شیرجه
شیرجه (به انگلیسی Diving) یکی از رشتههای ورزشی است و در دسته ورزشهای آبی قرار دارد. شیرجه یک حرکت ورزشی است که طی آن ورزشکار، از ارتفاع مشخصی به درون آب (استخر، دریاچه و...) میپرد. در حین پرش و فرود آمدن در آب، ورزشکار باید بدن خود را در موقعیت خاصی قرار دهد که لازمه آن آموزش و تمرین است.
شیرجه در واقع هنر پریدن در داخل آب با انجام حرکات موزون در هوا است که بستگی به مهارتهای فیزیکی و فنی دارد. آشنایی با ژیمناستیک و حرکات آن به بهتر انجام دادن فن شیرجه کمک میکند.
امتیازدهی
در مسابقات شیرجه، یکی از ملاکهای امتیازدهی حرکات و چرخش ورزشکار در فاصله پریدن تا فرود آمدن است. ملاک دیگر نحوه فرود آمدن در آب بدون کمترین پاشش آب به اطراف است.
ورزشکار پیش از اجرای شیرجه، نوع شیرجه خود را مشخص و به داوران اطلاع میدهد و بر اساس نحوه اجرای آن نوع قضاوت میشود.
داوران شیرجه معمولا 5 تا 7 نفر هستند که نوع قضاوت آنها بسته به رویدادی که در حال اجرا است فرق میکند. در برخی رویدادها، نحوه انجام شیرجه از نحوه فرود آمدن اهمیت بیشتری دارد.
تاریخچه
بر اساس منابع تاریخی، خاستگاه شیرجه باید یونان باستان باشد. در برخی دیوارنگارههای مربوط به 2500 سال قبل در ایتالیا تصویر مردی دیده شده که در حال شیرجه زدن از روی یک سکوی بلند درون آب است.
در قرن هفدهم ژیمناستیک کاران آلمانی و سوئدی، برخی از تمرینات خود را برای ایمنی بیشتر، در آبانجام میدادند و عده زیادی برای تماشای این حرکات به سواحل دریاها روی میآوردند.
در قرن هفدهم در انگلستان مسابقاتی به صورت شیرجه ساده در برکهها و رودخانههای کوچک برگزار میشد و طرفداران خاص خود را داشت.
ورزش شیرجه از قرن 19 با الهام از ژیمناستیک و ترکیب آن با شنا ابداع شد و رفته رفته تبدیل به یکی از رشتههای ورزشی رقابتی در جهان شد. برای اولین بار شیرجه به عنوان بخشی ز رقابتهای شنا وارد المپیک شد و در نیمههای قرن بیستم رواج بیشتری یافت.
مسابقات رسمی شیرجه ساده در سال 1889 در اسکاتلند و در سال 1895 در انگلستان برگزار شد. در این مسابقات، ورزشکاران از روی سکوهایی به ارتفاع 5 متر و 10 متر به درون آب میپریدند.
شیرجه برای اولین بار در سال ۱۹۰۸ به عنوان یک ورزش حرفه ای وارد المپیک شد و شیرجه با توجه به نوع پرش از روی سکو وارد دستهبندیهای خاصی شد. بر این اساس شیرجه به 6 شاخه تقسیم شد که مشخص میکرد نوع پرش از جلو، به پشت، بچرخش عرضی یا طولی یا معکوس و... باشد.
شیرجه مدرن از سال 1924 و بعد از المپیک پاریس به رسمیت شناخته شد.
شیرجه در ایران
در ایران برای اولین بار در استخر امجدیه تهران یک سکوی پرش 10 متری در سال 1319 و همزمان با جنگ جهانی دوم تعبیه شد. این استخر تا سالها محل آموزش و تمرین شیرجهروها یود.
در سال 1353 و پس از افتتاح استخر سرپوشیده آزادی، این استخر نیز به امکانات شیرجه مجهز شد.
ورزشکاران شیرجهرو ایرانی برای اولین بار در سال 1951 در رقابتهای آسیایی دهلی شرکت کردند و دومدال نقره کسب کردند.
انواع شیرجه
- شیرجه مستقیم: به این ترتیب که بدن در یک خط مستقیم و به صورت سیال حرکت میکند و تنها در قسمت لگن یا زانو خم میشود.
- شیرجه Pike : در این نوع شیرجه بدن فقط از ناحیه لگن خم میشود و زانوها خم نمیشوند.
- شیرجه Tuck: در این نوع از شیرجه دستها روی ساق پا قرار میگیرند و بدن محکم است.
- شیرجه عمومی: این سبک از شیرجه برای شیرجههای چرخشی است و میتواند به صورت ترکیبی از انواع دیگر شیرجه نیز اجرا شود. در این نوع شیرجه محدودیتی در خم کردن زانو یا لگن و... وجود ندارد.