بوکس

بوکس یا مشت‌زنی یکی از رشته‌های ورزشی است که در دسته ورزش‌های رزمی قرار دارد. بوکس یک ورزش انفرادی به حساب می‌آید و مبارزه آن به صورت تن به تن و رودررو برگزار می‌شود. بوکس نوعی هنر جنگیدن است.

تصویری از مبارزه بوکس محمدعلی کلی معروف‌ترین بوکسور جهان

در مسابقه بوکس، دو ورزشکار که بوکسور یا مشت‌زن نامیده می‌شوند، رودر روی هم قرار گرفته و با رعایت قوانین ورزش بوکس و اجرای فنون با هم مبارزه می‌کنند.

مسابقه بوکس در محلی به نام رینگ، در زمان مشخصی انجام می‌شود و برنده بر اساس امتیازشماری مشخص خواهد شد.

هر مسابقه بوکس در سه دست یا راند سه دقیقه‌ای برگزار می‌شود. بعد از هر راند یک زمان استراحت یک دقیقه‌ای در نظر گرفته شده است. هر شرکت کننده مجاز است یک نفر کمک و یک نفر دستیار داشته باشد که او را هنگام استراحت بین هر دست، تر و خشک کند.

تاریخچه

بنظر می‌رسد که آدمی از زمان‌های بسیار دور مجبور به مبارزه برای بقای خود بوده است. او در این مبارزات، معمولا متکی به خود بوده است و از ضربات پا و دست و... استفاده می‌کرده. قدمت بوکس را به یونان باستان ربط داده‌اند. در آن زمان مبارزان از دستکش‌های چرمی که با سنگ و فولاد مجهز شده بود در مبارزات استفاده می‌کردند. این نوع مبارزه به دلیل خشونت بالا و به این دلیل که در هر مبارزه قطعا یک نفر کشته می‌شد، منسوخ شد.

بوکس به شکل امروزی از 677 سال قبل از میلاد ابداع شد.

در سال 1890 قوانین مدونی برای بوکس توسط مارکیز کوئینزبری نوشته شد. پس از وضع این قوانین استفاده از دستکش بوکس در مسابقات الزامی شد.

اولین مسابقات بوکس با قوانین جدید در سال 1892 برگزار شد.

بوکس در ایران

گفته می‌شود نخستین کسی که بوکس را وارد ایران کرد، فردی امریکایی به نام هوارد باسکرویل بوده که بخاطر مدیریت کالج آمریکایی در ایران زندگی می‌کرده. ورزش بوکس با آغاز جنگ جهانی دوم در ایران مورد استقبال قرار گرفت. در اسکله های جنوبی کشور، کارکنان کشتی‌های خارجی این ورزش را انجام می‌دادند و بدینسان جوانان ایرانی با مشاهد بوکس به آن علاقمند شدند. عبدالله نادری در سال 1322 از طرف دستگاه تربیت بدنی و ورزش ایران، مدیریت بوکس را عهده دار شد.

در شهرهای مختلف ایران، باشگاه‌های کوچک و بزرگ بوکس دایر شد و مسابقاتی نیز در این خصوص برگزار می‌شد. اولین مسابقات داخلی بوکس در سال 1324 و اولین مسابقات رسمی قهرمانی کشور در سال 1325 برگزار شد.

در جریان حوادث مربوط به پیروزی انقلاب اسلامی، ورزش بوکس مانند بسیاری از امور دیگر با وقفه‌ای مواجه شد و پس از ده سال مجددا راه اندازی شد.

رینگ

محیطی که مسابقه بوکس در آن برگزار می‌شود رینگ نام دارد.

رینگ یک محوطه مربعی شکل با ابعاد بین 490 تا 610 سانتی متر است.

دورتا دور رینگ توسط سه ردیف طناب احاطه شده است و لبه رینگ باید حداقل 50 سانتی‌متر ار لبه خارجی طنابها به بیرون ادامه داشته باشد. قطر طناب‌ها نیز بین 3 تا 5 سانتی متر است و فاصله آن‌ها از کف رینگ به ترتیب 40 و 80 و 130 سانتی‌متر است.

کف رینگ باید کاملا مستحکم و بدون لرزش، فرورفتگی یا برآمدگی باشد.

