هوشمند عقیلی
هوشمند عقیلیمهر (متولد ۳ مرداد ۱۳۱۶، اصفهان – درگذشته ۱۴ شهریور ۱۴۰۴، لسآنجلس) خواننده و آهنگساز موسیقی سنتی و کلاسیک ایرانی بود. او از دهه ۱۳۳۰ فعالیت هنری خود را آغاز کرد و پس از مهاجرت به آمریکا در سال 1356، همچنان به فعالیت ادامه داد.
تحصیلات و فراگیری موسیقی
هوشمند عقیلی تحصیلات دبیرستانی خود را در رشته ریاضی در دبیرستان ادب اصفهان گذراند و سپس در رشته ادبیات انگلیسی فارغالتحصیل شد. وی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، به تهران مهاجرت کرد.
نام خانوادگی پدر او در اصل «علیقلی» بود که پس از مهاجرت خانواده به اصفهان، به خواست مرکز آمار به «عقیلیمهر» تغییر یافت. علاقهٔ عقیلی به موسیقی از دوران دبیرستان شکل گرفت و او در همان سالها به اجرای ترانههای خوانندگان نامدار همچون دلکش، ویگن، بنان و امینالله رشیدی میپرداخت.
وی با تشویق پدرش، آموزش موسیقی را بهطور جدی آغاز کرد و نزد تاج اصفهانی دستگاههای همایون و سهگاه را آموخت. سپس در کلاسهای محمود کریمی و اسماعیل مهرتاش شرکت کرد و بهتدریج در رادیو اصفهان برنامههایی اجرا نمود.
فعالیت حرفهای
هوشمند عقیلی در سال ۱۳۳۴ فعالیت هنری خود را رسماً آغاز کرد. نخستین اثر منتشرشده او «ساقینامه» با آهنگسازی اسماعیل مهرتاش بود.
موفقیتهای اولیه باعث شد تا در مراسم گشایش تلویزیون ایران، در کنار هنرمندانی همچون مرتضی حنانه و حسین قوامی، اجرای زنده داشته باشد.
از سال ۱۳۴۹ بهعنوان کارشناس در وزارت تعاون مشغول به کار شد. یک سال پیش از انقلاب اسلامی (در سال ۱۳۵۶) به آمریکا مهاجرت کرد و در آنجا نیز فعالیت موسیقایی را ادامه داد.
درگذشت
هوشمند عقیلی در ۱۴ شهریور ۱۴۰۴ در لسآنجلس، پس از چندین سال ابتلا به بیماری، در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
ترانهشناسی هوشمند عقیلی
الهه ناز
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| ترانهٔ من | دکتر نیرسینا | عباس شاپوری | |
| دیلمان و کاروان | سعدی | جواد معروفی | |
| چه شورها | عارف قزوینی | عارف قزوینی | |
| ای بهار آرزو | بیژن ترقی | روحالله خالقی | |
| الههٔ ناز | کریم فکور | اکبر محسنی | |
| خزان عشق | رهی معیری | جواد بدیعزاده | |
| او نیامد | ایرج تیمورتاش | اکبر محسنی |
آمدم
| نام ترانه | خواننده میهمان | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| اولین دیدار | فضلالله توکل | فضلالله توکل | ||
| شیفته بلا | طاهره قرةالعین | محمدرضا لطفی | ||
| بانی عشق | ||||
| بهار اومد | بابک رادمنش | بابک رادمنش | ||
| خاکستر پیری | دلکش | اسماعیل نواب صفا | مجید وفادار | |
| بردی از یادم | پرویز خطیبی | مصطفی گرگینزاده | ||
| به کنارم بنشین | هایده | رهی معیری | مهدی خالدی | |
| آمدم | نظام فاطمی | مجید وفادار | ||
فردا تو میآیی
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| فردا تو میآیی | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | ناصر چشمآذر |
| دریا (شن داغ) | |||
| نوبت توست | |||
| دیوانهترم کن | |||
| آواز شوشتری | هوشمند عقیلی | ناصر چشمآذر | |
| قرص آفتاب | |||
| خوب و بد | امان منطقی | انوشیروان روحانی | |
| شباهنگ | تورج نگهبان | همایون خرم | |
| ای خالق عالم | احمد مظاهر | ||
| بیا | سیمین بهبهانی | احمد مظاهر | |
| دنیای خواب |
