علی پروین
علی پروین یکی از بازیکنان و مربیان برجسته و محبوب فوتبال ایران است که به خاطر بازی‌های درخشان و روحیه بالایش به نام سلطان شهرت یافته است. او در طول کارنامه فوتبالی خود، در تیم‌های مختلفی همچون کیان، پیکان، پرسپولیس و تیم ملی ایران بازی کرده و موفقیت‌های بسیاری را کسب کرده است.
او همچنین در سه دوره مختلف سرمربی تیم پرسپولیس و یک دوره سرمربی تیم ملی ایران بوده و عناوین قهرمانی متعددی را به دست آورده است. در این مقاله به بررسی زندگی نامه، مسیر فوتبالی و دستاوردهای علی پروین می‌پردازیم.[۱]
زندگی نامه
علی پروین در روز سوم مهر ماه سال ۱۳۲۵ در تهران، محله بازار، کوچه غریبان به دنیا آمد. او پنجمین فرزند از یک خانواده پرجمعیت ده نفره است. پدرش احمد، مغازه‌دار کلی پزی بود و از لحاظ مالی متمول بود. علاقه علی پروین به فوتبال از سال‌های کودکی در وی شکل گرفت. در همان سال‌ها خانواده‌اش به محله دولاب (خیابان عارف) نقل مکان کردند. این جابجایی در افزایش علاقه او به فوتبال تأثیر بسزایی داشت زیرا محله دولاب به خاطر داشتن زمین‌های خاکی فراوان مثل زمین نادر، زمین منبع، زمین عارف و … مورد توجه علاقه‌مندان به فوتبال بود. وی در مهرماه ۱۳۳۲ وارد دبستان شد و از مدرسه توحید، تحصیل را آغاز کرد ولی علاقه او به فوتبال مانع پیشرفت او در زمینه درسی شد. پروین فوتبال را به‌طور جدی از دوازده سالگی و از زمین عارف واقع در خیابان ۱۷ شهریور و محلات شیوا و غیاثی آغاز کرد. اولین تیمی که او به عضویت آن درآمد تیم عارف بود. علی پروین با این تیم قهرمان محلات جنوبی تهران شد.
پروین در جوانی به تیم البرز که در واقع تیم دسته دوم باشگاه کیان بود پیوست، تیمی که توسط علی الهی و داود معروف اداره می‌شد. درخشش او و بازی‌های قابل قبولش باعث شد تا در سال ۱۳۴۴ به تیم کیان، که آن زمان منصور امیر آصفی را به عنوان مربی و بازیکنانی نظیر پرویز قلیچ خانی ، گودرز حبیبی و عزت جانملکی را در اختیار داشت، بپیوندد. وی دو سال در باشگاه کیان عضویت داشت. او در دیدار با پاس مورد توجه قرار گرفت.
پس از تشکیل باشگاه ایران ناسیونال (پیکان) در سال ۱۳۴۶، پروین به این تیم پیوست. وی در سال ۱۳۴۷ مرد شماره یک تیمش بود و در سال ۴۸ علی‌رغم پیوستن بازیکنان بزرگی مثل همایون بهزادی که از پرسپولیس به پیکان آمده بودند باز هم بهترین بازیکن تیم بود و موفق شد با پیراهن پیکان به مقام قهرمانی برسد.
در سال ۱۳۴۹ وقتی ۲۴ ساله بود توسط محمد بیاتی به تیم ملی دعوت شد. چند هفته بعد او با تیم پرسپولیس قرارداد بست و تا سال ۱۳۶۱ به مدت ۱۲ سال بازیکن این تیم بود. وی تا ۳۶ سالگی در پرسپولیس بازی می کرد و در ۳۴۱ بازی ۱۵۳ گل به ثمر رساند. وقتی انقلاب شد رفت. علی پروین در سال ۱۳۵۸ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از تیم ملی کنار رفت ولی در دی ماه ۱۳۵۸ اعلام کرد بخاطر امام و جمهوری اسلامی به تیم ملی بازگشته است.
پروین در سال ۱۳۵۳ وقتی ۲۸ ساله بود ازدواج کرد. می گوید بصورت سنتی ازدواج کردم، زمانی که در محله آب منگول بودیم، خانومم را به ما معرفی کردند و مامان نصرت رفت و دید و پسندید و بعد ازدواج کردیم. او دارای سه فرزند به نام‌های لادن، لیدا و محمد است.
