عراق
عِراق با نام رسمی جمهوری عِراق (عربی: جُمْهُوريَّة العِرَاق، کردی: کۆماری فیدرالی عێراق) کشوری در منطقه جنوب غربی آسیا است. پایتخت عراق شهر بزرگ بغداد است.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری عراق |
| شعار: | الله اکبر |
| پایتخت: | بغداد |
| زبان(های) رسمی: | عربی،کردی |
| دین(ها): | اسلام، مسیحیت |
| نام(های) اهلیت: | عراقی |
| حکومت: | فدرالیسم نظام پارلمانی جمهوری |
| مساحت: | ۴۳۷٬۰۷۲ کیلومتر |
| جمعیت: | ۳۷٬۲۰۲٬۵۷۲ (۳۶ام) |
| تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP): | ۷۳۳٫۹۲۶ میلیارد دلار (۳۴ام) |
| تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی): | ۲۵۰٫۰۷۰ میلیارد دلار (۴۸ام) |
| شاخص جینی: | ۲۹٫۵ |
| شاخص توسعه انسانی: | ۰٫۶۸۹ (افزایشی) |
| واحد پول: | دینار عراق (IQD) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی+۳ |
| جهت رانندگی: | راست |
| پیش‌شماره تلفنی: | +۹۶۴ |
| دامنه سطح‌بالا: | .iq |
عراق از شرق با ایران، از جنوب با عربستان سعودی و کویت، از غرب با اردن و سوریه، از شمال با ترکیه همسایه است. عراق همچنین از بخش جنوبی شرقی خود، و از طریق منطقه فاو مرز آبی کوچکی با خلیج فارس دارد.
وسعت کشور عراق ۴۳۷٬۰۷۲ کیلومتر مربع (۵۸ام) است. عراق یکی از بزرگ‌ترین کشورهای دارای منابع نفت در جهان است. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشدهٔ نفتی می‌باشد. بیشتر سرزمین عراق را مناطق پست و هموار و گرمسیری تشکیل داده است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر است.
جمعت کشور عراق حدود ۴۰ میلیون نفر است که آن را سی و ششمین کشور پرجمعیت جهان ساخته است. ترکیب جمعیتی مردم عراق از عرب‌ها ۷۵٪-۸۰٪، کردها ۱۵٪–۲۰٪، ترکمنها، آشوریان و غیره نزدیک ۵٪ تشکیل شده است. بر طبق آمارها ۶۴٪-۶۹٪ درصد مردم عراق شیعه، ۲۹٪-۳۴٪ سنی، ۱٪ مسیحی و ۱٪ پیروان سایر ادیان هستند. کشور عراق محل زندگی و مدفن ۶ تن از امامان شیعه است و شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و سامرا از شهرهای زیارتی شیعیان جهان است که این امر عراق را به یکی از مقدس ترین خاکها برای شیعیان بدل می‌سازد.
تمدن و فرهنگ دیرینه و پرباری تاریخ از ویژگی‌های بارز عراق است. سومر، اکد، و آشور نخستین تمدن‌های باستانی عراق و حتی جهان در چند هزار سال پیش از میلاد در عراق به وجود آمدند. پس از آن این منطقه بخشی از قلمرو هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان، و امپراتوری روم بود. بعد از سرنگونی حکومت امویان و روی کار آمدن خلافت عباسی مرکز خلافت اسلامی از شام به عراق و شهر بغداد امروزی انتقال یافت. بعدها این حکومت با حمله سهمگین مغولان از هم پاشید. از میانه سده دهم تا پایان سده سیزدهم هجری خورشیدی، بخشهای از سرزمین عراق بارها میان ایران و عثمانی دست به دست شد. پس از شکست عثمانی در جنگ جهانی اول، عراق در سال ۱۹۱۹ به سرپرستی بریتانیا درآمد و در سال ۱۹۳۲ استقلال یافت.
بخشهای زیادی از مرزهای جدید کشور عراق توسط جامعهٔ ملل در سال ۱۹۲۰ پس از تقسیم امپراتوری عثمانی بر اساس معاهده سور تعیین گردیده است. در این زمان عراق تحت سرپرستی بریتانیا درآمد. پادشاهی عراق در سال ۱۹۲۱ تشکیل شد و در سال ۱۹۳۲ از بریتانیا استقلال یافت. در ۱۹۵۸ با از میان رفتن پادشاهی، جمهوری عراق تأسیس گشت. عراق از سال ۱۹۶۸ تا ۲۰۰۳ به دست حزب سوسیالیست بعث عراق اداره می‌شد. ایالات متحده و هم پیمانانش به عراق حمله کردند و حکومت حزب بعثِ صدام حسین برچیده شد و نظام چندحزبی پارلمانی در این کشور ایجاد شد. آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۱ از عراق را ترک کردند ولی پس از چند سال به بهانه مقابله با داعش دوباره به پایگاه‌های اشغالی خود بازگشتند و تا امروز در عراق پایگاه‌های نظامی بسیاری ایجاد کرده اند.