کازرون
کازرون شهری در شمال غربی استان فارس در جنوب ایران و مرکز شهرستان کازرون است. این شهر با پیشینه‌ای کهن، به دلیل دارا بودن آثار باستانی و تاریخی فراوان و جاذبه‌های گردشگری متعدد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کازرون بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر غرب استان فارس محسوب می‌شود و به عنوان یکی از مراکز فرهنگی و تمدنی منطقه شناخته می‌شود.
تاریخچه
تاریخ کازرون به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد؛ شهر باستانی بیشاپور، که پیش از ویرانی توسط اعراب یکی از پایتخت‌های ساسانیان بود، در این منطقه قرار داشت. پس از ویرانی بیشاپور، ساکنان آن به کازرون مهاجرت کردند. روایت‌های اساطیری تأسیس کازرون را به طهمورث پیشدادی در بیش از ۷۵۰۰ سال پیش نسبت می‌دهند، در حالی که منابع تاریخی از توسعه آن توسط شاپور یکم و قباد یکم ساسانی حکایت دارند. پس از فتح توسط اعراب، مردم کازرون در شورشی به رهبری یک نجیب‌زاده ساسانی علیه خلافت راشدین قیام کردند که به سختی سرکوب شد. تا سده چهارم هجری، آیین مزدیسنا در این منطقه رواج داشت، اما با تأسیس سلسله کازرونیه توسط ابواسحاق کازرونی، اکثریت به اسلام گرویدند.
جغرافیا
کازرون در بخش غربی استان فارس و در ارتفاع ۸۶۰ متری از سطح دریا واقع شده است. مساحت این شهر حدود ۲۰۴۰ هکتار است و کوه‌های کمارج، مست و انار در نزدیکی آن قرار دارند. فاصله کازرون تا تهران ۱۰۶۰ کیلومتر است. آب‌وهوای شهر گرم و خشک بوده و میانگین دمای سالانه آن ۲۱.۷۸ درجه سانتی‌گراد است؛ دی‌ماه با ۱۰.۴۲ درجه سردترین و تیرماه با ۳۳.۱۶ درجه گرم‌ترین ماه‌های سال هستند.
مردم‌شناسی
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر کازرون ۹۶,۶۸۳ نفر (۲۸,۹۸۸ خانوار) و جمعیت شهرستان ۲۱۱,۳۴۱ نفر بوده است. کازرون پنجمین شهر پرجمعیت استان فارس پس از شیراز، مرودشت، جهرم و فسا است. اکثریت مردم از نژاد پارسه (شعبه‌ای از آریایی‌ها) هستند که حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد به این منطقه مهاجرت کرده‌اند و آداب و رسوم کهن خود را حفظ کرده‌اند.
مردم کازرون به زبان پارسی با لهجه کازرونی سخن می‌گویند که ریشه در زبان پهلوی، زبان رایج ایران باستان، دارد. این لهجه ویژگی‌های متمایزی را در گفتار محلی حفظ کرده است.
اقتصاد
اقتصاد کازرون بر پایه تجارت، حمل‌ونقل، خدمات، کشاورزی و صنایع استوار است. در دوران دیلمیان، این شهر به دلیل تولید پارچه‌های مرغوب توزی و دبیکی و رقابت با دمیاط مصر، به «دمیاط عجم» شهرت یافت و حضور ۱۲,۰۰۰ شوینده الیاف کتان (گازر) به نام‌گذاری آن به «گازران» یا «کازرون» منجر شد.
گردشگری و میراث فرهنگی
کازرون با بیش از ۳۰۰ اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران، از جمله بیشاپور، تنگ چوگان و غار شاپور (همگی ثبت‌شده در یونسکو)، و آثار طبیعی مانند ذخیره‌گاه زیست‌کره ارژن و پریشان، قطب گردشگری مهمی است. این شهر همچنین دارای بافت و بازار تاریخی، آرامگاه مشاهیری چون چون ابواسحاق کازرونی، امین‌الدین بلیانی، جلال‌الدین دوانی، عبدالله بلیانی و نصرالله مردانی، کاروانسراها، آتشکده‌ها، دریاچه پریشان، دشت برم، نرگس‌زار، و جاذبه‌های مذهبی مانند امامزاده سیدحسین است. لقب «شهر سبز» به دلیل سرسبزی آن به‌ویژه در فصول معتدل به کار می‌رود. در نوروز ۱۴۰۳، بیش از نیم میلیون نفر و در سال ۱۳۹۵ بیش از ۲.۲ میلیون نفر از جاذبه‌های کازرون بازدید کرده‌اند.