مسیر فوتبالی
علی پروین در مسابقات ۱۹۶۹ تایلند برای تیم ملی فوتبال جوانان ایران به میدان رفت و عنوان سومی این رقابت‌ها را با تیم ملی نوجوانان کسب کرد. او در سال ۱۳۴۹ به تیم ملی بزرگسالان دعوت شد و در ۱۰۷ بازی برای تیم ملی به میدان رفت و ۱۹ گل به ثمر رساند. او در رقابت‌های مختلفی همچون جام ملت‌های آسیا، جام جهانی، بازی‌های آسیایی و بازی‌های المپیک شرکت کرد و موفقیت‌های بسیاری را برای تیم ملی به ارمغان آورد. او در سال ۱۳۶۱ از تیم ملی بازنشسته شد.
شروع مربیگری
علی پروین در سال ۱۳۶۰ پس از بازنشستگی از فوتبال، مربیگری را آغاز کرد. او ابتدا به عنوان مربی مساعد تیم پرسپولیس کار کرد و سپس در سال ۱۳۶۸ به عنوان سرمربی این تیم انتخاب شد. او در این دوره بازیکنانی مثل مهدی فنایی، علی دایی، کریم باقری، مهدی مهدوی‌کیا، خسرو حیدری، محمد نویدکیا، محمد خاکپور، محمد انصاری و ... را تربیت کرد و تیمش را به قهرمانی‌های متعددی رساند. او همچنین در سال ۱۳۷۷ به عنوان مربی تیم ملی ایران منصوب شد و توانست تیمش را به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه برساند. او در این رقابت‌ها با تیم‌های یوگسلاوی، آمریکا و آلمان مقابله کرد و تنها یک پیروزی مقابل آمریکا به دست آورد. او پس از بازگشت از جام جهانی از مربیگری تیم ملی کناره گیری کرد.
دوران دوم مربیگری
علی پروین در سال ۱۳۸۲ دوباره به عنوان سرمربی پرسپولیس انتخاب شد و تا سال ۱۳۸۴ این مسئولیت را بر عهده داشت. او در این دوره بازیکنانی مثل محمد نوری، محمد نصیری، محمد احمدی، محمد حسین زاده، محمد نویدکیا، محمد انصاری، محمد خاکپور، محمد انصاری و ... را تربیت کرد و تیمش را به قهرمانی‌های متعددی رساند. او همچنین در سال ۱۳۸۴ به عنوان مربی تیم ملی ایران منصوب شد و توانست تیمش را به جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان برساند. او در این رقابت‌ها با تیم‌های مکزیک، پرتغال و آنگولا مقابله کرد و تنها یک تساوی مقابل آنگولا به دست آورد. او پس از بازگشت از جام جهانی از مربیگری تیم ملی کناره گیری کرد.
دوران سوم مربیگری
علی پروین در سال ۱۳۹۰ دوباره به عنوان سرمربی پرسپولیس انتخاب شد و تا سال ۱۳۹۲ این مسئولیت را بر عهده داشت. او در این دوره بازیکنانی مثل محسن مسلمان، محمد نوری، محمد انصاری، محمد خاکپور، محمد انصاری، محمد نویدکیا، محمد احمدی، محمد حسین زاده و ... را تربیت کرد و تیمش را به قهرمانی‌های متعددی رساند. او همچنین در سال ۱۳۹۲ به عنوان مربی تیم ملی ایران منصوب شد و توانست تیمش را به جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل برساند. او در این رقابت‌ها با تیم‌های نیجریه، آرژانتین و بوسنی و هرزگوین مقابله کرد و تنها یک تساوی مقابل نیجریه به دست آورد. او پس از بازگشت از جام جهانی از مربیگری تیم ملی کناره گیری کرد.
ویژگی ها و کار ها
علی پروین یکی از مربیان موفق و محبوب فوتبال ایران است که در سه دوره مختلف سرمربی تیم پرسپولیس و تیم ملی ایران بوده است. او در دوران مربیگری خود ۱۵ قهرمانی برای پرسپولیس و چهار بار صعود به جام جهانی برای تیم ملی ایران به ارمغان آورده است. او همچنین بازیکنان بسیاری را در فوتبال ایران تربیت کرده است و به عنوان یکی از اسطوره‌های این ورزش شناخته می‌شود.
منابع
- ↑ <علی پروین> برداشت شده در 13 آذر سال 1402