مدیر تولید
مدیر تولید (به انگلیسی: Production Manager)، شخصی است که مسئول برنامه‌ریزی، هماهنگی و سازماندهی تولید محصول در یک واحد تولیدی یا صنعتی است و به فرآیند تبدیل مواد اولیه تا محصول نظارت می‌کند. اختیارات مدیر تولید به او امکان نظم بخشیدن به فعالیت‌های زنجیره تولید آن سازمان را می‌دهد، به صورتی که هزینه تولید کاهش یابد، استانداردها رعایت شود و از نیروی انسانی و تجهیزات به نحوه بهینه استفاده گردد. او رابط بین کارگران و مدیران سازمان است.
مدیر تولید در فیلم‌سازی کسی است که بودجه را در اختیار می‌گیرد تا با اقتصادی‌ترین شیوه خرجش کند. او از ریز جزئیات کار خبر دارد. او مسئول نظارت بر استخدام بازیگران، تعیین محل، خریداری یا اجاره تجهیزات و امکانات و حتی بخش حمل و نقل و سفارش غذا و ... است، تا بتواند کم هزینه‌ترین و در عین حال بهترین راه را برای به خدمت گرفتن آنها، به کار گیرد. مدیر تولید معمولاً به شکل رسمی زیر نظر مستقیم تهیه کننده اجرایی فعالیت می‌کند.
وظایف
در برخی واحدهای صنعتی شرح وظایف مدیر کارخانه شباهت زیادی با وظایف مدیر تولید دارد و این نشان‌دهنده اهمیت جایگاه مدیران تولید است. وظایف مدیر تولید صنعتی از دیدگاه جزیی، به چند بخش تقسیم می‌شود:
- پیش‌بینی فرآیند تولید برای پاسخ به نیازهای کمی و کیفی مشتریان و رفع موانع
- برنامه‌ریزی و طراحی فرآیند تولید، طراحی محصول، تخصیص منابع، ایده‌دهی درباره بازاریابی محصول
- انتخاب بهترین روش تولید که می‌تواند تولید گروهی، فرآیند، پیوسته یا پروژه‌ای باشد
- انتخاب فناوری لازم برای تولید و شناخت تکنولوژی‌ها
- برنامه‌ریزی ظرفیت تولید در کوتاه و بلندمدت
- برنامه‌ریزی تلفیقی یعنی برنامه‌های عملیاتی سالانه، میان‌مدت 5 ساله و بلندمدت 10 تا 20 ساله در غالب برنامه‌های استراتژیک و جامعی که همه موارد نیازهای مالی، تکنولوژی، بازاریابی و فروش و غیره را شامل شود.
- زمانبندی فعالیت‌ها، ترتیب و ساختار آنها
- کنترل موجودی و برنامه‌ریزی مواد با هدف کاهش هزینه نگهداری و انبارداری
- کنترل کیفیت براساس استانداردهای مطلوب
- گزارش‌دهی به مدیران بالادست
- بررسی نیروی کار مورد نیاز و درخواست استخدام
- نظارت بر عملکرد کارگران، وضعیت کاری آنها و رعایت نکات ایمنی
بعضی واحدها و صنایع تولیدی از مدیر تولید ایزو هم استفاده می‌کنند. در ادامه برخی از شرح وظایف مدیر تولید ایزو پرداخته‌ایم:
- انجام ممیزی داخلی و خارجی در همکاری با بخش مدیریت کیفیت و اصلاح فرآیندهای تولید
- بررسی نیازهای آموزشی کارکنان
- شناسایی محصول، بهترین روش تولید آن، نکات فنی و آموزش‌هایی که کارکنان باید ببینند.
