دروپریدول: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ی های' به 'ی‌های') |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''دروپریدول''' (به انگلیسی: Droperidol) یک بوتیروفنون با | '''دروپریدول''' (به انگلیسی: Droperidol) یک [[بوتیروفنون]] با ویژگی‌های عمومی مشابه با [[هالوپریدول]] است. همراه با ضد [[درد]]<nowiki/>های [[اپیوئیدی]] نظیر [[فنتانیل]] برای نگه داشتن [[بیمار]] در وضعیت آرام [[نورولپتانژسیا]]، همراه با بی تفاوتی به اطراف اما قادر به همکاری با [[جراح]]، استفاده می‌شود. همچنین به عنوان پیشگیری از [[حالت تهوع|تهوع]] و کنترل بی‌قراری در [[جنون]] حاد استفاده می‌شود. | ||
[[پرونده:ساختار شیمیایی دروپریدول.png|جایگزین=ساختار شیمیایی دروپریدول|بندانگشتی|ساختار شیمیایی دروپریدول{{دارو|عنوان دارو=دروپریدول (به انگلیسی: Droperidol)|شکل دارو=آمپول|روش مصرف دارو=تزریق وریدی, تزریق ماهیچه‌ای|کد ATC=N05AD08|فرمول شیمیایی=C22H22FN3O2|جرم مولی=379.428 g/mol g·mol−1}}]] | [[پرونده:ساختار شیمیایی دروپریدول.png|جایگزین=ساختار شیمیایی دروپریدول|بندانگشتی|ساختار شیمیایی دروپریدول{{دارو|عنوان دارو=دروپریدول (به انگلیسی: Droperidol)|شکل دارو=آمپول|روش مصرف دارو=تزریق وریدی, تزریق ماهیچه‌ای|کد ATC=N05AD08|فرمول شیمیایی=C22H22FN3O2|جرم مولی=379.428 g/mol g·mol−1}}]] | ||
== مکانیسم اثر == | == مکانیسم اثر == | ||
مکانیسم اثر دقیق دروپریدول شناخته شده نیست؛ اگرچه موجب سرکوب سیستم عصبی مرکزی در نواحی ساب کورتیکول | مکانیسم اثر دقیق دروپریدول شناخته شده نیست؛ اگرچه موجب سرکوب [[سیستم عصبی مرکزی]] در نواحی ساب [[کورتیکول مغزی]]، [[مغز]] میانی، ساختار شبکه‌ای [[ساقه]] [[مغز]] و در سیستم خارج هرمی موجب [[آنتاگونیزه]] کردن [[گلوتامیک اسید]] می‌شود. | ||
همچنین، موجب مهار گیرنده‌های کاتکول آمینی و مهار بازجذب | همچنین، موجب مهار گیرنده‌های کاتکول آمینی و مهار بازجذب [[نوروترنسمیتر]]<nowiki/>ها می‌شود و فعالیت آنتی‌دوپامینرژیکی مرکزی قوی و آنتی کولینرژیکی مرکزی ضعیفی دارد. | ||
دروپریدول می‌تواند موجب بلاک گانگلیونی و کاهش پاسخ محرک شود. فعالیت اصلی آن به خاطر آنتاگونیزه کردن قوی گیرنده‌های دوپامینی است و کمی اثر آنتاگونیزه کننده | دروپریدول می‌تواند موجب بلاک گانگلیونی و کاهش پاسخ [[محرک]] شود. فعالیت اصلی آن به خاطر [[آنتاگونیزه]] کردن قوی گیرنده‌های [[دوپامین|دوپامینی]] است و کمی اثر آنتاگونیزه کننده گیرنده‌های [[آدرنرژیک]] [[آلفا]]-1 دارد. | ||
== موارد مصرف == | == موارد مصرف == | ||
* اضطراب | * [[اضطراب]] | ||
* تهوع | * [[حالت تهوع|تهوع]] | ||
* استفراغ | * [[استفراغ]] | ||
* بی‌قراری | * بی‌قراری | ||
* هذیان | * [[هذیان]] | ||
* تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی | * تهوع و [[استفراغ]] ناشی از [[شیمی درمانی]] | ||
