تترالوژی فالوت

تترالوژی فالوت (به انگلیسی: Tetralogy of Fallot) یک بیماری مادرزادی است که نوزاد از بدو تولد با این بیماری زاده می‌شود. از هر 2000 نوزاد تازه متولد شده یک نوزاد با بیماری تترالوژی فالوت به دنیا می‌آید.

مقایسه‌ی جریان خون در حالت طبیعی و تترالوژی فالوت

اطلاعات بیماری
نشانه ها:	غش کردن، تنگی نفس و یا تنفس سریع، انگشتان دست و پا چماقی شکل، افت وزن، رنگ پوست آبی رنگ
روش تشخیص:	اندازه‌گیری سطح اکسیژن (Pulse Oximeter)، الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)، اکوکاردیوگرام (اکوی قلب)، تصویر برداری اشعه ایکس X قفسه سینه، کاتتریزاسیون قلب
روش های درمان:	عمل جراحی داخل قلبی (Intercardiac) و یا جراحی موقتی

بیماری تترالوژی فالوت قلب نوعی نقص مادرزادی است که بر جریان طبیعی خون از قلب به سایر نقاط بدن تاثیر می‌گذارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که قلب کودک به‌درستی شکل نگرفته و کودک داخل رحم رشد کافی نداشته است. تترالوژی فالوت مجموعه‌ای از چهار نقص در قلب و عروق است. این نقص‌ها عبارت‌اند از:

• نقص دیواره بطنی

• تنگی دریچه ریوی

• هیپرتروفی بطنی راست

• قرار گرفتن آئورت در محل غیرطبیعی

وجود این نقص‌ها، اکسیژن خون جریان یافته از قلب به سمت بدن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل نوزادان مبتلا به این بیماری، پوستی متمایل به آبی دارند. البته ممکن است تمام نوزادان پوست آبی رنگ نداشته باشند و فقط هنگام گریه یا تغذیه، قسمت‌هایی از بدن به رنگ آبی در آید.

علائم

علائم بیماری تترالوژی فالوت قلب بسته به میزان انسداد جریان خون از بطن راست و داخل ریه ها متفاوت است. علائم و نشانه‌های این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• پوستی با رنگ آبی که ناشی از خون کم‌اکسیژن است (سیانوز)

• تنگی نفس و تنفس سریع (مخصوصا هنگام ورزش یا تغذیه)

• از دست دادن هوشیاری (غش کردن)

• وزن‌گیری ضعیف

• خستگی سریع هنگام بازی یا ورزش

• گریه طولانی مدت

• چماقی شدن انگشتان دست و پا

• سوفل قلبی (صداهای غیرمعمول قلب)

علائم در نوزادان

علائم بیماری تترالوژی فالوت قلب بیشتر در دوران نوزادی و کودکی بروز می‌کند. صداهای غیرمعمول قلب یا سیانوز در چند هفته اول زندگی بسیار بیشتر از سایر علائم است. درجه سیانوز یا آبی شدن پوست به میزان جریان خون در ریه بستگی دارد. همچنین به علت سطح پایین اکسیژن، نوزاد ممکن است دچار تنفس سریع شود.

علاوه بر این موارد، علائم دیگری هم ممکن است در نوزادان ظاهر شود. کم خونی خفیف در نوزادان، افزایش غیرطبیعی تعداد گلبول‌های قرمز خون در کودکان و عبور لخته‌های خونی از جریان خون از جمله این علائم است. این لخته‌ها ممکن است خون‌رسانی به مغز را متوقف کرده و سبب سکته‌های مغزی شوند.

علائم در بزرگسالان

افراد مبتلا به بیماری تترالوژی فالوت قلب معمولا در دوران کودکی درمان می‌شوند. بنابراین بسیاری از بزرگسالان مبتلا به این بیماری معمولا بی‌علامت هستند. اما ممکن است هنوز مجبور باشند با مشکلات آن دست‌وپنجه نرم کنند.

بزرگسالان مبتلا به تترالوژی فالوت ممکن است دارای علائمی مانند عدم منظم بودن ریتم قلب و انسداد خون در سمت راست قلب باشند. این افراد همچنین توانایی محدودی برای ورزش کردن و انجام فعالیت‌های سنگین دارند.

علت

علت دقیق بروز بیماری تترالوژی فالوت مشخص نیست. بااین‌حال، بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که این اختلال ممکن است در اثر تداخل چندین عامل ژنتیکی و محیطی با یکدیگر یا به‌تنهایی اتفاق بیافتد. بنابراین، محققان معتقدند ممکن است عواملی روی ژن‌های جنین در حال رشد تاثیر گذاشته و این نقص‌های مادرزادی را به وجود آورد. اما ماهیت دقیق این عوامل مشخص نیست.

