آهنگساز

آهنگساز یا کُمپوزیتوز (به فرانسوی: compositeur) کسی است که به طور حرفه‌ای موسیقی می‌نویسد. اغلب، آن‌ها از اشکال خاصی از نت موسیقی برای ایجاد موسیقی استفاده می‌کنند که نوازندگان برای اجرای قطعات از آن‌ها استفاده می‌کنند. آهنگ‌های آن‌ها اغلب دستورالعمل‌هایی برای سازهای متعدد یا دامنه‌های آوازی دارند و جنبه‌های مهم یک آهنگ مانند ملودی، آکورد و تمپو را نشان می‌دهند. آن‌ها ممکن است برای ارکسترها، گروه‌ها، گروه‌های کر، گروه‌ها یا هنرمندان انفرادی موسیقی بنویسند. گاهی اوقات، چندین آهنگساز با هم همکاری می‌کنند تا یک قطعه موسیقی بنویسند، مانند گروه‌های موسیقی محبوب که قطعات اصلی می‌نویسند.

آریا عظیمی‌نژاد؛ آهنگساز ایرانی

آهنگسازان با استفاده از نت‌های موسیقی استانداردی که نوازندگان می‌توانند آن را درک کنند، موسیقی می‌نویسند و تنظیم می‌کنند. هنگام نوشتن برای چندین ساز یا محدوده آوازی، نت‌هایی که استفاده می‌کنند باید با تخصص سازها یا خوانندگانی که برایشان می‌نویسند مطابقت داشته باشد. این بدان معنی است که یک قطعه موسیقی ممکن است شامل چندین مجموعه دستورالعمل برای هر یک از اجزای خاص نوازندگان یا بخش باشد.

به عنوان مثال، هنگام نوشتن برای یک ارکستر، آهنگسازان یک قطعه موسیقی تولید می‌کنند که به رهبر گروه اجازه می‌دهد تمام قطعات قطعه را یکجا مشاهده کند. در پارتیتور، آن‌ها ممکن است از کلیدهای مختلفی استفاده کنند، نمادی که نشان دهنده زیر و بم است، برای انواع مختلف ساز یا آواز. برخی از مسئولیت‌های معمولی آهنگساز شامل موارد زیر است:

موسیقی مختص به مشخصات یک نوازنده یا ساز بنویسید.
تنظیم قطعات موسیقی
نحوه تعامل اجزای منحصر به فرد قطعه را در نظر بگیرید.
دستورالعمل‌هایی برای سرعت موسیقی، نت‌ها و استراحت‌ها ارائه دهید.
موسیقی را متناسب با موضوع یا حالت بنویسید.

تاریخچه آهنگسازی

در دوران قرون وسطی، آهنگسازان به کلیساهای کاتولیک خدمت می‌کردند. آن‌ها در این دوران فقط آهنگ‌های مذهبی و ملودی‌های ساده می‌ساختند. در دوران رنسانس آهنگسازان به خدمت اشراف هم درآمدند. در این دوران آن‌ها همچنان موسیقی‌های مذهبی می‌ساختند؛ اما گاهی راجع به «عشق درباری» نیز آهنگسازی می‌کردند. این آهنگ‌های عاشقانه دوران رنسانس اغلب درباره عشق یک زن قدرتمند بودند.

در دوران باروک نیز روند سابق ادامه یافت و آهنگسازان فقط در اختیار کلیسا و اشراف بودند. برای اولین بار در دوران کلاسیک بود که آهنگسازان سعی کردند با برگزاری کنسرت‌های عمومی، کمی از اشراف و کلیسا فاصله بگیرند و این فرآیند را تا دوران رمانتیک هم ادامه دادند.

سرانجام در قرن بیستم آهنگسازان به طور کامل مستقل شدند. بعضی از آن‌ها به تدریس در دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها پرداختند. بعضی دیگر نیز شروع به فروش آثارشان و کسب درآمد کردند.

وظایف آهنگساز

شناخت تئوری موسیقی

آهنگساز باید در زمینه تئوری موسیقی، دانش بسیار بالایی داشته باشد. او باید به سازشناسی، سازبندی، هارمونی، رهبری ارکستر و کنتراپوئن کاملا مسلط شود. از طرفی نیاز است همه سازها را به خوبی بشناسد و حداقل یکی از آن‌ها را بنوازد؛ زیرا باید بتواند صدای سازها را در کنار هم به خوبی تسجم کند.