عشق شرقی (۱۹۸۰/۱۳۵۹)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| گول دنیا رو نخور | بیژن سمندر | ناصر چشمآذر | ناصر چشمآذر |
| گل آغوش | ابوالقاسم اعلامی | عماد رام | |
| سایه | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | |
| بلوط | بیژن سمندر | ناصر چشمآذر | |
| چراغ خونه (اجرای دوم) | سعید طبیبی | جهانبخش پازوکی | |
| عشق شرقی | بیژن سمندر | ناصر چشمآذر | |
| یاد (اجرای دوم) | ایرج رزمجو | تورج شعبانخانی | |
| مناجات | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی |
اگر… (۱۹۸۳/۱۳۶۲)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| تنهایی | ایرج رزمجو | منوچهر چشمآذر | منوچهر چشمآذر |
| ساقینامه | حافظ | اسماعیل مهرتاش | منوچهر چشمآذر |
| خوشا | منوچهری دامغانی | اسماعیل مهرتاش | منوچهر چشمآذر |
| گلایه | ایرج رزمجو | منوچهر چشمآذر | منوچهر چشمآذر |
| اگر | بهادر یگانه | همایون خرم | مجتبی میرزاده |
| آرامش | ایرج رزمجو | جهانبخش پازوکی | |
| عشق من ترکم کن | تورج نگهبان | همایون خرم | ناصر چشمآذر |
| گلنار | کریم فکور | مجید وفادار |
یکی را دوست میدارم (مشترک با مهستی و هایده) (۱۹۸۳/۱۳۶۲)
| نام ترانه | خواننده | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| یکی را دوست میدارم | هایده | مسعود امینی | معین | کاظم رزازان |
| بیا بنویسیم | مهستی | اردلان سرفراز | محمد حیدری | منوچهر چشمآذر |
| شیفته بلا | هوشمند عقیلی | طاهره قرةالعین | حسن شماعیزاده | نوید نحوی |
| مهر تو | ||||
| همیشه عاشق | مهستی | شهین حنانه | صادق نوجوکی | ناصر چشمآذر |
| ای پری کجایی | هوشمند عقیلی | هوشنگ ابتهاج | همایون خرم | فریدون حیدرنیا |
رنگ راحت (۱۹۸۴/۱۳۶۳)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| سحر دمید بیا | سیمین بهبهانی | هوشمند عقیلی | لقمان ادهمی |
| رنگ راحت | لقمان ادهمی | ||
| تپیدن دلها | محمد فرخی یزدی | ابوالحسن صبا | |
| پرکن پیاله را | فریدون مشیری | نغمه ماهور | |
| مرغ سحر | محمدتقی بهار | مرتضی نیداوود | |
| خمارآلوده | باباطاهر | گوشه طوسی | |
| دیدنیست | رضا بهزادی | ||
| صوفینامه | حافظ | نغمه ماهور |
بهترین (مشترک با هایده و ستار) (۱۹۸۴/۱۳۶۳)
| نام ترانه | خواننده | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| نامه | هایده | هدیه | سعید دیهیمی | احمد پژمان |
| تاب بنفشه | هوشمند عقیلی | حافظ | هوشمند عقیلی | نوید نحوی |
| سراب قلبم | هایده | هدیه | فرید زلاند | آندرانیک |
| سفرنامه | ستار | اردلان سرفراز | ||
| الحمدالله | هوشمند عقیلی | حافظ | هوشمند عقیلی | ایرج طاهری |
| خدایا تا کی | ستار | بهادر یگانه | همایون خرم | فرید فرجاد |
بادهفروش - لیلا (مشترک با مهستی، هایده و صادق نوجوکی) (۱۹۸۶/۱۳۶۵)
| نام ترانه | خواننده | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| بادهفروش | هایده | هدیه | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| آی بینوا دل | مهستی | |||
| سنگ خارا | هوشمند عقیلی | |||
| لیلا | صادق نوجوکی | |||
| ای خدا | هایده | |||
| بیقرار | صادق نوجوکی |
فال (۱۹۸۸/۱۳۶۷)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| فال | وحشی بافقی | هوشمند عقیلی | آرمن آهارونیان |
| پرواز دوباره | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | لقمان ادهمی |
