیست های فولیکولی یا کیست های جسم زرد
مصرف دارو
استفاده از داروهای باروری همچون هورمون مصنوعی hcg می تواند موجب بروز خطا در آزمایش بارداری گردد. این دارو به فولیکول ها کمک می نماید تا تخمک های بالغ را آزاد نمایند که سبب خوانش تست بارداری خانگی، نتیجه مثبت کاذب آزمایش بارداری به ویژه در موقعی که تست که زود انجام می شود. داروهایی که بر نتیجه آزمایش بارداری موثر هستند عبارتند از:
- داروهایی همچون دیازپام، آلپروزولام
- داروهای ضد روانپریشی همچون کلوزاپین
- داروهای کنترل تشنج همچون فنوباربیتال
- داروهای مخصوص بیماری پارکینسون مانند بروموکریپتین
- داروهایی که ادرار آور می باشند همچون فوروزماید
- آنتی هیستامین هایی مانند پرومتازین
- مصرف متادون
تاثیر شرایط پزشکی بر نتیجه آزمایش بارداری
برخی مشکلات پزشکی می توانند بر مثبت بودن کاذب نتیجه آزمایش بارداری موثر باشند مانند:
- عفونت مجاری ادراری
- بیماری کلیوی
- بیماری‌های خطرناکی همچون سرطان تخمدان
- مشکل های هیپوفیز
تاثیر خطای فردی بر نتیجه آزمایش بارداری
معمولا کیت های تست بارداری خانگی از دقت مناسبی برخوردار می باشند اما باز هم امکان بروز خطا در آنان وجود دارد مثلا: این امکان وجود دارد که تاریخ انقضاء کیت گذشته باشد و یا اینکه خیلی زود از آن استفاده گردد از همین رو امکان بروز نتیجه مثبت کاذب وجود دارد.
در برخی مواقع، خط تبخیر شده با نتیجه تست بارداری مثبت اشتباه گرفته می شود. در بعضی از آزمایش های بارداری خانگی وقتی هورمون اچ سی جی تشخیص داده می شود، دو خط بر روی آن مشاهده می گردد اما وقتی هورمون تشخیص داده نشود تنها یک خط به چشم می خورد.
خطوط تبخیر وقتی ادرار به صورت کامل تبخیر می شود بر تست ظاهر می گردد. در برخی موارد، این خط ها ناشی از سطح هورمونی می باشند و نشانه بارداری نمی باشد.