بابونه
بابونه گیاهى معطر است که به ارتفاع حدود ۳۰ سانتى‌متر و گاهی تا ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کند. برگ‌های بابونه کوچک و دارای بریدگی‌های باریک و نامنظم و پوشیده از کرک است. گل بابونه در یک سطح و در انتهای ساقه و در تابستان رشد می کند. گلبرگ های گل بابونه به رنگ سفید در اطراف و گل های زرد در قسمت وسط قرار دارند. نوعی از بابونه وجود دارد به نام بابونه گاوی یا بابونه اروپایی که یکی از گیاهان دارویی است که در درمان میگرن و بعضی بیماری‌های التهابی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گیاه بابونه که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی تاریخ بشر شناخته می‌شود، از خانواده کاسنیان یا گل‌ستاره‌ای‌ها است. بومادران، کاسنی، گل آفتاب‌گردان و باباآدم از دیگر گیاهان این خانواده محسوب می‌شوند. خود گیاه بابونه هم به دو دسته بابونه رومی (Chamaemelum Nobile، بابونج یا بابونه شیرازی) و بابونه آلمانی (Matricaria Chamomilla) تقسیم می‌شود که نوع دوم به صورت خودرو روییده و استفاده از نوع اول، برای مصارف دارویی و درمانی رایج‌تر است.
خواص
در طب سنتی بابونه (Chamomile) طبعی گرم و خشک دارد.
گل بابونه به راحتی توسط گلبرگ‌های سفیدش و عطر تندی که دارد، قابل تشخیص است و دارای خواص درمانی فوق‌العاده‌ای است از جمله آنها می‌توان به مقابله با افسردگی و اضطراب، تقویت هضم غذا، کاهش درد و التهاب، درمان سرطان، رهایی از احتقان، کمک به داشتن پوست سالم، کاهش حلقه‌های تیره در اطراف چشم، روشن کردن پوست، کمک به داشتن لثه‌ها و دندان‌های سالم ، جلوگیری از بروز مشکلات قلبی، رهایی از مشکلات قاعدگی، درمان سوزش و خراش، ضد حساسیت، ضد میکروب، موثر در برابر سردرد‌های میگرنی، تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک به دیابت، آرامش اعصاب و رفع بی‌خوابی، تسکین درد عضلات و مفصل، حفظ و سلامت در هنگام کبد چرب و درمان سرماخوردگی و گلودرد اشاره کرد.
درمان مشکلات گوارشی
از مهم ترین خواص بابونه تقویت معده، درمان زخم معده و ورم معده است. از این گیاه در طب سنتی برای رفع ورم روده و همچنین رفع کرم معده و روده استفاده می‌کنند. یک فرآورده ضد نفخ است. مصرف دم‌کرده این گیاه به شکل ناشتا تقویت کننده معده و بادشکن است. یک داروی اشتهاآور محسوب می‌شود و از قدیم در رفع بی‌اشتهایی کاربرد داشته است. اسانس این گیاه به دلیل اثر قی‌آور، در مسمومیت‌های غذایی برای بیماران کاربرد داشته است.
درمان بی‌خوابی
یکی از معروف‌ترین کاربردهای دمنوش بابونه «تقویت خواب و درمان طبیعی بی‌خوابی» است. این دمنوش گیاهی حاوی فلاونوئیدی به نام «آپیژنین» است. آپیژنین مشابه «بنزودیازپین‌ها» در مغز عمل می‌کند و حکم نوعی داروی آرام بخش را برای درمان اضطراب و بی‌خوابی دارد. نوشیدن منظم چای بابونه کمک می‌کند سریع‌تر و بهتر بخوابید.
چای بابونه را ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از خواب مصرف کنید تا بدن مواد مغذی را متابولیزه کند و از فواید آن بهره‌مند شود.
کاهش استرس و اضطراب
محتوای آپیژنین بابونه نه تنها برای کمک به خواب بهتر مفید است، بلکه به کاهش استرس و اضطراب هم کمک می‌کند. بابونه به‌عنوان یک ضد اضطراب، علائم استرس را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود آرامش خود را به دست آورید.
منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان
اجزای اصلی آنتی‌اکسیدانی بابونه گروه ترپنوئیدی آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله مشتقات کامازولن و استیلن هستند. این ترکیبات به دلیل اینکه ناپایدار هستند اغلب به شکل روغنی نگهداری می‌شوند. ترکیبات اصلی دیگری که در این گیاه وجود دارد شامل فلاونوئیدها، از جمله آپیژنین، کورستین، پاتولتین و همچنین گلوکوزیدهای مختلف است.
این ترکیبات با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کنند و از سرعت جهش سلولی کم می‌کنند. خاصیت آنتی‌اکسیدانی بابونه برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی، کاهش میزان اختلالات خلقی، کاهش درد و تورم، سلامت پوست، مو، ناخن، دندان و چشم بسیار مناسب است.