- مدیریت انبار، تولید و بسته‌بندی
- تهیه نمونه اولیه برای گرفتن تایید از مشتری
- برنامه‌ریزی تولید در بازه‌های زمانی مختلف
- گزارش‌گیری از تولید و ارائه آن به مدیریت
- بررسی دوره‌ای شرایط تامین مواد اولیه، انبار و نگهداری آنها و نیز تولید محصول
- ارسال درخواست خرید مواد اولیه
- تعیین مشخصات محصول و ماتریس آن
- تدوین روندهای کنترلی
شرح وظایف مدیر تولید پوشاک
در فرآیند استخدام مدیر تولید پوشاک وظایف مختلفی از جمله موارد زیر را در نظر می‌گیرند:
- دریافت میزان سفارشات و تدوین برنامه تولید بر این اساس و در بازه‌های زمانی مختلف
- دریافت گزارش مواد اولیه موجود در سازمان و در صورت نیاز، ارسال تقاضا برای خرید مواد اولیه
- بررسی ویژگی‌های فنی سفارشات، نمونه‌ها و پارچه‌های مورد نظر
- نظارت برای به حداقل رساندن محصولات معیوب
- تعیین وظایف کارکنان شرکت تولیدی و مدیریت آنها در شغل‌های مختلف
- اطمینان از عملکرد درست و حرفه‌ای کارگران و در صورت نیاز، اقدام برای آموزش
- اطمینان از امن و مرتب بودن فضای کارخانه، ماشین‌آلات و بخش‌هایی که کارگران به آن رفت‌و‌آمد دارند مثل سلف غذاخوری و سرویس بهداشتی
- تولید نمونه کار اولیه و انطباق آن با نیاز مشتری و نیز استانداردهای موجود
- ارزیابی عملکرد نیروی کار و محیط کار آنها
- سازماندهی اسناد تولید
- ارتباط مثبت و موثر با نیروی کار در جهت انگیزه‌بخشی به آنها
- بررسی نظم، ایمنی و وضعیت رفاهی پرسنل و ایجاد فضای همدلی در فضای کار
وظایف مدیر تولید غذا در صنعت غذا
در فضایی که محصولات غذایی تولید می‌شود، شغل مدیر تولید از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار است چراکه مسئولیت سلامت مشتریان را نیز به عهده دارد. از جمله وظایفی که در هنگام استخدام مدیر تولید صنایع غذایی در نظر گرفته می شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اطمینان از رعایت همه قوانین و مقررات در بخش تولید
- نظارت بر عملکرد کارگران و تعیین وظایف سرپرست سالن تولید
- ارزیابی سیستم تولید فعلی و ارائه پیشنهاد برای بهبود و تغییر آن
- همکاری با بازرس‌های دولتی و مشاوران شرکت‌های امنیتی و داشتن نقش رابط بین واحد تولیدی با سازمان‌های دولتی، بازرسان بهداشت، آتش‌نشانی و سایر بخش‌ها
- بررسی بازخورد محصولات در بازار و میزان رضایت مشتریان
- پایین نگه داشتن هزینه‌های تولید
- اطمینان از ایمن و سالم بودن محیط کار کارگران
- پایبندی به اصول کمی و کیفی در تولید و رعایت استانداردهای لازم
- برنامه‌ریزی برای خرید مواد اولیه و استخدام کارگران جدید
شرح وظایف مدیر تولید کارخانه داروسازی
کارخانه‌های داروسازی مستقیما با سلامت افراد جامعه در ارتباط هستند. بنابراین وظایف سرپرست تولید کارخانه داروسازی نیز بسیار حساس و مهم است.
- برنامه‌ریزی و سازماندهی عملیات روزانه برای برآوردن انتظاراتی که از نظر میزان بهره‌وری، امنیت، کیفیت، دستیابی به اهدف و نیز انتظارات مشتریان وجود دارد.
- فراهم کردن محیط کار سالم بر طبق استاندارد و ایجاد رویه‌های نظارتی در آن
- تخصیص موثر منابع برای کسب نتایج بهینه
- نظارت بر عملیات و اصلاح آنها در صورت لزوم
- تحلیل و برنامه‌ریزی برای عملکرد موثر هزینه و نیروی کار
- بهبود مستمر سیستم‌ها و فرآیندهای تولید و نظارت بر وظایف سرپرست خط تولید
- همکاری با سایر بخش‌های سازمان
- داشتن ارتباطات شفاف و گزارش‌دهی
- همکاری با سازمان‌های دولتی، بهداشتی و نظارتی
- تدوین سیاست و روند تولید برای حفظ موقعیت رقابتی و سودآوری شرکت
مدیر اجرایی تولید
مدیر اجرایی تولید کسی است که برای منافع استودیو، سرمایه‌گذاران یا توزیع‌کنندگان، بر کار تهیه‌کننده نظارت مستقیم می‌کند. وی از اینکه ساخت فیلم به‌موقع و با بودجه درنظرگرفته‌شده به اتمام رسیده و استانداردهای قابل قبول هنری و تکنیکی در آن رعایت شده‌است اطمینان حاصل می‌کند.
