سمنان
سمنان، مرکز استان سمنان است. این شهر با وسعتی حدود ۲.۲۱۹ کیلومتر مربع، در دامنه جنوبی رشته کوه‌های البرز قرار گرفته است که از شمال به استان مازندران، از جنوب به دشت کویر، از شرق به شهرستان دامغان و از غرب به شهرستان گرمسار ختم می‌شود.
ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۱۳۰ متر است. شهرستان تاریخی سمنان با جمعیت ۱۹۱٫۶۱۸ از شهرهای بزرگ استان سمنان می‌باشد.
آب و هوا
آب و هوای این شهر در تابستان گرم و در زمستان نسبتاً سرد می‌باشد. بارندگی‌های این شهر در فصول سرد سال صورت می‌گیرد و میزان متوسط بارندگی سالانه آن ۱۴۰ میلیمتر می‌باشد. متوسط درجه حرارت سالانه ۷/۱۷ درجه سانتیگراد است و این در حالی است که حداکثر مطلق حرارت ۵/۴۴ درجه سانتیگراد و حداقل مطلق ۴/۶- درجه سانتیگراد گزارش شده است. همچنین متوسط تعداد روزهای یخبندان در طول سال در حدود ۴۸ روز می‌باشد.
زبان و مذهب مردم شهر سمنان
شاید علاقمند باشید که بدانید مردم شهر سمنان نیز، با زبان رسمی فارسی دری با هم به محاوره می‌پردازند. البته گویش رایج بین مردم شهر سمنان، در استان سمنان که به جزیره لهجه‌ها نیز معرفی می‌شود، سمنانی است. این زبان خاص ایرانی، از گروه زبان‌هایی است که در دوران باستان در ناحیه شمال غربی سرزمین ایران متداول بوده است. قواعد ویژه زبان سمنانی، به شیوه‌ای است که از سخن گفتن مردم شهر علی‌رغم درک مطالب آنها، به‌وجد خواهید آمد. همچنین باید بگوییم که مردم شهر سمنان، مسلمان و دنباله‌روی مذهب شیعه بوده و دارای نژاد آریایی نیز می‌باشند.
جاذبه‌های تاریخی و باستانی
مهم‌ترین آثار تاریخی سمنان عبارتند از:
- مسجد جامع سمنان
- مسجد جامع زاوقان سمنان
- منار سلجوقی مسجد جامع
- مسجد امام سمنان
- گرمابه پهنه
- موزه گرمابه پهنه سمنان
- دروازه ارگ سمنان
- بازار سمنان
- بازار مرده‌ها
- برج چهل‌دختران
- قلعه‌های سارو
- کاروانسرای سنگی آهوان
- کاروانسرای شاه سلیمانی آهوان
- کاروانسراهای شاه عباسی
- مقبره درویش محمود
- گورستان سنادره
موزه‌ها
- موزه گرمابه پهنه سمنان
- پارک موزه دفاع مقدس سمنان
- موزه هنرهای معاصر شرق کشور
- موزه حیات وحش سمنان
- موزه سکه استان سمنان
جاذبه های مذهبی
- امامزاده یحیی بن موسی الکاظم
- امامزاده علی بن جعفر الصادق
- امامزاده علی بن اشرف
- امامزادگان ابراهیم و اسماعیل
- امامزاده زین الدین
- بقعه علویان
- بقعه پیغمبران (سیم النبی و لام النبی)
- مصلی بزرگ سمنان (محل برگزاری نماز جمعه)
دانشگاه‌ها
- دانشگاه سمنان
- دانشگاه صنعتی سمنان
- پردیس بین‌الملل دانشگاه سمنان
- دانشگاه فرزانگان سمنان
- علوم پزشکی سمنان
- دانشگاه امام حسین پردیس سمنان
- دانشگاه شهید عباسپور پردیس سمنان
- دانشگاه پیام نور استان سمنان
- دانشگاه پیام نور مرکز سمنان
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات سمنان
- آموزشکده سما واحد سمنان
- دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید رجایی سمنان
- دانشگاه فرهنگیان پردیس الزهرا سمنان
- دانشکده فنی و حرفه‌ای پسران سمنان
