گز (خوارکی)
گز یکی از تنقلات ایرانی است که طعم شیرینی دارد و در استان‌هایی همچون اصفهان، کرمان، همدان، چهار محال و بختیاری، یزد و فارس تهیه می گردد. برای تهیه گز از مواردی مانند شکر، تخم مرغ، عصاره گزانگبین، پسته،گلاب، هل و... استفاده می شود.
برخی افراد در تهیه گز به دلیل گران بودن گزانگبین از ماده ای جایگزین که بادکا نام دارد استفاده می نمایند. استفاده از بادکا سبب میشود که ارزش غذایی گز پایین تر آید.
گز اصفهان
گز یکی از اصلی ترین سوغات اصفهان می باشد و از این رو بیست و ششم بهمن ماه را در تقویم گردشگری کشور ایران روز گز اصفهان، نام نهاده اند. طبق گفته ها، گز اصفهان از زمان دوره صفویه در ایران تهیه شده است. در دوره قاجار این شیرینی ایرانی به کشور های دیگر نیز صادر گردید و از جمله هدایایی بود که به پادشاهان کشورهای دیگر تقدیم می گردید.
انواع گز
گز انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- گز لقمه ای: این نوع از گز، قدیمی ترین نوع گز می باشد که در بسته های کوچک و به شکل لقمه ای به فروش می رسد.
- گز آردی: این نوع از گز، محبوب ترین نوع گز در میان مردم شناخته شده است. در تهیه این گز از گزانگبین استفاده می‌کنند که به همین دلیل اصیل ترین نوع گز به شمار می رود.
- گز برشی: این نوع گز را با مغزهای برش خورده ای که در اطراف آن وجود دارد شناسایی می نمایند. گز برشی به وسیله دستگاه برش داده می شود و شکل آن اغلب به صورت مستطیل یا مربع می باشد.
- گز سکه ای: این نوع گز به دلیل شکل ظاهری که دارد به صورت جداگانه بسته بندی می گردد. گز سکه ای از نظر ظاهری مشابه سکه و به صورت گرد است.
- سوهان گزی: این نوع گز از ترکیب سوغات شهرهای اصفهان و قم به دست آمده است. مغز سوهان گزی از سوهان پر شده است.
- گز با روکش شکلاتی: برخی تولیدکنندگان برای جلوگیری در از بین رفتن رطوبت گز آن را با روکشی از شکلات تهیه می نمایند. گز با روکش شکلات، ماندگاری بالاتری دارد و دیرتر خشک می گردد.
- گز شکن دار: یکی دیگر از روش هایی که برای پیشگیری در از بین رفتن رطوبت گز به کار برده می شود، تهیه گز شکن دار می باشد. میزان رطوبت این گز کمتر از شش درصد است و با کوچکترین ضربه اس شکسته می گردد.
- گز نرم: رطوبت گز نرم بین هشت الی دوازده درصد است که از همین رو میزان سفتی آن از دیگر انواع گز بیشتر می باشد. ماندگاری این نوع گز از دیگر انواع آن بالاتر می باشد اما بافت آن کش دار و نرم است که به جویدن احتیاج دارد.