سمرقند
سمرقند (به تاجیکی: Самарқанд) یکی از قدیمی‌ترین شهرها در آسیای مرکزی است که در جنوب شرقی ازبکستان واقع شده است. سمرقند با ۵۵۱٬۷۰۰ نفر جمعیت (۲۰۲۱)، سومین شهر بزرگ ازبکستان است. این شهر یکی از مراکز تاریخی مردم تاجیک در آسیای میانه است و بسیاری از ساکنان شهر زبان فارسی تاجیکی را به صورت بومی یا دو زبانه صحبت می‌کنند.
تاریخچه
شواهدی از فعالیت‌های انسانی در منطقه شهر وجود دارد که قدمت آن به اواخر عصر پالئولیت می‌رسد. اگرچه هیچ مدرک مستقیمی از زمان تأسیس سمرقند وجود ندارد، ولی تخمین زده می‌شود که بین قرن‌های هشتم و هفتم قبل از میلاد تأسیس شده است. سمرقند با استفاده از موقعیت خود در جاده ابریشم بین چین، ایران و اروپا، در برخی مواقع یکی از بزرگترین شهرهای آسیای مرکزی و شهری مهم در امپراتوری‌های بزرگ ایران بود.
در زمان هخامنشی، پایتخت ساتراپی سغدیان بود. این شهر در سال ۳۲۹ قبل از میلاد توسط اسکندر مقدونی فتح شد. این شهر توسط سلسله‌ای از حاکمان ایرانی و ترکی اداره می‌شد تا اینکه در سال ۱۲۲۰ توسط مغول‌ها تحت فرماندهی چنگیز خان فتح شد.
این شهر به عنوان مرکزی برای مطالعات اسلامی و زادگاه رنسانس تیموری شناخته می‌شود. در قرن چهاردهم، تیمور آن را به پایتخت امپراتوری خود و محل آرامگاهش، گور امیر تبدیل کرد. مسجد بی‌بی خانم، که در دوران شوروی بازسازی شد، همچنان یکی از برجسته‌ترین نقاط شهر است. میدان ریگستان سمرقند مرکز باستانی شهر بود و توسط سه بنای مذهبی باشکوه احاطه شده است.
این شهر سنت‌های صنایع دستی باستانی مانند گلدوزی، طلاکاری، بافت ابریشم، حکاکی مس، سرامیک، حکاکی چوب و نقاشی چوب را با دقت حفظ کرده است. در سال ۲۰۰۱، یونسکو این شهر را به عنوان سمرقند - چهارراه تمدن‌ها به فهرست میراث جهانی خود اضافه کرد.
سمرقند امروزی
سمرقند مدرن به دو بخش تقسیم می‌شود: شهر قدیمی که شامل بناهای تاریخی، مغازه‌ها و خانه‌های قدیمی خصوصی است و شهر جدید که شامل ساختمان‌های اداری و همچنین مراکز فرهنگی و آموزشی است.