بر اساس تحقیقات سازمان ملی بیماری‌های نادر، بیماری‌های ویروسی، استفاده از الکل، دیابت، تغذیه نامناسب و بارداری بالای 40 سال، شانس ابتلای فرزند به تترالوژی فالوت قلب را افزایش می‌دهد. تقریبا ۲۵ درصد از نوزادان مبتلا به این بیماری دارای نقص‌های مادرزادی دیگری هم هستند که به عملکرد یا ساختار قلب ارتباطی ندارد.

تشخیص

پزشک با مشاهده علائم این بیماری نظیر تنگی نفس، تغییر رنگ پوست و … آزمایش‌های لازم برای تشخیص به موقع بیماری را انجام خواهد داد.

پزشک فوق تخصص قلب کودکان دارای تخصص در زمینه قلب اطفال و تشخیص و درمان نواقص قلبی است که مشکلات قلبی نوزاد را بررسی خواهد کرد. پزشک متخصص قلب ابتدا با معاینه فیزیکی و شنیدن صدای قلب و ریه نوزاد و مشاهده علائم این بیماری نظیر تنگی نفس، تغییر رنگ پوست و … آزمایش‌های لازم برای تشخیص به موقع بیماری را انجام می‌دهد. سپس بر اساس نیاز، دستور آزمایش های بعدی را می‌دهد. آزمایش های اصلی برای تشخیص تترالوژی فالوت بر اساس سن نوزاد یا کودک و شرایط بیماری او می‌تواند متفاوت باشد. این آزمایش ها شامل موارد زیر می‌شوند:

اندازه گیری سطح اکسیژن (Pulse Oximeter)

با استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر، سطح اکسیژن خون بیمار اندازه‌گیری می‌شود.

الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)

تست نوار قلب در تشخیص مشکلات مربوط به دریچه‌های قلب، عضلات و ریتم به پزشک کمک می‌کند. الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی و مقداری از فعالیت مکانیکی قلب را ثبت می‌کند.

اکوکاردیوگرام (اکوی قلب)

آزمایش اکوی قلب رایج‌ترین روش تشخیص بیماری های مادرزادی قلب است. در اکوکاردیوگرافی از امواج صوتی دارای فرکانس بالا (که ما فوق صوت نیز نامیده می‌شوند) برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب استفاده می‌شود. همچنین به وسیله اکوی قلب جنین می‌توان پیش از تولد جنین سلامت قلب و عملکرد آن را به طور کامل بررسی کرد.

تصویر برداری اشعه ایکس X قفسه سینه

تصویر برداری اشعه X برای مقاصد متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شامل تشخیص شکستگی استخوان، تشخیص بعضی از عفونت‌های داخلی (مثل سینوزیت)، جستجوی یک توده در اعضای داخلی بدن مثل ریه و … می‌باشد. پزشک با بررسی تصویر اشعه ایکس وضعیت قلب و ریه کودک را بررسی می‌کند.

کاتتریزاسیون قلب

کاتتریزاسیون و کاتترگذاری قلب یک روش تهاجمی است که به پزشکان کمک می‌کند برخی از بیماری‌های قلب را تشخیص دهند و گاهی حتی بیماری را درمان کنند. برای انجام این عمل، یک لوله دراز، باریک و انعطاف‌پذیر در ناحیه کشاله ران به درون شریان وارد می‌شود، از طریق آن به سوی قلب هدایت می‌شود.

درمان

عمل جراحی تنها راه مطمئن برای درمان تترالوژی فالوت است؛ گزینه‌های جراحی عبارتند از عمل جراحی داخل قلبی (Intercardiac) و یا جراحی موقتی که از یک شانت در آن استفاده می‌شود. بیشتر مبتلایان به این بیماری با روش اول درمان می‌شوند که شامل پروسه‌ی جراحی باز است که معمولاً در اولین سال زندگی نوزاد انجام می‌شود؛ جراح سوراخ بین دیواره‌ی بطن‌ها را می‌بندد؛ دریچه‌ی ریوی را جایگزین کرده و قطر شریان ریوی را افزایش می‌دهد. درصورت موفقیت‌آمیز بودن این عمل جراحی، علائم تترالوژی فالوت بهبود یافته و خون‌رسانی بدن نرمال خواهد شد.

در شیوه‌ی دوم، که معمولاً روی نوزادان زیر یک سال انجام می‌شود، از یک بایپس برای انتقال خون ریوی استفاده می‌شود تا زمانی که نوزاد آمادگی جراحی دوم را به دست آورد.