کمک به هضم غذا
بابونه یک مسکن قوی برای دستگاه گوارش است و بیماری‌های مانند اختلالات مختلف گوارشی، از جمله گاز، علائم رفلاکس اسید، سوءهاضمه، اسهال، بی‌اشتهایی، بیماری حرکت، حالت تهوع و استفراغ را بهبود می‌بخشد.
برای این مشکلات می‌توانید از دمنوش بابونه، عصاره و یا اسانس آن استفاده کنید. به دلیل اینکه مغز و روده مستقیماً باهم در ارتباط هستند و بابونه خاصیت آرام‌بخش نیز دارد همین امر باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش فرد نیز می‌شود
کاهش درد و خاصیت ضدالتهابی
ترکیب بابونه با سایر غذاها برای کاهش علایم درد، احتقان، تورم و قرمزی استفاده می‌شود. همچنین در کاهش تورم صورت، تحریکات پوستی، دندان‌درد، درد ناشی از عفونت‌ها و مشکلات زمینه‌ای التهاب مؤثر هستند. برای این درمان از عصاره بابونه در لوازم آرایشی برای پوست و خمیردندان بسیار استفاده می‌کنند.
حفظ سلامت پوست
بابونه برای برطرف‌کردن جوش و جای جوش و پوست خشک بسیار مفید است. می‌توانید از روغن بابونه برای این کار استفاده کنید. قرن‌های زیادی است که از بابونه برای درمان زخم‌ها، اگزما، نقرس، تحریکات پوستی، کبودی‌ها، سوختگی‌ها و آفت‌ها استفاده می‌کنند.
این کار به دلیل وجود فلاونوییدهای موجود در بابونه است.
سلامت لثه و دندان
در مبارزه با انواع عفونت‌های باکتریایی حفره دهان، دندان‌ها و لثه‌ها استفاده از بابونه بسیار مؤثر است. بابونه به کاهش درد ناشی از زخم‌های سرطانی، زخم‌ها و دندان‌درد کمک می‌کند. می‌توان برای این کارها از دهان‌شویه‌هایی که حاوی بابونه با درصد کم هستند استفاده کرد.
خواص برای رحم
بابونه به دلیل خواص ضد التهابی که دارد در تسکین دردهای مختلف کاربرد دارد. خواص چای بابونه و طرز تهیه آن برای بیماری‌های ناحیه رحم بانوان نیز ویژگی تکسین دهندگی دارد. این دمنوش به کاهش درد و علائم اختلالات رحمی همچون عفونت در رحم، سندروم تخمدان پلی کیستیک و دردهای قاعدگی کمک می‌کند.
این گیاه با توجه به مواد مختلفی که در ساختار خود دارد؛ به طور طبیعی درمان این بیماری‌ها را انجام می‌دهد. شما با مصرف دمنوش بابونه از عوارض جانبی متعدد داروهای مختلف نیز در امان می‌مانید. آنتی‌الترینوژن مهم‌ترین ترکیبی است که در بابونه برای کاهش عفونت‌های مختلف، وجود دارد.
برای اینکه بتوانید بهترین جواب را برای کاهش علائم این بیماری‌ها بگیرید؛ توصیه می‌شود طبق نظر پزشک آن را مصرف کنید. خواص چای بابونه و طرز تهیه آن، مقدار مصرف و زمان مناسب مصرف توسط پزشک تعیین می‌شود.
در دوران قاعدگی نیز مصرف این دمنوش توصیه می‌شود. بابونه با خواص ضد درد و ضد التهابی که دارد باعث کاهش دردهای قاعدگی می‌شود. این دمنوش باعث کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلات در ناحیه رحم می‌شود
خواص برای پروستات
بابونه دارای خواص ضد التهابی است که می‌تواند در کاهش التهاب مرتبط با مشکلات خاص مردانه مانند التهاب پروستات مفید باشد. فلاونوئیدهای موجود در گل بابونه، ساختار شیمیایی خاصی دارند که سلول‌های سرطانی پروستات را هدف قرار می‌دهند و هیچ مشکلی برای سلول‌های سالم اطراف آنها ایجاد نمی‌کنند. علاوه بر سلول‌های سرطانی بافت پروستات، سلول‌های سرطانی که به بافت‌های مختلف مانند غدد لنفاوی و استخوان‌ها نیز سرایت کرده‌اند نیز در برابر اثرات بابونه قرار می‌گیرند و می‌توانند درمان شوند.
سرماخوردگی
نوشیدن یک فنجان دمنوش بابونه داغ به دلایل مختلفی می‌تواند به عنوان درمان سرماخوردگی کمک کند. این نوشیدنی یکی از بهترین دمنوش ها برای درمان سرماخوردگی محسوب می‌شود. دمنوش بابونه یک نوشیدنی ضد باکتری است که می‌تواند به عنوان یک سلاح مفید در برابر عفونت‌هایی که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شوند، عمل کند.