دروپریدول اثر آرام بخشی و خواب آوری دارد. موجب کاهش اضطراب و بی اعتنایی روانی و بی تفاوتی همراه با بقای رفلکس ها می‌شود. | دروپریدول اثر آرام بخشی و خواب آوری دارد. موجب کاهش [[اضطراب]] و بی اعتنایی روانی و بی تفاوتی همراه با بقای [[رفلکس]] ها می‌شود. | ||
دروپریدول موجب کاهش تهوع و استفراغ در فرآیند جراحی و پس از عمل می‌شود. | دروپریدول موجب کاهش [[حالت تهوع|تهوع]] و [[استفراغ]] در فرآیند جراحی و پس از عمل می‌شود. | ||
دروپریدول اثر سایر سرکوب کننده‌های سیستم عصبی مرکزی را تقویت می‌کند. موجب مهار خفیف آلفا آدرنرژیک، اتساع عروق محیطی و کاهش اثر اپی‌نفرین می‌شود. | دروپریدول اثر سایر سرکوب کننده‌های [[سیستم عصبی مرکزی]] را تقویت می‌کند. موجب مهار خفیف [[آلفا]] آدرنرژیک، اتساع عروق محیطی و کاهش اثر [[اپی‌نفرین]] می‌شود. | ||
می‌تواند موجب افت | می‌تواند موجب افت [[فشار خون]] و کاهش مقاومت عروق محیطی و کاهش [[فشار خون]] شریان ریوی شود. | ||
دروپریدول می‌تواند شیوع آریتمی القا شده توسط اپی‌نفرین را کاهش دهد اما سایر آریتمی ها را پیشگیری نمی‌کند. | دروپریدول می‌تواند شیوع آریتمی القا شده توسط [[اپی‌نفرین]] را کاهش دهد اما سایر آریتمی ها را پیشگیری نمی‌کند. | ||
== مقدار مصرف == | == مقدار مصرف == | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
=== بزرگسالان === | === بزرگسالان === | ||
==== ضد تهوع: ==== | ==== ضد [[حالت تهوع|تهوع]]: ==== | ||
کمتر از 2.5 میلی گرم وریدی یا عضلانی. دوزهای 1.25 میلی‌گرمی بیشتر باید در صورتی که فواید بیشتر از مضرات باشد تجویز شود. | کمتر از 2.5 میلی گرم وریدی یا عضلانی. دوزهای 1.25 میلی‌گرمی بیشتر باید در صورتی که فواید بیشتر از مضرات باشد تجویز شود. | ||
==== هذیان(آف-لیبل): ==== | ==== [[هذیان]](آف-لیبل): ==== | ||
5 میلی گرم عضلانی | 5 میلی گرم عضلانی | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==== ضد تهوع: ==== | ==== ضد تهوع: ==== | ||
2-12 سال: 0.03 الی 0.07 میلی‌گرم به ازای | 2-12 سال: 0.03 الی 0.07 میلی‌گرم به ازای هر [[کیلوگرم]] وزن [[بدن]] وریدی یا عضلانی در مدت 2-5 دقیقه هر 4-6 ساعت در صورت نیاز. | ||
دوز بیشتر از 0.1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ( 2.5 میلی گرم) باید در صورتی که فواید بیشتر از مضرات باشد تجویز شود. | دوز بیشتر از 0.1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن [[بدن]] ( 2.5 میلی گرم) باید در صورتی که فواید بیشتر از مضرات باشد تجویز شود. | ||
== موارد منع مصرف == | == موارد منع مصرف == | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
* افزایش فاصله QT (بیشتر از 450 میلی ثانیه در زنان یا 400 میلی ثانیه در مردان) | * افزایش فاصله QT (بیشتر از 450 میلی ثانیه در زنان یا 400 میلی ثانیه در مردان) | ||