مدیر اجرایی تولید، امکان تولید محصول سرگرم‌کننده «تجاری» یا آثار هنری سینمایی یا آثار نمایشی از این دست را فراهم می‌کند. در واقع فردی که در جنبه‌های فنی فرایند فیلم‌سازی دخالت ندارد، بلکه بیشتر به مسائل تجاری و قانونی و اجرایی فیلم می‌پردازد. مدیر اجرایی ممکن است با مدیریت حسابداری و یا مسائل قانونیِ مرتبط (مانند حق تکثیر یا بهره مالکانه) در ارتباط باشد. یک مدیر اجرایی تولید به‌طورکلی بودجه فیلم را تأمین می‌کند و ممکن است بسته به نوع و فرایند تولید پروژه در مجموعه گروه حضور پیوسته یا ناپیوسته داشته باشد. اکثر تهیه کنندگان نامدار سینما شروع فعالیت خود را با این رویکرد آغاز نموده و به نوعی آن را در معاهده بین‌المللی فیلم‌سازی گاهی جایگزین و در برخی اوقات نماینده تهیه‌کننده فیلم برمی‌شمارند.
نیازمندی‌های کار
تبدیل‌شدن به یک مدیر تولید، بسته به صنعت و سطح تجربه ممکن است نیازمند شرایط خاصی باشد، ازجمله:
تحصیلات
داشتن حداقل مدرک کارشناسی برای تبدیل‌شدن به یک مدیر تولید الزامی است. اکثر مدیران تولید علاقه‌مند، دوره کارشناسی خود را در یک رشته مرتبط، مانند مهندسی صنایع یا مدیریت کسب‌وکار می‌گذرانند. برخی دیگر نیز تصمیم می‌گیرند در رشته مدیریت زنجیره تامین تحصیل کنند. برخی از کارفرمایان به استخدام افرادی که تجربه مشخصی در صنعت یا رشته‌های مرتبط داشته باشند، تمایل دارند. برخی از موقعیت‌های شغلی حوزه مدیریت تولید ممکن است به مدرک کارشناسی ارشد نیاز داشته باشند.
آموزش
بسیاری از مدیران تولید ابتدا از کار در یک موقعیت شغلی سطح مقدماتی شروع می‌کنند؛ تا از طریق یادگیری‌های ضمن کار تجربه مورد نیاز خود را برای مدیریت بهره‌وری و کارآیی یک سازمان توسعه دهند. در طی این یادگیری، یک مدیر تولید علاقه‌مند و مشتاق می‌تواند با کار کردن کنار یک مدیر تولید با تجربه، مهارت‌هایی مانند گزارش دهی، ارزیابی و مدیریت را یاد بگیرد. صنعتی که در آن کار می‌کنید نوع آموزش موردنیاز را به شما دیکته خواهد کرد.
مهارت‌ها
مهارت‌های سخت و نرمی وجود دارد که به یک مدیر تولید کمک می‌کند تا در شغل خود موفق شود. چند مهارت مهم شامل موارد زیر است:
- مهارت‌های فنی: مدیران تولید از مهارت‌های فنی برای ارزیابی و بهبود عملکرد کلی فرآیند ساخت یا تولید استفاده می‌کنند. داشتن اطلاعات کافی درباره تجهیزات فنی و امکان یادگیری سریع فناوری‌های جدید در این شغل بسیار مهم است.
- رهبری: مدیران تولید باید به اعضای تیم خود انگیزه دهند؛ و آنها را به مسیر درست هدایت کنند تا بتوانند کارآیی را بهبود دهند. داشتن سطح بالایی از مهارت‌های رهبری می‌تواند به یک مدیر تولید کمک کند تا اعتماد لازم برای اینکه بتواند اعضای تیم را در انجام پروژه‌ها تشویق و راهنمایی کند، به دست آورد. این مهارت‌ها همچنین می‌توانند به مدیر تولید کمک کنند تا پتانسیل هر یک از اعضای تیم را برای بهبود روند کلی تولید به حداکثر برساند.
- کار تیمی: مدیران تولید معمولا به‌صورت گروهی کار می‌کنند؛ زیرا انجام وظایف در یک محیط تولید اغلب به هماهنگی و همکاری همه اعضای تیم نیاز دارد.
- مهارت‌های سازمانی: مهارت‌های سازمانی توسعه‌یافته به یک مدیر تولید کمک می‌کند تا وظایف خود را تکمیل کند و بتواند زمان دقیقی برای انواع وظایف مهم تعیین کند.
- حل مسئله: هنگامی‌که یک شرکت می‌خواهد بازدهی خود را بهبود دهد یا بر مشکلی در خط تولید غلبه کند، اغلب به مدیر تولید مراجعه می‌کند. مهارت‌های مهم حل مسئله برای شناسایی یک مسئله و سپس اقدامات لازم برای رفع آن ضروری است.
- مهارت‌های ارتباطی: مدیران تولید باید یاد بگیرند که به‌طور مؤثر با مدیریت، کارگران خط تولید و تیم خود در ارتباط باشند؛ پس به مهارت‌های ارتباط کلامی و کتبی قوی نیاز دارند.