کرخه
رود کرخه سومین رود بلند ایران پس از کارون و سپیدرود است. یکی از مهم‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه‌های ایران است که در استان خوزستان جریان دارد. این رودخانه با طول حدود ۹۰۰ کیلومتر، نقش حیاتی در تامین آب و کشاورزی منطقه دارد و از لحاظ تاریخی و فرهنگی نیز اهمیت زیادی دارد.
منشا و مسیر رود
رود کرخه از کوه‌های زاگرس در استان لرستان سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از استان ایلام و خوزستان، به تالاب هورالعظیم در مرز ایران و عراق می‌ریزد. این رودخانه از مناطقی همچون اندیمشک، شوش و حمیدیه عبور می‌کند و در طول مسیر خود، با رودخانه‌های کوچکتر دیگری نیز تلاقی دارد.
ویژگی‌های جغرافیایی
کرخه از جمله رودخانه‌های دائمی ایران است که از بارندگی‌های زمستانی و ذوب برف‌های کوه‌های زاگرس تغذیه می‌شود. این رودخانه در بخش‌های میانی و پایینی خود، به دلیل زمین‌های مسطح و شیب کم، جریان آرامی دارد و مناسب برای کشاورزی و ایجاد کانال‌های آبیاری است.
اهمیت تاریخی
رود کرخه در طول تاریخ، به ویژه در دوره‌های باستانی، نقش مهمی در توسعه شهرها و تمدن‌های مختلف داشته است. شهر باستانی شوش، که یکی از کهن‌ترین و مهم‌ترین مراکز تمدنی ایران و جهان است، در نزدیکی این رودخانه قرار دارد. شوش محل اقامت پادشاهان هخامنشی و محل نگهداری آثار باستانی مهمی چون کتیبه‌های عیلامی و الواح هخامنشی بوده است.
کاربردهای اقتصادی و اجتماعی
از نظر اقتصادی، رود کرخه نقش مهمی در کشاورزی و آبیاری زمین‌های زراعی منطقه دارد. پروژه‌های بزرگ آبیاری و سدسازی همچون سد کرخه بر روی این رودخانه اجرا شده‌اند تا بهره‌وری از منابع آبی را افزایش دهند. سد کرخه یکی از بزرگترین سدهای ایران و خاورمیانه است که به منظور کنترل سیلاب‌ها، تولید برق و تامین آب کشاورزی ساخته شده است.
مسائل زیست‌محیطی
رود کرخه در سال‌های اخیر با مشکلات زیست‌محیطی متعددی مواجه شده است. کاهش بارندگی‌ها، بهره‌برداری بیش از حد از منابع آبی و تغییرات اقلیمی، باعث کاهش دبی رودخانه و خشک شدن بخش‌هایی از مسیر آن شده است. این مشکلات تاثیرات منفی بر اکوسیستم‌های محلی، حیات وحش و جوامع انسانی اطراف رودخانه داشته‌اند.
فرهنگی و اجتماعی
کرخه علاوه بر اهمیت اقتصادی و زیست‌محیطی، در فرهنگ و ادبیات منطقه نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. نام این رودخانه در آثار ادبی و اشعار شاعران بزرگ ایرانی به چشم می‌خورد و نقش مهمی در فرهنگ عامه مردم منطقه ایفا می‌کند. مراسم‌ها و جشنواره‌های محلی بسیاری نیز در حاشیه این رود برگزار می‌شوند که نشان‌دهنده ارتباط عمیق مردم با این رودخانه است.
منابع آب
رود کرخه از منابع آبی مهمی برخوردار است که علاوه بر تامین آب کشاورزی و شرب، به عنوان منبعی برای فعالیت‌های صنعتی و تولید انرژی نیز استفاده می‌شود. پروژه‌های مختلفی برای مدیریت و بهینه‌سازی منابع آب این رودخانه در دست اجرا هستند تا بهره‌وری بیشتری از این منابع ارزشمند صورت گیرد.
اثر کرخه بر روی فیلم سینمایی
فیلم "از کرخه تا راین" یک درام ایرانی به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا، محصول سال ۱۳۷۱ (۱۹۹۳) است که به داستان چند قربانی استفاده از سلاح‌های شیمیایی در جنگ ایران و عراق می‌پردازد. از جمله بازیگران این فیلم می‌توان به علی دهکردی و هما روستا اشاره کرد. موسیقی معروف و پراستفاده این فیلم توسط مجید انتظامی ساخته شده است.
این فیلم اولین همکاری سینمایی بین ایران و آلمان محسوب می‌شود. همچنین، در نظرسنجی ماهنامه فیلم در سال ۱۴۰۱، به عنوان یکی از ده فیلم برتر جنگی تاریخ سینمای ایران انتخاب شده است.