* حساسیت شدید | * [[حساسیت]] شدید | ||
== عوارض جانبی == | == عوارض جانبی == | ||
* اضطراب | * [[اضطراب]] | ||
* یبوست | * [[یبوست]] | ||
* تهوع | * [[حالت تهوع|تهوع]] | ||
* افزایش تعداد ضربان قلب | * افزایش تعداد ضربان [[قلب]] | ||
* گیجی | * [[گیجی]] | ||
* استفراغ | * [[استفراغ]] | ||
* تشنج | * [[تشنج]] | ||
* توهم | * [[توهم]] | ||
* خواب آلودگی | * خواب آلودگی | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
* بی قراری | * بی قراری | ||
* علائم شبه پارکینسون | * علائم شبه [[پارکینسون]] | ||
* افت فشار خون وضعیتی | * افت [[فشار خون]] وضعیتی | ||
* آکاتیزیا | * [[آکاتیزیا]] | ||
* دفع ادرار دردناک و یا مشکل | * دفع ادرار دردناک و یا مشکل | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
* افزایش وزن | * افزایش وزن | ||
* دیسکینزی تاخیری | * [[دیسکینزی]] تاخیری | ||
* افزایش فشار خون | * افزایش [[فشار خون]] | ||
* واکنش های دیستونیک | * واکنش های [[دیستونیک]] | ||
* تغییر تنظیم دمای مرکزی | * تغییر تنظیم دمای مرکزی | ||
* افزایش فاصلهQT وابسته به دوز | * افزایش فاصلهQT وابسته به [[دوز]] | ||
* تورم سینه ها | * [[تورم]] [[سینه]] ها | ||
* دیسکنزی تاخیری دائمی | * دیسکنزی تاخیری دائمی | ||
* موج T غیر نرمال در نوار قلب | * موج T غیر نرمال در نوار [[قلب]] | ||
== تداخلات دارویی == | == تداخلات دارویی == | ||
* پروپوفول | * [[پروپوفول]] | ||
* تترابنازین | * [[تترابنازین]] | ||
* میدازولام | * [[میدازولام]] | ||
* فورمترول | * [[فورمترول]] | ||
* گوسرلین | * [[گوسرلین]] | ||
* متازولامید | * [[متازولامید]] | ||
* اسپارفلوکساسین | * [[اسپارفلوکساسین]] | ||
* آمی تریپتیلین | * [[آمی تریپتیلین]] | ||
* آمیودارون | * [[آمیودارون]] | ||
* اریترومایسین | * [[اریترومایسین]] | ||
* اندانسترون | * [[اندانسترون]] | ||
* ایمی پرامین | * [[ایمی پرامین]] | ||
* بروموکرپتین | * [[بروموکرپتین]] | ||
* لیسورید | * [[لیسورید]] | ||
* لوفپرامین | * [[لوفپرامین]] | ||
* میانسرین | * [[میانسرین]] | ||
* رومیدپسین | * [[رومیدپسین]] | ||
* ومورافنیب | * [[ومورافنیب]] | ||
* پروکلرپرومازین | * [[پروکلرپرومازین]] | ||
* اریبولین | * [[اریبولین]] | ||
* پانوبینوستات | * [[پانوبینوستات]] | ||
* ایبوتیلاید | * [[ایبوتیلاید]] | ||
* دوفتیلید | * [[دوفتیلید]] | ||
* لومفانترین | * [[لومفانترین]] | ||
* دوسولپین | * [[دوسولپین]] | ||
* پروتریپتیلین | * [[پروتریپتیلین]] | ||
* سرتیندول | * [[سرتیندول]] | ||
* وندتانیب | * [[وندتانیب]] | ||
* زیپراسیدون | * [[زیپراسیدون]] | ||
* دروندارون | * [[دروندارون]] | ||
