هاکی روی یخ
هاکی روی یخ عنوان یک رشته ورزشی است که در واقع ترکیبی از چند رشته ورزشی دیگر می‌باشد. هاکی روی یخ، ترکیبی از اسکیت و هاکی است.
ورزشکاران این رشته با کفش‌های مخصوص اسکیت روی یخ، ورزش هاکی را با چوب‌دستی‌های تیغه‌ای مخصوص، روی زمین مسطح و پوشیده از یخ اجرا می‌کنند.
هاکی روی یخ یکی از رشته‌های ورزشی پر سرعت و پرهیجان به شمار می‌رود. در برخی مواقع سرعت حرکت ورزشکاران به 50 کیلومتر و سرعت حرکت گوی (توپ مخصوص هاکی) به بیش از 200 کیلومتر در ساعت نیز می‌رسد.
آمریکای شمالی برگزار کننده مهم‌ترین رقابت‌های هاکی روی یخ در جهان است.
هاکی روی یخ یکی از انواع چهارگانه ورزش هاکی است. دیگر انواع هاکی عبارتند از:
هر تیم هاکی روی یخ شامل 6 بازیکن می‌شود که یک بازیکن در دروازه ایستاده و 5 بازیکن دیگر در میدان بازی می‌کنند. هر تیم تعدادی بازیکن ذخیره نیز دارد که در صورت لزوم با تعویض وارد بازی می‌شوند.
توپ مخصوص هاکی پوک نام دارد که بازیکنان وظیفه دارند آن را از یکدیگر ربوده و وارد دروازه تیم حریف کنند.
در طول بازی هاکی روی یخ، بازیکنان در روی صفحه یخی حرکت کرده و به کمک چوب‌ها، پوک را هدایت کرده و برای گل زدن تلاش می‌کنند.
هر مسابقه رسمی هاکی روی یخ در سه دست 20 دقیقه‌ای یعنی مجموعه 60 دقیقه انجام می‌شود.
تاریخچه
طبق مطالعات تاریخی انجام شده، کتیبه‌ای در مصر باستان پیدا شده است که قدمت آن مربوط به 5 هزار سال پیش از میلاد است و در این کتیبه، آمده‌است که مصریان باستان با چوبهای سرکج و خمیده در انتها، به توپ ضربه می زدند. در دیگر مطالعات تاریخی نیز مشخص شده است که این نوع بازی، پیش از مصر، در ایران باستان راج داشته است.
هاکی در ایران
فدراسیون هاکی در ایران به منظور حضور رسمی در مسابقات آسیایی هاکی، در سال 1351 تاسیس شد.
اولین تیم ملی هاکی ایران درواقع مجموعه‌ای از اتباع کشورهای مختلف در ایران بود که زیر نظر خداداد جاماسپیان آموزش می‌دیدند.
وسایل و تجهیزات
ورزش هاکی روی یخ یک ورزش گروهی، رودر رو و پرسرعت است. به همین دلیل بخش زیادی از تجهیزات مورد نیاز برای این ورزش، تجهیزات ایمنی و ضربه‌گیر هستند. در ادامه مهم‌ترین وسایل و تجهیزات هاکی روی یخ معرفی می‌شوند:
- کلاه مخصوص: کلاه هاکی روی یخ به نوعی طراحی شده که سر و گوش‌ها را به خوبی بپوشاند. کلاه به وسیله بندهای چرمی زیر چانه بسته و ثابت می‌شود. همچنین جلوی صورت به کمک قفسه‌ای پوشانده می‌شود که علاوه بر حفظ ایمنی چشم‌ها و صورت، دامنه دید را کاهش ندهد.
- محافظ گردن: پوششی پلاستیکی است که دارای صفحاتی محکم می‌باشد اما در قسمت درونی نرم و منعطف است. این محافظ، مانع از وارد شدن ضربات توپ و تیغه‌ها به گردن می‌شود.
- محافظ شانه: این محافظ شامل یک جلیقه مخصوص است که با تسمه‌هایی چرمی پشت کمر و جلوی سینه بسته می‌شود و از وارد شدن ضربات سخت و محکم به شانه‌ها جلوگیری می‌کند.
- محافظ آرنج: پوشش‌هی مخصوصی است که ساعد و آرنج‌ها را می‌پوشاند و از دست‌ها در مقابل ضربات تیغه، پوک، ضربات تن به تن، برخورد با زمین و دیوارها و... محافظت می‌کند.
- پیراهن: پیراهن ورزشی هاکی از جنس پارچه کشی و نازک است که شماره و نام بازیکنان روی آن درج می‌شود. این پیراهن شانه و آرنج را به طور کامل می‌پوشاند.
- دستکش: دستکش مخصوص هاکی در قسمت کف از جنس چرم نازک است که کف دست و انگشتان را می‌پوشاند. ضخامت دستکش هاکی در روی دست بیشتر است و از جنس محکم ساخته شده که مانع از وارد شدن ضربه دست و برگشتن انگشتان و... می‌شود.
- شلوار: اندازه شلوار هاکی تا روی زانو است و قسمت لگن رانیز به خوبی می‌پوشاند. این شلوار با صفحاتی مخصوص، مفاصل را پوشانده و از آن محافظت می‌کند.
- محافظ ساق پا: پوششی پلاستیکی و محکم است که روی ساق پا بسته می‌شود و از آن در برابر ضربات مختلف در حین بازی محافظت می‌کند.
- جوراب: جنس جوراب هاکی از پشم کشبافت است. در روی جوراب هاکی علامت تیم و پست هر بازیکن درج می‌شود و در واقع جوراب هاکی یکی از وجوه تمایز تیم‌ها و بازیکنان به حساب می‌آید. جوراب هاکی تا روی زانو بالا می‌اید و زانو را می‌پوشاند.
- اسکیت: هر بازیکن یک جفت اسکیت دارد که بسته به اندازه پای بازیکن، محافظ سختی برای آن طراحی شده و نصب می‌شود. اسکیت مخصوص هاکی از ساق پا به پایین را می‌پوشاند. جنس کفش آن باید نرم و راحت باشد و جنس بیرونی آن باید محکم و ضد ضربه باشد. تیغه زیرین اسکیت باید از جنس مرغوب باشد.
- چوب: چوب هاکی از جنس کامپوزیت است که بسته به انواع مختلف هاکی، اندازه متفاوتی دارد. چوب هاکی محکم است اما برای پیشگیری از شکستن، تا حدی منعطف نیز هست. چوبهای هاکی از جنس گرافیت، دقت و قدرت بیشتری در ضربات دارند اما قیمت آنها نیز بیشتر است.
قوانین و خطاها
برخی از خطاها وقوانین هاکی روی یخ عبارتند از:
- گرفتن بازیکن حریف خطا محسوب می‌شود.
- تنه زدن و هل دادن خطا محسوب می‌شود.
- پشت پا زدن به حریف خطا محسوب می‌شود.
- هر خطا موجب جریمه بازیکن خاطی از طرف داور می‌شود.
- بازیکن خاطی به دستور داور، برای دقایقی بیرون از میدان بازی و در محوطه مخصوصی می‌ماند.
- ضربه زدن به پوک با پا یا دست خطا محسوب می‌شود.