رژیم غذایی
رژیم غذایی که به آن رژیم تغذیه ای نیز می گویند یک مجموعه از خوراکیهایی است که فرد آن را مصرف می نماید. در برخی مواقع افراد از یک رژیم غذایی خاص استفاده می کنند.
رژیم غذایی ممکن است توسط یک پزشک متخصص تغذیه برای فرد تنظیم شده باشد که در این صورت به آن رژیم درمانی یا پرهیزانه گفته می شود. برای مثال، افراد مبتلا به دیابت برای کنترل بیماری خود و کاهش عوارض آن از یک رژیم غذایی خاص استفاده می کنند.
گاهی اوقات شخص برای کاهش وزن یا افزایش وزن از یک رژیم غذایی استفاده می نماید. برخی افراد تمایل دارند در رژیم غذایی خود تنها از مواد گیاهی استفاده نمایند که در این حالت به رژیم غذایی آنان گیاهخواری گفته می شود. یک نوع از رژیم تغذیه ای وجود دارد که به آن رژیم غذایی خام گیاه خواری می گویند.
پزشکان متخصص در زمینه تغذیه، رژیم غذایی شخص را وابسته به نوع تغذیه، مقدار و زمانی که فرد آن را استفاده می نماید می دانند.
رژیم غذایی سالم
یک رژیم غذایی سالم رژیمی است که بر بهبود سلامت کلی بدن موثر باشد. در رژیم غذایی سالم همه مواد مغذی که برای بدن نیاز است تامین می گردد از جمله: مایعات، کربوهیدرات ها، پروتئین ها، میزان صحیح کالری و...
این موارد شامل انواع مختلف غذا از همه گروههای غذایی مانند سبزیجات، پروتئین، غلات، میوه ها و چربی های سالم می شود. در رژیم غذایی سالم باید یک توزیع مناسب از درشت مغذی ها وجود داشته باشد و در حد تعادل از انواع کربوهیدرات، چربی و پروتئین برای برطرف کردن نیاز های شخص استفاده شده باشد.
طبق توصیه سازمان بهداشت و درمان برای داشتن یک وزن نرمال: استفاده از غذاهای پرکالری باید کاهش پیدا کند، میزان مصرف نوشیدنیهای قندی کم شود، استفاده از غذاهای گیاهی افزایش یابد، مصرف گوشت قرمز و گوشت های فراوری شده کاهش یابد، از مصرف نوشیدنیهای الکلی خودداری شود.
رژیم گیاهی
رژیم گیاهی، یک نوع رژیم غذایی است که غنی از گیاهان می باشد و اغلب بخش های ان از غذاهای گیاهی تشکیل شده است. افرادی که رژیم گیاهی میگیرند از مصرف گوشت قرمز خودداری می نمایند.
لاغر بودن خانم ها آنان را از دوره نوجوانی به سوی مصرف غذاهای سبک هدایت می کند و از این رو اغلب افراد سالاد را یک نوع غذای رژیمی و سبک می دانند و آن را غذایی زنانه به حساب می آورند.
در گذشته مصرف سالاد تنها برای طبقه مرفه جامعه بود زیرا برای تهیه آن از مواد اولیه گران و فاسد شدنی استفاده می شود. اما امروزه این مشکل وجود ندارد و مصرف سالاد فراگیر شده است. البته همه سالاد ها کم کالری نیستند و برخی از آنان مانند سالاد الویه از کالری بالایی برخوردار می باشد.
رژیم کاهش وزن
استفاده از رژیم غذایی کاهش وزن برای افرادی که دچار چاقی و اضافه وزن هستند بسیار مفید است و به حفظ سلامت آن ها کمک می نماید. رژیم غذایی کاهش وزن باید تحت نظر پزشک متخصص گرفته شود.
وقتی از رژیم کاهش وزن نام برده می شود خیلی از افراد تصور می کنند که باید کم بخورند و یا اینکه مصرف برخی مواد غذایی از جمله برنج و نان را متوقف سازند در صورتی که اینگونه نیست.