* ایواکافتور | * [[ایواکافتور]] | ||
* پنتامیدین | * [[پنتامیدین]] | ||
* ترفنادین | * [[ترفنادین]] | ||
* آموکساپین | * [[آموکساپین]] | ||
* هالوپریدول | * [[هالوپریدول]] | ||
* کابرگولین | * [[کابرگولین]] | ||
* کلاریترومایسین | * [[کلاریترومایسین]] | ||
* کلرپرومازین | * [[کلرپرومازین]] | ||
* کلومیپرامین | * [[کلومیپرامین]] | ||
* لوودوپا | * [[لوودوپا]] | ||
* سیزاپراید | * [[سیزاپراید]] | ||
* فلوفنازین | * [[فلوفنازین]] | ||
* دوپامین | * [[دوپامین]] | ||
* روپینیرول | * [[روپینیرول]] | ||
* سوتالول | * [[سوتالول]] | ||
* پرامی پکسول | * [[پرامی پکسول]] | ||
* پرفنازین | * [[پرفنازین]] | ||
* پرومتازین | * [[پرومتازین]] | ||
* پیموزاید | * [[پیموزاید]] | ||
* ترازودون | * [[ترازودون]] | ||
* تریمی پرامین | * [[تریمی پرامین]] | ||
* پالونوسترون | * [[پالونوسترون]] | ||
* دولاسترون | * [[دولاسترون]] | ||
* هیسترلین | * [[هیسترلین]] | ||
* اینوتوزوماب | * [[اینوتوزوماب]] | ||
* اینداپامید | * [[اینداپامید]] | ||
* بپریدیل | * [[بپریدیل]] | ||
* بوتالبیتال | * [[بوتالبیتال]] | ||
* [[استامینوفن]] | |||
* آمی سولپراید | * [[آمی سولپراید]] | ||
* پرومازین | * [[پرومازین]] | ||
* داساتینیب | * [[داساتینیب]] | ||
* سکوباربیتال | * [[سکوباربیتال]] | ||
* کلرتالیدون | * [[کلرتالیدون]] | ||
* استازولام | * [[استازولام]] | ||
* راملتون | * [[راملتون]] | ||
* تمازپام | * [[تمازپام]] | ||
* وازوپرسین | * [[وازوپرسین]] | ||
* گرپافلوکساسین | * [[گرپافلوکساسین]] | ||
* هالوفانترین | * [[هالوفانترین]] | ||
* اپیوم | * [[اپیوم]] | ||
* کاریپرازین | * [[کاریپرازین]] | ||
* لنواتینیب | * [[لنواتینیب]] | ||
* تولکاپون | * [[تولکاپون]] | ||
* بداکیلین | * [[بداکیلین]] | ||
* پرفلوترن | * [[پرفلوترن]] | ||
* کوآزپام | * [[کوآزپام]] | ||
* کلرازپات | * [[کلرازپات]] | ||
* انترکتینیب | * [[انترکتینیب]] | ||
* پیتولیسانت | * [[پیتولیسانت]] | ||
* اتوتوئین | * [[اتوتوئین]] | ||
* هالاون | * [[هالاون]] | ||
== هشدارها == | == هشدارها == | ||
دروپریدول ممکن است موجب افزایش کشنده فاصله QT یا آریتمی تورسید دی پوینت حتی در مقادیر کمتر از دوز درمانی شود. فاکتورهایی که موجب افزایش فاصله QT می‌شوند و می‌بایست مصرف دارو در این بیماران احتیاط شدید شود شامل: | دروپریدول ممکن است موجب افزایش کشنده فاصله QT یا آریتمی تورسید [[دی پوینت]] حتی در مقادیر کمتر از [[دوز]] [[درمان|درمانی]] شود. فاکتورهایی که موجب افزایش فاصله QT می‌شوند و می‌بایست مصرف [[دارو]] در این بیماران احتیاط شدید شود شامل: | ||
* نارسایی احتقانی قلب | * نارسایی احتقانی [[قلب]] | ||
* برادی کاردی | * [[برادی کاردی]] | ||
* مصرف کننده دیورتیک | * مصرف کننده دیورتیک | ||