| جان جهان | نواب صفا | امینالله رشیدی | بهروز پناهی |
| کشور غم | معینی کرمانشاهی | مارسل استپانیان | آرمن آهارونیان |
| رمیده | وحشی بافقی | بابک افشار | بابک افشار |
| نفرین (بازخوانی) | پرویز وکیلی | پرویز مقصدی | آرمن آهارونیان |
چهخبر از ایران (۱۹۹۰/۱۳۶۹)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| چهخبر از ایران | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | کاظم عالمی |
| گل من | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشمآذر |
| عادت | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | کاظم عالمی |
| پرواز | همایون هوشیارنژاد | هوشمند عقیلی | لقمان ادهمی |
| نورسیده | هما میرافشار | محمد حیدری | محمد حیدری |
| غروب کوهستان | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | ایرج طاهری |
یار (۱۹۹۲/۱۳۷۱)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| دیدنیست | رضا بهزادی | رضا بهزادی | |
| سوار | سیمین بهبهانی | رضا بهزادی | |
| زمستان | مهدی اخوان ثالث | هوشمند عقیلی | |
| یه یاری دارم | غلامرضا روحانی | جواد بدیعزاده | |
| آیه ناز | پروین باوفا | رضا بهزادی | |
| خودستا | تورج نگهبان | همایون خرم |
پرستوهای مسافر (۱۹۹۴/۱۳۷۳)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| سراب | مهین عمید | انوشیروان روحانی | رضا بهزادی |
| تنگ شراب | هما میرافشار | محلی | منوچهر رستگار |
| نامه | ایرج رزمجو | احمد پژمان | احمد پژمان |
| بود آیا | حافظ | کامل علیپور | کامل علیپور |
| پرستوهای مسافر | هما میرافشار | کامل علیپور | کامل علیپور |
| در کنج دلم | پژمان بختیاری | منوچهر همایونپور | کامل علیپور |
دخترک فالبین (۱۹۹۸/۱۳۷۷)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| دخترک فالبین | کریم فکور | اکبر محسنی | |
| عشق من | اسماعیل نواب صفا | حبیبالله بدیعی | |
| آرزوی صلح | |||
| درو به روم باز کن | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | آرمن آهارونیان |
| اولین دیدار | فضلالله توکل | فضلالله توکل | |
| همش جنگه | علی تجویدی | علی تجویدی |
ای پری کجایی (کنسرت) (۲۰۰۱/۱۳۸۰)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| ای پری کجایی | هوشنگ ابتهاج | همایون خرم | عبدی یمینی |
| جان جهان | اسماعیل نواب صفا | امینالله رشیدی | |
| کشور غم | معینی کرمانشاهی | مارسل استپانیان | |
| یاد | ایرج رزمجو | تورج شعبانخانی | |
| گل آغوش | ابوالقاسم اعلامی | عماد رام | |
| شد خزان | رهی معیری | جواد بدیعزاده | |
| خسته | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | |
| رنگارنگ | روحالله خالقی |
جمال جانان (۲۰۰۷/۱۳۸۶)
| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| زهره چنگی | تورج نگهبان | امینالله رشیدی | امیر بدخش |
| ای خدا | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | بیژن پورگل |
| Around the World | Harold Adams | Victor Young | آرمن آهارونیان |
| رقیب (بازخوانی) | ناصر رستگارنژاد | عطاالله خرم | جهانگیر |
| وطن | ایرج فتحی | ایرج فتحی | امیر بدخش |
| چشمای گریون | تورج نگهبان | منصور حسنخانی | فرداد |
| When I Fall in Love | Edvard Heyman | Victor Young | آرمن آهارونیان |
| جمال جانان | حافظ | هوشمند عقیلی | سیروس علیآبادی |