در یک رژیم غذایی سالم برای کاهش وزن همزمان باید به کالری و مصرف درشت مغذی ها توجه شود. در این نوع از رژیم فرد در حد تعادل از مواد مغذی مختلف که کالری پایینی دارند اما با این وجود شامل پروتئین، فیبر و دیگر مواد مغذی هستند استفاده می نماید.
رژیم افزایش وزن
در یک رژیم غذایی سالم برای افزایش وزن، فرد باید به مصرف کالری بیشتر از کالری که در روز میسوزاند توجه داشته باش. در این رژیم غذایی باید از انواع مواد مغذی مفید که برای بدن نیاز است استفاده شده باشد.
برخی فکر میکنند که برای اضافه وزن کافیست به سمت استفاده از کیک، شیرینی و انواع فست و فود بروند که باید بگوییم این تفکر کاملا نادرست می باشد.
برای افزایش وزن باید از روش های صحیح استفاده شود و فرد در یک مدت زمان معین از رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی پیروی نماید. برای داشتن چنین برنامه ای باید به پزشک متخصص و یک مربی مراجعه کرد.
رژیم غذایی ورزشکاران
یک ورزشکار برای داشتن عملکردی خوب به رژیم غذایی سالم نیاز دارد. رژیم غذایی ورزشکاران باید در حد تعادل شامل کربوهیدرات ها، چربیهای سالم و پروتئین ها شود. ورزشکاران باید در طی روز به میزان کافی آب بنوشند.
کربوهیدرات عامل مهمی در سوخت برای انرژی در طی انجام حرکات ورزشی می باشد پس یک ورزشکار باید به میزان کافی کربوهیدرات مصرف نماید تا از انرژی کافی برای انجام حرکات ورزشی برخوردار باشد.
پروتئین به ترمیم عضلات کمک زیادی می نماید و از این رو افراد ورزشکار باید آن را در حد تعادل استفاده نمایند. مصرف آب به میزان کافی روی عملکرد ورزشکار بسیار موثر است زیرا کم آبی می تواند عملکرد این افراد را با مشکل مواجه سازد.
میزان کالری که در روز یک ورزشکار دریافت می کند بسیار مهم می باشد. میزان کالری مصرفی باید بر اساس هدف و نیاز بدن فرد تنظیم گردد.
رژیم غذایی کودکان
رژیم غذایی مناسب بر رشد کودکان و نوجوانان بسیار موثر می باشد. رژیم غذایی کودکان باید دارای غذاهایی غنی از مواد مغذی باشد و از همه گروههای غذایی از جمله میوه ها، غلات، سبزیجات تازه، محصولات لبنی و پروتئین ها در تهیه آن استفاده شده باشد.
کودک در طول دوره رشد خود با میزان زیادی از انواع ویتامین و مواد معدنی نیاز دارد مثلا مصرف کلسیم بر استحکام استخوان ها موثر است، مصرف آهن برای خون ضروری است. یک رژیم غذایی سالم می تواند از ابتلا فرد به بیماریهای مزمن پیشگیری نماید. در رژیم کودکان باید میزان استفاده از قند های مصنوعی، چربیهای اشباع و غذاهای فرآوری شده کاهش یابد زیرا این موارد موجب اضافه وزن و برخی دیگر از مشکلات می شود.
رژیم غذایی در بارداری
در طول بارداری هر آنچه که مادر مصرف می کند بر سلامت خود و جنینش تاثیر می گذارد. در دوران بارداری، مادر باید از یک رژیم غذایی سالم پیروی نماید که این رژیم باید دارای انواع گروههای غذایی باشد.
مادران باردار به میزان بیشتری از مواد مغذی خاص نیاز دارند که برخی از این مواد عبارتند از: اسید فولیک، کلسیم و آهن. خانم ها در دوران بارداری باید از مصرف مواردی همچون: گوشت خام و یا کامل پخته نشده، محصولات لبنی غیر پاستوریزه و ماهی پرهیز کنند.