| خط ۲۸۳: | خط ۲۸۴: | ||
* هایپرتروفی قلبی | * هایپرتروفی قلبی | ||
* استفاده از داروهای افزایش دهنده‌ی فاصله QT نظیر | * استفاده از داروهای افزایش دهنده‌ی فاصله QT نظیر ضدآریتمی‌های کلاس 1 یا 2 | ||
* برخی آنتی هیستامین ها | * برخی [[آنتی هیستامین|آنتی هیستامین]] ها | ||
* داروهای ضد مالاریا | * داروهای ضد [[مالاریا]] | ||
* | * مهارکننده‌های کانال [[کلسیم]] | ||
* نورولپتیک ها | * [[نورولپتیک]] ها | ||
* | * ضد[[افسردگی]] ها | ||
* داروهای القا | * داروهای القا کننده‌هایپوکالمی یا هایپومنیزمی | ||
* سن بالای 65 سال | * سن بالای 65 سال | ||
* سوءمصرف الکل | * سوءمصرف [[الکل]] | ||
* همراهی با بنزودیازپین ها یا اپیوئید وریدی | * همراهی با بنزودیازپین ها یا اپیوئید وریدی | ||
| خط ۳۰۷: | خط ۳۰۸: | ||
* به عنوان خواب آور یا کمک بیهوشی توصیه نمی‌شود. | * به عنوان خواب آور یا کمک بیهوشی توصیه نمی‌شود. | ||
* سمیت بالقوه مشابه با فنوتیازین ها دارد. | * سمیت بالقوه مشابه با [[فنوتیازین]] ها دارد. | ||
=== هشدار شدید === | === هشدار شدید === | ||
بیماران با جنون وابسته به دمانس که داروهای ضد جنون مصرف می‌کنند، در معرض خطر مرگ ناشی از مشکلات قلبی عروقی (نارسایی قلبی، مرگ ناگهانی) یا عفونت (پنومونی) هستند، این دارو برای این بیماران پذیرفته نشده است. | بیماران با [[جنون]] وابسته به دمانس که داروهای ضد جنون مصرف می‌کنند، در معرض خطر مرگ ناشی از مشکلات قلبی عروقی (نارسایی قلبی، مرگ ناگهانی) یا [[عفونت]] ([[پنومونی]]) هستند، این [[دارو]] برای این بیماران پذیرفته نشده است. | ||
[[رده:اعضای فلوئوریدها]] | [[رده:اعضای فلوئوریدها]] | ||
[[رده:اوره‌ها]] | [[رده:اوره‌ها]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۸
دروپریدول (به انگلیسی: Droperidol) یک بوتیروفنون با ویژگی‌های عمومی مشابه با هالوپریدول است. همراه با ضد دردهای اپیوئیدی نظیر فنتانیل برای نگه داشتن بیمار در وضعیت آرام نورولپتانژسیا، همراه با بی تفاوتی به اطراف اما قادر به همکاری با جراح، استفاده می‌شود. همچنین به عنوان پیشگیری از تهوع و کنترل بی‌قراری در جنون حاد استفاده می‌شود.
مکانیسم اثر
مکانیسم اثر دقیق دروپریدول شناخته شده نیست؛ اگرچه موجب سرکوب سیستم عصبی مرکزی در نواحی ساب کورتیکول مغزی، مغز میانی، ساختار شبکه‌ای ساقه مغز و در سیستم خارج هرمی موجب آنتاگونیزه کردن گلوتامیک اسید می‌شود.
همچنین، موجب مهار گیرنده‌های کاتکول آمینی و مهار بازجذب نوروترنسمیترها می‌شود و فعالیت آنتی‌دوپامینرژیکی مرکزی قوی و آنتی کولینرژیکی مرکزی ضعیفی دارد.
دروپریدول می‌تواند موجب بلاک گانگلیونی و کاهش پاسخ محرک شود. فعالیت اصلی آن به خاطر آنتاگونیزه کردن قوی گیرنده‌های دوپامینی است و کمی اثر آنتاگونیزه کننده گیرنده‌های آدرنرژیک آلفا-1 دارد.