بخار دمنوش بابونه می‌تواند مخاط را نرم کرده و آبریزش بینی را مایع کند. در ضمن، نوشیدن آن سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و باعث می‌شود کمتر بیمار شوید. بابونه یک گیاه ضد التهابی ملایم است که برای درمان سرفه عالی است. این گیاه در ترکیب با لیمو و عسل، درمانی مطمئن و فوق‌العاده را ایجاد می‌کند. بسیاری از افراد پس از درمان و بهبودی کرونا، دچار سرفه طولانی مدت و خس خس سینه می‌شوند. با استفاده از خواص آرامش بخش بابونه و ترکیب آن با گیاهان دارویی دیگر، شاهد افزایش قدرت سیستم دفاعی بدن و التیام عوارض ناشی از بیماری کرونا باشید.
تقویت کننده‌ی معده
اصولا می‌توانید هر ساعت از روز دمنوش بابونه بنوشید و از خواص آن بهره‌مند شوید. اما اگر می‌خواهید از این دمنوش برای چربی‌سوزی و کاهش وزن استفاده کنید، بهتر است آن را ناشتا و صبح زود بنوشید. دمنوش بابونه اگر با معده خالی مصرف شود، می‌تواند معده را تقویت کند و همچنین بادشکن است.
فشار خون
یکی از دمنوش های مناسب برای فشار خون بالا، دمنوش بابونه است. این دمنوش نه تنها فشار خون بالا را کاهش می‌دهد، بلکه دارای خواص تسکین دهندگی و آرام‌بخشی است. ترکیبات موجود در دمنوش بابونه مانند فنل‌ها، می‌توانند به کنترل فشار خون بالا کمک کنند. با اینکه مصرف منظم دمنوش بابونه به عنوان یک روش طبیعی برای کاهش فشار خون است، اما هنوز هم توصیه می‌شود قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
طرز تهیه دمنوش بابونه
برای تهیه‌ی دمنوش بابونه یک قاشق غذا‌خوری بابونه‌ی خشک را در یک لیوان آب جوش بریزید و سپس 5 تا 10 دقیقه روی لیوان را بپوشانید تا دم بکشد. در نهایت آن‌را صاف و مقدار کمی عسل به آن اضافه کنید.
طرز تهیه چای بابونه
در یک قوری محتوی آب جوش چند تکه سیب اضافه و کمی که نرم شد سیب‌ها را با قاشق له کنید (بهتر است از قاشق فلزی استفاده نکنید). به مجموعه چند گل بابونه اضافه کنید، روی قوری را بپوشانید، بگذارید 5 دقیقه به حال خود بماند و سپس چای را صاف کنید. در صورت تمایل می‌توانید از کمی آب لیمو و عسل همراه با آن استفاده کنید.
قبل از مصرف دمنوش و چای بابونه به نكات زير توجه كنيد:
- استفاده‌ی بیش از حد و طولانی‌مدت از چای یا دمنوش بابونه توصیه نمی‌شود.
- 5/2 الی 5 گرم در شبانه‌روز مقدار مصرف مجاز این گیاه دارویی است.
- از مصرف همزمان داروهای رقیق‌کننده‌ی خون یا ضد انعقاد با دمنوش یا چای بابونه خود‌داری کنید.
- از مصرف همزمان داروهای کنترل‌کننده‌ی دیابت مانند متفورمین با دمنوش یا چای بابونه پرهیز کنید.
- گر‌چه برای افزایش شیر مفید است اما برای زنان شیرده دارای حساسیت، استفاده از آن ممنوع است.
- مصرف بیش از حد بابونه ممکن است با علائم آلرژیک نظیر زخم دهانی، سردرد، ورم چشم، تهوع و تعریق زیاد همراه باشد.
موارد منع مصرف
مصرف همزمان بابونه و فرآورده‌های آن با داروهای ضدانعقاد، بنزودیازپین، وارفارین، سیکلوسپورین و به طور کلی داروهای رقیق‌کننده خون و همچنین الکل ممنوع است. مصرف بابونه در زنان در دوران بارداری و شیردهی در برخی افراد ممکن است با آلرژی همراه باشد و باید از مصرف آن در این دوران اجتناب شود.
استفاده از این گیاه و مشتقات آن ممکن است به طور نادر باعث ایجاد واکنش‌های خفیف آلرژیک شود. در مصرف این گیاه دارویی زیاده‌روی نکنید. مصرف بیش از اندازه فرآورده‌های بابونه در برخی افراد با علایمی مثل سردرد، زخم دهانی، ورم چشم، تهوع و استفراغ و تعریق زیاد همراه است. افرادی که سابقه آلرژی و حساسیت دارند یا به طور مداوم از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، بهتر است قبل از شروع به مصرف بابونه و فرآورده‌های مشتق از آن حتما با پزشک خود مشورت کنند تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کنند.
طبع
طبع دمنوش بابونه گرم و خشک است و مصرف آن در فصول سرما مثل پاییز و زمستان موجب گرم شدن بدن می شود. با توجه به طبع این دمنوش گیاهی، مصرف آن به افرادی که طبع آنها صفرائی است، توصیه نمی‌شود.