ساخت موسیقی

وقتی کسی می‌پرسد آهنگساز کیست، بلافاصله می‌گوییم کسی که موسیقی می‌سازد. یک آهنگساز برای ساخت موسیقی، ابتدا باید با توجه به نیاز مشتری ایده‌پردازی ‌کند. سپس ایده‌های خود را با استفاده از نت‌های موسیقی می‌نویسد.

تنظیم

یک آهنگساز، باید به نوعی تنظیم‌کننده هم باشد. او گاهی باید نسخه‌های موجود از آهنگ را دست‌کاری کند تا یک نسخه جدید و بهتر بسازد. این کار از طریق حذف کردن یا اضافه کردن ساز، ریتم، ملودی و هارمونی انجام می‌شود.

ضبط و میکس

گاهی آهنگساز در ضبط و میکس آهنگ نیز دخالت می‌کند. برای این کار آهنگساز باید تجهیزات صدای مناسب و مهندسان صدای کاربلد را شناسایی و انتخاب کند.

رهبری نوازندگان

آهنگساز باید به رهبری ارکستر نیز مسلط باشد؛ زیرا گاهی نوازندگان باید اجرای زنده داشته باشند و آهنگساز باید آن‌ها را در فرآیند ضبط رهبری کند.

مهارت‌های ارتباطی

یک آهنگساز تقریبا در اکثر زمینه‌های موسیقی ماهر است؛ اما همچنان نیاز دارد با سایر افراد متخصص از جمله صدابرداران، نوازندگان و تهیه‌کنندگان موسیقی همکاری کند. از طرفی باید با مشتری‌هایی که به او آهنگ سفارش می‌دهند نیز تعامل داشته باشد. با توجه به این موارد یک آهنگساز باید مهارت‌های ارتباطی بالا و صبر کافی داشته باشد.

تحصیلات لازم برای ورود به شغل آهنگسازی

علاقه‌مندان به آهنگسازی می‌توانند از ابتدا پس از گذراندن دوره ششم ابتدایی در صورت داشتن شرایط لازم و قبولی در آزمون‌های اولیه، وارد هنرستان‌های موسیقی شوند. تحصیل در این هنرستان‌ها سال طول می‌کشد و رشته‌های نوازندگی ساز ایرانی، نوازندگی ساز غربی و آهنگ ‌‌سازی در آن‌ها آموزش داده می‌شود. در صورت تمایل افراد می‌توانند پس از اخذ دیپلم، رشته خود را در مرکز علمی و کاربردی موسیقی ادامه دهند و یا با گذراندن دوره پیش دانشگاهی و قبولی در آزمون کنکور، وارد دانشگاه‌های کشور شوند. رشته آهنگسازی در دانشگاه‌های کشور در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد وجود دارد.

شرکت در دوره‌های آزاد آهنگسازی نیز راه دیگری است که افراد علاقه‌مند می‌توانند آن را انتخاب کنند. آنچه برای ورود به شغل آهنگسازی و موفق شدن در آن مهم است، داشتن علاقه، پشتکار و توانایی جسمی مناسب می‌باشد.

مهارت‌های یک آهنگساز

توجه به جزئیات

هنگام نوشتن قطعات خود، توجه به جزئیات می‌تواند به آهنگسازان کمک کند تا اطمینان حاصل کنند که هر جنبه‌ای از موسیقی که باید برای اجرای صحیح قطعه بدانند را در بر می‌گیرند. یک خطای علامت‌گذاری می‌تواند اثر یک قطعه را تغییر دهد و بازیکنان را گیج کند. برخی از آهنگ‌ها، به ویژه آن‌هایی که برای ارکسترها یا گروه‌های بزرگ هستند، به دستورالعمل‌های فوق العاده دقیق نیاز دارند. به عنوان مثال، اگر برای سازهای زهی بنویسید، هر نت ممکن است مشخصات خاص خود را داشته باشد، مانند دستورالعمل‌هایی در مورد صدای بلند نواختن نت، جهتی که آرشه نوازندگان باید حرکت کند یا جلوه خاصی که باید اعمال کنند.

