بیماری آدیسون
بیماری آدیسون یا نارسایی غده فوق کلیوی، یک اختلال ناشایع است، که در آن بدن با کمبود تولید نوعی هورمون مواجه است؛ به عبارت دیگر در بیماری آدیسون، در غده فوق کلیوی که دقیقا در بالای کلیهها قرار دارد، هورمونهای کورتیزول و آلدوسترون به مقدار کمتری تولید می‌شوند.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| نشانه ها: | احساس خستگی زیاد، کاهش وزن، هایپرپیگمنتاسیون یا تیره شدن رنگ پوست، کاهش شدید فشار خون، علاقه به مصرف نمک، هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون، ، درد شکمی، درد عضلانی یا درد مفصل، تحریک پذیری عصبی و بی‌قراری، علائم رفتاری همچون افسردگی، اختلال عملکرد جنسی در زنان و یا ریزش مو در آن‌ها |
| عوارض: | ضعف شدید، گیجی، درد پشت یا درد پا، درد شکمی همراه با استفراغ و اسهال، کاهش فشار خون، کاهش سطح هوشیاری یا فراموشی، افزایش پتاسیم و کاهش سدیم در بدن |
| علت(ها): | نارسایی غدد فوق کلیوی |
بیماری آدیسون در تمام گروه‌های سنی و در هر دو جنس اتفاق می‌افتد و ممکن است تهدید کننده‌ی حیات باشد و درمان آن شامل جایگزینی هورمونهای از دست رفته می‌باشد.
علائم
هنگامی که افراد آزمایش خون می‌دهند، ممکن است میزان کورتیزول آن‌ها پایین باشد و لازم است بدانند کورتیزول پایین نشانه چیست و آیا به بیماری آدیسون دچار هستند. به همین دلیل بهتر است نتایج آزمایشگاه را همراه با علائم فرد در نظر گرفت تا به نتیجه رسید. علائم بیماری آدیسون شامل موارد زیر است که از عوارض کمبود کورتیزول در بدن هستند:
- احساس خستگی زیاد
- کاهش وزن
- هایپرپیگمنتاسیون یا تیره شدن رنگ پوست
- کاهش شدید فشار خون به میزانی که فرد به حد غش کردن می‌رسد.
- علاقه به مصرف نمک
- هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون
- علائم گوارشی همچون حالت تهوع، اسهال و استفراغ
- درد شکمی
- درد عضلانی یا درد مفصل
- تحریک پذیری عصبی و بی‌قراری
- علائم رفتاری همچون افسردگی
- اختلال عملکرد جنسی در زنان و یا ریزش مو در آن‌ها
نکته مهم در ارتباط با بیماری آدیسون این است که ممکن است تحت شرایطی، علائم بیماری آدیسون به‌صورت ناگهانی بروز کرده و منجر به نارسایی حاد غده فوق کلیه شود. چنانچه هریک از موارد زیر وجود داشت، باید به سرعت به اورژانس مراجعه نمود:
- ضعف شدید
- گیجی
- درد پشت یا درد پا
- درد شکمی همراه با استفراغ و اسهال که سبب دهیدراتاسیون می‌شود.
- کاهش فشار خون
- کاهش سطح هوشیاری یا فراموشی
- افزایش پتاسیم و کاهش سدیم در بدن
علت
نارسایی اولیه فوق کلیوی
بیماری آدیسون زمانی اتفاق می‌افتد که قشر آسیب ببیند و هورمون مربوط به خود را به مقدار کافی ترشح نکند. پزشکان شرایط آسیب رسیدن به غدد آدرنال را تحت عنوان نارسایی اولیه فوق کلیوی عنوان می‌کنند.
نارسایی غدد فوق کلیوی برای تولید هورمونهای آدرنال اغلب در نتیجه حمله بدن به خود (بیماری خود ایمنی) رخ می‌دهد. به دلایل نامشخصی، سیستم ایمنی شما قشر آدرنال را مانند جسم خارجی در نظر می‌گیرد و به آن حمله کرده و نابودش می‌کند. سایر علل نارسایی غده فوق کلیوی عبارت‌اند از:
- خون‌ریزی داخلی غدد آدرنال، که ممکن است بدون هیچ گونه علائم قبلی به عنوان آدرنال حاد بروز کند.
نارسایی ثانویه غدد آدرنال
ناسایی آدرنال همچنین می‌تواند در صورت بیمار شدن غده هیپوفیز نیز رخ دهد. غده هیپوفیز هورمونی ترشح می‌کند تحت عنوان آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) که سبب تحریک قشر آدرنال و تولید هورمون مربوطه توسط این غده می‌گردد. تولید ناکافی ACTH ممکن است حتی اگر غدد شما آسیب ندیده باشند، منجر به تولید ناکافی هورمونی که به طور طبیعی توسط غدد فوق کلیوی شما ترشح می‌شود، گردد.
پزشکان این شرایط را نارسایی ثانویه فوق کلیوی می‌نامند که در افرادی رخ می‌دهد که برای درمان بیماریهای مزمن مانند آسم یا آرتریت از کورتیکواستروئیدها استفاده می‌کرده‌اند و مصرف آن را به طور ناگهانی قطع نموده‌اند.