سزارین
سزارین که آن را عمل رستم زایی یا عمل رستمینه نیز می نامند یک نوع زایمان غیرطبیعی می باشد. در عمل سزارین، پزشک در دیواره شکم و رحم یک برش ایجاد می کند تا نوزاد را خارج نماید.
در شرایط خاص پزشکی که مادر باردار قادر به انجام زایمان طبیعی نیست از عمل سزارین یک نوع عمل جراحی است برای زایمان استفاده می کنند.
چگونگی انجام عمل سزارین
قبل از آغاز عمل سزارین ابتدا یک عدد آنژیوکت را در رگ مادر باردار قرار می دهند تا از راه آن بتوانند مایعات و داروهای مورد نیاز را وارد بدن او کنند. در مرحله بعد شکم را به روش بی حسی اسپاینال که به آن بی حسی نخاعی نیز می گویند و یا بی حسی اپیدورال و یا هردو بی حس می نمایند تا جراحی را آغاز کنند.
در حالت اورژانسی ممکن است از نوعی بیهوشی که به آن بیهوشی عمومی می گویند و باعث می شود مادر به سرعت به خواب برود نیز استفاده نمایند. در اکثر مواقع به دلیل اینکه از بی حسی ناحیه ای برای مادر استفاده کرده اند، او میتواند هشیار باشد و به محض تولد نوزاد او را در آغوش خود بگیرد.
بعد از اینکه مادر بی حس شد، یک برش عرضی که محل آن بالاتر از اندام تناسلی می باشد را روی بدن مادر ایجاد می کنند. در برخی مواقع، این برش را میتوانند به صورت عمودی نیز ایجاد نمایند که در این حالت، محل برش از ناف تا بالاتر از اندام تناسلی می باشد. وقتی برش روی بدن مادر ایجاد شد، نوزاد را از رحم او خارج می کنند و سپس جفت را بیرون می آورند.
وقتی عمل جراحی انجام شد، محل برش را بخیه می زنند و عمل سزارین به پایان می رسد.
شرایط ضروری برای انجام عمل سزارین
در موارد زیر انجام عمل سزارین برای مادر باردار ضروری است:
- مادر زایمان قبلی خود را به صورت سزارین انجام داده باشد.
- نوزاد در رحم مادر مدفوع کرده باشد.
- جفت به صورت سر راهی باشد.
- رگ سر راهی وجود داشته باشد.
- نمایش بند ناف
- پرولاپس بند ناف
- دیسترس جنین وقتی سن حاملگی بیشتر از بیست و چهار هفته است.
- دیستشویی زایمان مثلا سر جنین با اندازه لگن مادر در تناسب نباشد.
- مادر دچار تبخال دستگاه تناسلی باشد.
- دوقلو، سه قلو و... بودن فرزندان
- وزن جنین بیشتر از چهار و نیم کیلو گرم باشد.
- داشتن دوقلوهای مونو آمنیونی
- بروز ناهنجاری‌های رحمی در بدن مادر باردار
- بریچ بودن نوزاد
- زایمان طبیعی هیچ پیشرفتی نداشته باشد
عوارض عمل سزارین
عمل سزارین ممکن است به دلایل پزشکی، زایمان‌های قبلی مادر و یا مشکلات مربوط به جنین انجام گیرد. بسیاری از خانم ها معتقدند که عمل سزارین یک راه بسیار ساده و بدون درد برای زایمان و تولد فرزند است و این درحالی است که آن ها از عوارض و مشکلات پس از این نوع زایمان بی خبر هستند.
با انجام عمل سزارین، میانگین سن هنگام تولد فرزندان حدود یک الی سه هفته کاهش میابد و اغلب زایمان ها پیش از وقوع علائم زایمان انجام می شود. وقتی زایمان قبل از علائم صورت گیرد به آن زایمان زودرس می گویند البته در این مورد ممکن است نوزاد نارس نباشد.
عوارض عمل سزارین برای مادر:
- عفونی شدن زخم
- لخته شدن خون
- به یک عضو در بدن مادر آسیب وارد شود به طول مثال مثانه، روده و...
- از دست دادن خون
- بروز واکنش های نامطلوب در برابر داروها
- بروز عوارض احتمالی در بارداری‌های بعدی مادر
- برخی مادران ممکن است پس از زایمان مواردی همچون آندومتریت، عفونت پوشش داخلی رحم و... را تجربه نمایند.
عوارض عمل سزارین برای نوزاد
- مشکل های تنفسی از جمله سندرم دیسترس تنفسی یا تاکی پنه گذرا
- آسیب رسیدن به نوزاد به دلیل جراحی
علائم پس از عمل سزارین
هر نشانه ای پس از سزارین می تواند نشان دهنده عفونت و یا عوارض دیگر باشد که در این صورت باید فورا به پزشک مراجعه شود. علائم پس از عمل سزارین عبارتند از:
- تب
- افزایش درد
- بیشتر شدن خونریزی واژینال
- افزایش قرمزی در محل برش
- احساس درد در ناحیه سینه که با تب یا قرمزی همراه است.
- مشاهده ترشح های بدبو از واژن
- احساس درد در موقع تخلیه ادرار
- تخلیه و یا تورم محل برش عمل سزارین
سزارین اورژانسی
ممکن است فردی قصد انجام زایمان طبیعی داشته باشد اما همه چیز طبق خواسته او پیش نرود و در نهایت او به عمل سزارین نیاز پیدا کند. اگر مادر و یا فرزندش در معرض خطر باشند انجام عمل سزارین امن ترین راه برای آن ها می باشد. انجام سزارین اورژانسی در موارد زیر ضروری می باشد:
- مادر بیش از یک فرزند را باردار باشد.
- زایمان طبیعی هیچگونه پیشرفتی نداشته باشد به طور مثال: دهانه رحم به صورت طبیعی باز نشود یا بند ناف افتادگی داشته باشد.
- مادر مشکل پزشکی شدید مثل خونریزی زیاد یا پره اکلامپسی شدید را تجربه نماید.
- سلامتی فرزند در خطر باشد به طور مثال: ضربان قلب نوزاد به صورت غیرطبیعی باشد.
- کودک وزن بالایی داشته باشد و قادر به جای گیری در لگن مادر نباشد.