پوشش کف رینگ از جنس نمد یا لاستیکی است که روی آن توسط برزنت مخصوص پوشانده می‌شود.

وسایل و تجهیزات

ورزش بوکس نیاز به لوازم و تجهیزات خاصی دارد که در ادامه نام برده می‌شوند:

1. دستکش: دستکش بوکس وزنی معادل 227 گرم دارد و جنس آن از چرم است. هر دو لنگه دستکش باید وزن، جنس و اندازه مشابه داشته باشند. سطح دستکش نباید دارای شیار یا بریدگی باشد. دستکش‌ها توسط بند به دور مچ بوکسور بسته مب‌شوند. استفاده از قطعات فلزی در بند دستکش‌ها غیرمجاز است.
2. باند: وسیله‌ای است که برای پانسمان زخم‌های ایجاد شده درجریان بازی یا جراحاتی که ورزشکار از پیش داشته استفاده می‌شود. ابعاد باند 250 در 45 سانتی‌متر باشد. استفاده از باند بای پانسمان دستها، بیش از 2 متر مجاز نمی‌باشد..
3. لباس: لباس بوکس شامل یک شلوارک کوتاه تا نیمه ران، پیراهن رکابی به شکلی که سینه و پشت را بپوشاند، کفش مخصوص که می‌تواند ساق‌دار یا بدون ساق باشد است. لباس هر بوکسور باید رنگی متفاوت از حریف داشته باشد. علاوه بر آن هر بوکسور می‌تواند از محافظ سر، دندان، سینه، بیضه استفاده کند.

قوانین

برخی از قوانین و خطاهای مسابقات بوکس عبارتند از:

• استفاده از زیورآلات توسط ورزشکار ممنوع است.
• استفاده از کمربند با سگک فلزی و اشیای سخت ممنوع است.
• استفاده از روغن، وازلین و هر ماده‌ای که بدن و لباس ورزشکار را لغزنده کند ممنوع است.
• رقبا بر اساس رده وزنی باهم روبرو خواهند شد.
• وزن بوکسورها تا 24 یا 36 ساعت قبل از بازی باید طبق اندازه‌گیری مسئولین برگزاری ثابت باشد.
• رینگ بوکس باید از زمین فاصله داشته باشد.
• ضربه زدن به محدوده زیر کمربند حریف (شامل پاها، بیضه و...) خطا محسوب می‌شود.
• وارد کردن ضربه با سر، آرنج و شانه خطا است.
• مشت زنی بدون دستکش یا وارد کردن ضربه با مچ خطا است.
• ضربه زدن از پشت به سر و گردن حریف خطا است.
• بوکسور در هنگام وارد کردن ضربات نباید حریف خود را گرفته باشد.
• ورزشکاران اجازه بیرون آوردن محافظ لثه و دندان در حین رقابت را ندارند.
• ورزشکار اجازه ضربه زدن به حریف در زمانی که نقش بر زمین شده را ندارد.
• اگر در جریان بازی بوکسوری از ناحیه زیر کمر ضربه بخورد، 5 دقیقه فرصت دارد که به بازی برگردد.
• خطای عمدی در بوکس برابر با باخت است.

برد و باخت

برنده مسابقه بوکس به دو روش مشخص می‌شود:

1. امتیازشماری: به طور معمول برنده مسابقات بوکس با شمارش امتیازها مشخص می‌شود. اجرای هر فن در جریان مسابقه، امتیازی در پی خواهد داشت. امتیازها به این صورت محاصبه می‌شود: بر مبنای ضربات خورده شده که مجموع آنها را بر 3 تقسیم کرده و حاصل آنرا از 20 کم کرده و در ورقه داوری ثبت می‌کنند.
2. ضربه فنی: اگر در جریان بازی، یک بوکسور پس از وارد شدن ضربه از طرف حریف قادر به ادامه بازی نباشد، به اصطلاح ناکوت شده و بازی را باخته است. اگر بوکسوری روی طناب بی حال افتاده و یا تلو تلو خورده به زمین بیفتد داور باید به او 10 ثانیه فرصت بدهد و این اوقات را با شمردن بلند و انگشتان به بوکسور تفهیم کند. اگر پس از گذشت 10 ثانیه بوکسور به بازی بر نگردد، حریف او پیروز اعلام خواهد شد.