دانش صنعت

آهنگسازان اغلب نیاز به درک بسیار کامل از جنبه‌های مختلف موسیقی دارند. این شامل دانش کاری از تئوری موسیقی است که روش‌ها و مفاهیم مربوط به آهنگسازی را مطالعه می‌کند. همچنین اگر آن‌ها درک اولیه‌ای از سازها یا خوانندگانی که برای آن‌ها می‌نویسند داشته باشند کمک می‌کند. این می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا توانایی‌های هر ساز یا نوازنده را درک کنند و قطعات متفکرانه‌ای طراحی کنند.

بسیاری از آهنگسازان قطعات تمام شده خود را بر حسب دقیقه زمان پخش می‌فروشند. هنگام فروش یک موسیقی، آگاهی از روندها و تقاضا می‌تواند به آن‌ها در طراحی موسیقی کمک کند که دیگران علاقه‌مند به خرید آن هستند. این می‌تواند مختص نوع موسیقی باشد که آن‌ها می‌نویسند و به آن‌ها اطلاع می‌دهد که موسیقی خود را به چه کسی بفروشند.

خلاقیت

آهنگسازان هنرمندانی هستند که می‌توانند تعاملات بین اجزای مختلف موسیقی را تصور کنند تا موسیقی‌ای را که خوشایند به نظر می‌رسد یا بر یک واکنش خاص تأثیر می‌گذارد، رونویسی کنند. خلاقیت آن‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا قطعات اصلی بسازند که می‌تواند واکنش احساسی مخاطبان خود را برانگیزد. آهنگسازان ماهر اغلب دارای توانایی هنری و استعداد خلاق هستند.

توانایی موسیقایی

بسیاری از آهنگسازان خود نوازنده هستند. توانایی نواختن چندین آلات موسیقی می‌تواند به آهنگسازان کمک کند تا موسیقی خاص هر ساز را بنویسند و درک کنند که چگونه صداهای فردی می‌توانند بر قطعه آن‌ها تأثیر بگذارند. در حالی که آهنگسازان مجبور نیستند بدانند چگونه همه سازهایی را که برای آن‌ها می‌نویسند بنوازند، داشتن درک اولیه از نحوه کار ساز می‌تواند به آن‌ها کمک کند موسیقی متفکرانه‌ای بنویسند که نوازندگان بتوانند آن را بنوازند و درک کنند.

ارتباط

مهارت‌های ارتباطی همچنین می‌تواند به آهنگسازان کمک کند، زیرا آن‌ها برای تولید قطعات تمام‌شده خود تنها با استفاده از دستورالعمل‌هایی که در نت ارائه می‌دهند به نوازندگان متکی هستند. رونویسی موسیقی به گونه‌ای که دیگران بتوانند آن را درک کنند، کارکرد اساسی نقش آن‌هاست. مهارت‌های ارتباطی، مخصوص استفاده از نت موسیقی، به آهنگسازان این امکان را می‌دهد که ایده‌های خود را به مسیرهای اجرایی تبدیل کنند که دیگران بتوانند آن را، حتی پس از قرن‌ها در آینده، بخوانند و درک کنند.

تجسم

مهارت‌های تجسم به آهنگسازان کمک می‌کند تا ایده‌های خود را به آهنگ‌هایی تبدیل کنند که دیگران می‌توانند اجرا کنند. فرآیندی که هر آهنگساز برای خلق قطعات خود از آن استفاده می‌کند، منحصر به سبک و روش آن‌ها است، اما بسیاری از آن‌ها ایده‌ای برای ملودی در ذهن خود ایجاد می‌کنند و سپس آهنگ‌های کاملاً تحقق یافته را از آن تفکرات اولیه ایجاد می‌کنند. آن‌ها می‌توانند از مهارت‌های تجسم‌سازی خود برای تصویر کردن اینکه چگونه یک قطعه ممکن است هنگام پخش به صدا درآید و چگونه اجزای مختلف با یکدیگر تعامل دارند، استفاده کنند.

اسامی آهنگسازان ایرانی

آهنگسازان کلاسیک ایرانی

آهنگسازان موسیقی پاپ ایرانی

آهنگسازان کلاسیک غربی