- دانشکده فنی و حرفه‌ای دختران نرجس سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی شهرداری سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی فنی و حرفه‌ای سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی هلال احمر استان سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی پالنده‌صاف سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی شرکت تولیدی شیمیایی کلران
- مرکز آموزش علمی کاربردی فرماندهی انتظامی استان سمنان
- مرکز آموزش علمی کاربردی قوه قضاییه استان سمنان
- مؤسسه غیرانتفاعی فضیلت
- مؤسسه غیرانتفاعی کومش
- مؤسسه غیرانتفاعی رشد دانش
صنايع و معادن
صنايع شهرستان سمنان شامل صنايع دستي و صنايع ماشيني مي شود. صنايع دستی سمنان شامل گليم‌بافی، نمد مالی، پرده های سنتی، حوله و شال گردن و پارچه های متقال زير ساخت قلم كاراست. علاوه برآن جاجيم، چادر شب، پلاس و چوفا (چوخا) كه بيش تر توسط روستاييان و عشاير توليد می شود, از ديگر صنايع دست باف مردم سمنان است. شهرستان سمنان يكي از مهم ترين قطب هاي صنعتي استان است كه به تنهايي حدود 56 از واحد هاي صنعتي استان را به خود اختصاص داده است. بيش ترين صنايع اين شهرستان مربوط به توليدات نساجی و چرم است. هم چنين صنايع كاني غير فلزي از مهم ترين و برترين صنايع منطقه بوده و صنايع سلولزي از جمله صنايع نوپاي منطقه است.
معادن اين شهرستان را گچ ، نمك معدن، آهك، دولوميت، (سنگ شيشه – آجر) و سنگ آهن تشكيل مي دهد كه در اين ميان معادن گچ و معادن آهن از مرغوب ترين معادن استان به شمار مي آيند.
به سبب ماهيت كشاورزی، صنعتي و معدني شهرستان سمنان, بازرگاني نيز در اين منطقه از رونق نسبي برخوردار است. مهم ترين صادرات شهرستان سمنان را محصولاتي چون پنبه، انجير، تنباكو، تره بار، نخ، پارچه نخی، كتيرا، گچ، نمك معدن، آهک، دولوميت و سنگ آهن تشكيل مي دهند.
غذاهای سنتی
ته چین
تنوع بالای ته چین از شرق تا غرب استان سمنان برای هر مسافری جذاب است. ته چین گرمساری یکی از معروف ترین ته چین ها است. این غذا از غذاهای مهم و اصلی ایام محرم در گرمسار است.
گوشت این غذا باید خام باشد تا لای پلو با حرارت و عطر برنج ایرانی بپزد. در ایام محرم گوسفند کامل را در پارچه توری می پیچیند و لای دیگ برنج می گذارند. ته چین های استان سمنان عموما با گذاشتن گوشت خام گوسفند بین برنج با دورچین های مختلفی مانند اسفناج، کدو حلوایی، بادمجان، سیب زمینی و لبو آماده می شود.
غذاهای سنتی و محلی مانند ته چین گرمساری در منوی رستوران ها، کافه های سنتی و بوم گردی های استان سمنان برای انتخاب مسافران و زائران حضور دارد.
سبزی پلو سمنانی
بادمجان از محصولات تابستانی این شهر است و مادران سمنانی انواع مختلفی از غذاها مانند قلیه بادمجان، گوجه بادمجان، دمی بادمجان و انواع ترشی ها را طبخ می‌کنند.
بادمجان در سبزی پلوی سمنانی، غذای معروف و لذیذ سمنان نیز نقش مهمی دارد. گوشت گوسفندی استفاده شده در این غذا نیز به صورت خام لای برنج گذاشته می شود. لوبیا چشم بلبلی، لبو و چغندر، آلوچه، بادمجان سرخ شده، گوجه، اسفناج و سیب زمینی های کوچک، تشکیل دهنده این غذای لذیذ هستند.
سبزی پلو سمنانی غذای مخصوص شب های یلدا، چهارشنبه سوری، شب عید و سیزده به در است و به روش مخصوص در ظروف مسی آماده می شود.