نارسایی کلیه
نارسایی کلیه یا نارسایی کُلیَوی به معنای از دست دادن موقتی عملکرد کلیه است که در کمتر از سه ماه رخ می‌دهد. در این مرحله از بیماری، فرد ممکن است نیاز به یک دوره کوتاه دیالیز داشته باشد؛ اما بسیاری از مردم از آسیب حاد کلیه به‌طور کامل بهبود می‌یابند و به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| نام های دیگر: | نارسایی دستگاه ادراری، نارسایی مزمن کلیوی و نارسایی کلیوی مرحلهٔ 5 |
| نشانه ها: | ورم پاها، بی‌اشتهایی، احساس خستگی و گیجی |
| عوارض: | نارسایی مزمن: اورمی، هایپرکالمی و نارسایی قلبی[۳] نارسایی حاد: بیماری قلبی-عروقی، افزایش فشار خون و آنمی |
| گونه ها: | نارسایی حاد کلیه و بیماری کلیوی مزمن |
| علت(ها): | نارسایی مزمن: فشار خون پایین، مسدود شدن مجرای ادرار، مصرف برخی از داروهای خاص، رابدومیولیز، و نشانگان همولیتیک اورمیک. نارسایی حاد: نفروپاتی دیابتی، فشار خون بالا، سندرم نفروتیک و بیماری کلیه پلی‌کیستیک |
| روش تشخیص: | نارسایی مزمن: کم‌ادراری، افزایش کراتینین در خون بیمار نارسایی حاد: کاهش نسبت پالایش گلومرولی (GFR) به کمتر از 15 |
| روش های درمان: | نارسایی مزمن به دلیل نارسایی بستگی دارد. نارسایی حاد: همودیالیز، دیالیز صفاقی، پیوند کلیه |
| فراوانی: | نارسایی مزمن: سالانه ۳ مورد در هر ۱٬۰۰۰ نفر نارسایی حاد: سالانه یک مورد در هر ۱۰۰۰ نفر (در ایالات متحده) |
کلیه‌های سالم بدن را در تعادل نگه می‌دارند، باعث خروج مواد زائد و آب اضافی از بدن می‌شوند و به تولید گلبول‌های قرمز خون و کنترل فشار خون کمک می‌کنند. وقتی نارسایی کلیه (Kidney Failure) به وجود می‌آید، کلیه‌ها نمی‌توانند عملکرد همیشگی خود را انجام دهند. به عبارتی، نارسایی کلیه به معنای این است که ۸۵ تا ۹۰درصد از عملکرد کلیه‌ها از بین رفته است.
علائم
- کاهش میزان دفع ادرار
- به دنبال دفع نشدن ادرار، احتباس مایع در بدن موجب تورم اندام‌های تحتانی، پاها و زانو می‌شود.
- پف کردن زیر چشم
- خستگی و ضعف
- گیجی
- آریتمی قلبی یا ضربان قلب نامنظم
- کاهش هوش
- خارش مداوم
- کرامپ و انقباض ناگهانی عضلات
در موارد شدید نارسایی کلیه موجب کما و در مواردی مرگ هم می‌شود.
انواع
اختلال در عملکرد کلیه تحت عنوان نارسایی کلیه شناخته می‌شود. معادل نارسایی کلیه به انگلیسی (Kidney failure) است. نارسایی کلیه چند نوع طبقه بندی دارد. اما اگر بخواهیم نارسایی کلیه را با توجه به مدت زمان بروز و شدت عارضه تقسیم کنیم، باید دو نوع نارسایی حاد و مزمن را نام ببریم.
نارسایی حاد کلیه
در مواردی که کلیه‌ها به‌طور ناگهانی طی فاصله‌ی زمانی چند ساعت تا چند روز دچار مشکل می‌شوند و نمی‌توانند مواد سمی را دفع کنند نارسایی حاد کلیه ایجاد شده است. این مشکل بیشتر در کسانی که بستری هستند یا نیازمند مراقبت ویژه هستند مشاهده می‌شود.
نارسایی حاد کلیه با بروز ناگهانی عوارض بسیار جدی و شدیدی دارد و حتی ممکن است منجر به مرگ بیمار شود. نارسایی حاد کلیوی علاوه بر کشنده بودن، امکان برگشت نیز دارد و این دو دلیل کافیست که مبتلایان به این عارضه به آن توجه جدی کنند.
نارسایی مزمن کلیه
مهم‌ترین علامت در این نوع نارسایی خاموش بودن آن است. افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه ممکن است از سال‌ها پیش دچار این بیماری باشند اما چون علامت خاصی ندارد یا روند بروز علائم کند است، به‌طور آرام و پنهانی بافت کلیه را از دست می‌دهند. علائم نارسایی کلیه در موارد مزمن همان نشانه‌های نارسایی حاد کلیه است با این تفاوت که طی مدت زمان طولانی این نشانه‌ها ظاهر می‌شوند.
نارسایی خفیف کلیه با ارث، سبک زندگی ناسالم و چاقی، دیابت، بیماری قلبی و فشار خون تشدید می‌شود.