موارد مصرف
- بی‌قراری
- تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی
دروپریدول اثر آرام بخشی و خواب آوری دارد. موجب کاهش اضطراب و بی اعتنایی روانی و بی تفاوتی همراه با بقای رفلکس ها می‌شود.
دروپریدول موجب کاهش تهوع و استفراغ در فرآیند جراحی و پس از عمل می‌شود.
دروپریدول اثر سایر سرکوب کننده‌های سیستم عصبی مرکزی را تقویت می‌کند. موجب مهار خفیف آلفا آدرنرژیک، اتساع عروق محیطی و کاهش اثر اپی‌نفرین می‌شود.
می‌تواند موجب افت فشار خون و کاهش مقاومت عروق محیطی و کاهش فشار خون شریان ریوی شود.
دروپریدول می‌تواند شیوع آریتمی القا شده توسط اپی‌نفرین را کاهش دهد اما سایر آریتمی ها را پیشگیری نمی‌کند.
مقدار مصرف
بزرگسالان
ضد تهوع:
کمتر از 2.5 میلی گرم وریدی یا عضلانی. دوزهای 1.25 میلی‌گرمی بیشتر باید در صورتی که فواید بیشتر از مضرات باشد تجویز شود.
هذیان(آف-لیبل):
5 میلی گرم عضلانی
کودکان
ضد تهوع:
2-12 سال: 0.03 الی 0.07 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن وریدی یا عضلانی در مدت 2-5 دقیقه هر 4-6 ساعت در صورت نیاز.
دوز بیشتر از 0.1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ( 2.5 میلی گرم) باید در صورتی که فواید بیشتر از مضرات باشد تجویز شود.
موارد منع مصرف
- افزایش فاصله QT (بیشتر از 450 میلی ثانیه در زنان یا 400 میلی ثانیه در مردان)
- حساسیت شدید
عوارض جانبی
- افزایش تعداد ضربان قلب
- خواب آلودگی
- بی قراری
- علائم شبه پارکینسون
- افت فشار خون وضعیتی
- دفع ادرار دردناک و یا مشکل
- افزایش وزن
- دیسکینزی تاخیری
- افزایش فشار خون
- واکنش های دیستونیک
- تغییر تنظیم دمای مرکزی
- افزایش فاصلهQT وابسته به دوز
- دیسکنزی تاخیری دائمی
- موج T غیر نرمال در نوار قلب
تداخلات دارویی
هشدارها
دروپریدول ممکن است موجب افزایش کشنده فاصله QT یا آریتمی تورسید دی پوینت حتی در مقادیر کمتر از دوز درمانی شود. فاکتورهایی که موجب افزایش فاصله QT می‌شوند و می‌بایست مصرف دارو در این بیماران احتیاط شدید شود شامل:
- نارسایی احتقانی قلب
- مصرف کننده دیورتیک
- هایپوکالمی
- هایپومنیزمی
- هایپرتروفی قلبی
- استفاده از داروهای افزایش دهنده‌ی فاصله QT نظیر ضدآریتمی‌های کلاس 1 یا 2
- برخی آنتی هیستامین ها
- داروهای ضد مالاریا
- مهارکننده‌های کانال کلسیم
- نورولپتیک ها
- ضدافسردگی ها
- داروهای القا کننده‌هایپوکالمی یا هایپومنیزمی
- سن بالای 65 سال
- سوءمصرف الکل
- همراهی با بنزودیازپین ها یا اپیوئید وریدی
- نارسایی عملکرد کبدی یا کلیوی
- به عنوان خواب آور یا کمک بیهوشی توصیه نمی‌شود.
- سمیت بالقوه مشابه با فنوتیازین ها دارد.
هشدار شدید
بیماران با جنون وابسته به دمانس که داروهای ضد جنون مصرف می‌کنند، در معرض خطر مرگ ناشی از مشکلات قلبی عروقی (نارسایی قلبی، مرگ ناگهانی) یا عفونت (پنومونی) هستند، این دارو برای این بیماران پذیرفته نشده است.