علی دایی
علی دایی متولد 14 بهمن سال 1348 بازیکن، و در حال حاضر مربی فوتبال، در محله خیرال شهرستان اردبیل چشم به جهان گشود.
علی دایی فوتبال خود را از استقلال اردبیل آغاز کرد. او پس از قبولی در دانشگاه صنعتی شریف و اقامت در تهران، به تیم تاکسیرانی تهران پیوست. دایی پس از آن، چهار سال در تیم بانک تجارت در مسابقات لیگ تهران به میدان رفت و از آنجا بود که مورد توجه مربیان وقت تیمهای فوتبال قرار گرفت و برای اولین بار به تیم ملی دعوت شد. دایی پس از آن به تیم پرسپولیس تهران پیوست و دوران فوتبال حرفهای خود را با بازی در جام آزادگان آغاز کرد.
ورود به فوتبال
علی دایی در فوتبال آلمان سابقه پوشیدن پیراهن تیم های بایرن مونیخ، هرتابرلین و آرمینیابیلفلد را دارد و در لیگ برتر ایران در تیم های پرسپولیس و صبا بازی کرده است. وی نخستین بار در سال 1372 به عنوان بازیکن جانشین در مقابل پاکستان در جام اکو برای تیم ملی به میدان رفت.
او در 148 بازی ملی و بر اساس آمار فیفا (109 گل) برای تیم ملی ایران به ثمر رسانده است و رکورددار گلزنی در رده ملی بود که کریستیانو رونالدو پرتغالی پس از سال ها رکورد دایی را شکست.
علی دایی در مرداد 1385 با قراردادی یک ساله به سایپا پیوست. او با گذشت 5 هفته از مسابقات لیگ برتر و در حالی که سایپا با مربی گری لورانت با 11 امتیاز در صدر جدول قرار داشت به عنوان جانشین این مربی آلمانی منصوب شد و علاوه بر بازی در سایپا هدایت این تیم را به عنوان سرمربی به عهده گرفت.
با برگزاری مسابقات لیگ برتر در یک بازی مانده به پایان این رقابت ها، سایپا علی رغم تساوی 1-1 در مقابل پاس با توجه به تفاضل گل[۱] بهتر از جدی ترین رقیب خود استقلال اهواز پیش افتاد و به صدر جدول رسید.
علی دایی در آخرین بازی سایپا در مسابقات لیگ برتر و برابر مس کرمان به میدان رفت. وی پس از گلزنی در این مسابقه و کسب عنوان قهرمانی ششمین دوره لیگ برتر فوتبال ایران برای تیم سایپا در واقع آخرین گل خود را موفق شد در دیدارهای رسمی به ثمر برساند و پس از آن علی دایی از میادین فوتبال خداحافظی کرد.
تحصیلات
علی دایی در سال 1366 در رشته مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب قبول شد. او 2 ترم به دانشگاه رفت ولی سال بعد دوباره در کنکور شرکت کرده و این بار در رشته متالورژی دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شد و موفق شد لیسانس خود را در بهمن 1371 از همان دانشگاه دریافت کند. علی دایی تحصیلاتش را در مقطع کارشناسی ارشد در رشته تربیت بدنی دانشگاه آزاد ادامه داد. دایی موفق به ادامه تحصیل در مقطع دکترا شد و دکترای خود را در رشته جامعه شناسی ورزش از واحد علوم و تحقیقات کسب کرد.
سوابق
دایی با زدن ۱۰۹ گل در ۱۴۹ بازی ملی، بهترین گلزن تاریخ تیم ملی فوتبال ایران شناخته میشود. او در نظرسنجی سایت کنفدراسیون فوتبال آسیا و برنامهٔ تلویزیونی ۹۰ به ترتیب با کسب «۵۹ درصد» و «۷۳ درصد» آراء مخاطبان، به عنوان بهترین مهاجم تاریخ جام ملت های آسیا و بهترین مهاجم بعد از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران انتخاب شد. دایی با ثبت ۱۴ گل، رکورد بیشترین گلزنی در تمام ادوار جام ملت های آسیا را در اختیار دارد.
دایی در سال ۱۳۸۵ به عنوان بازیکن-مربی باشگاه سایپا، پا به عرصه مربیگری گذاشت. او در اسفند ۱۳۸۶ نیز به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد.
سوابق باشگاهی
استقلال اردبیل و شهرداری اردبیل:
شروع فوتبال علی دایی از تیم های استقلال اردبیل و شهرداری اردبیل بود. در باشگاههای داخلی متعددی علی دایی پا به توپ شد. این ستاره فوتبال ایران پس از اینکه در دانشگاه صنعتی شریف قبول شد، در تهران اقامت گزید.
تیم های تاکسیرانی تهران و بانک تجارت:
پس از اینکه دایی زندگی خود را در تهران شروع کرد به ترتیب به تیم های تاکسیرانی تهران و بانک تجارت پیوست. در تیم بانک تجارت مورد توجه بیشتری قرار گرفت و برای نخستین بار به تیم ملی دعوت شد.
تیم پرسپولیس:
سپس علی دایی در سال 1375 به تیم پرسپولیس تهران، که از تیم های معروف و پرطرفدار پایتخت است، پیوست و 2 فصل در این تیم حاضر شد و تا سال 1375 که در پرسپولیس حضور داشت موفق به زدن 21 گل برای این تیم پرطرفدار پایتخت شد و پس از آن به تیم السد قطر پیوست.
آرمینیا بیلفلد:
علی دایی در باشگاههای اروپایی هم موفق شد افتخاراتی را در فوتبال کسب کند. دایی به همراه کریم باقری در سال 1997 میلادی به تیم آرمینیا بیلفلد آلمان پیوست و توانست با این تیم به مقام هجدهم بوندس لیگا دست یابد. آرمینیا بیلفلد به لیگ دو بوندس لیگا سقوط کرد. علی دایی برای این تیم 7 گل به ثمر رساند.
بایرن مونیخ:
علی دایی در سال 1998 میلادی به تیم بایرن مونیخ آلمان ملحق شد و همراه این تیم به مقام قهرمانی بوندس لیگا دست یافت.
هرتابرلین:
پس از پایان قرارداد یک ساله و عملکرد ناموفق در بایرن مونیخ علی دایی از این تیم جدا شد و به تیم دیگری در آلمان به نام هرتابرلین پیوست. دایی موفق شد با این تیم یک فصل به مقام ششم، یک فصل به مقام پنجم و یک فصل به مقام چهارم بوندس لیگا برسد. ازجمله گل های به یادماندنی دایی زدن 2 گل به چلسی و یک گل او به آث میلان در لیگ قهرمانان اروپا برای تیم هرتابرلین آلمان است.
الشباب امارات:
علی دایی پس از بازی در هرتابرلین در سال 2002 میلادی قراردادی 2 ساله امضا کرد و به تیم الشباب امارات پیوست؛ اما عملکرد او در این تیم اماراتی مورد توجه قرار نگرفت و در حالی که وی قراردادی دو ساله داشت پس از یک فصل حضور در تیم الشباب امارات ازسوی سرمربی آن کنار گذاشته شد.
جیابی چین:
پس از این اتفاق، تیم جیابی چین خواستار علی دایی شد اما او این پیشنهاد را قبول نکرد و تصمیم گرفت به فوتبال ایران بازگردد. علی دایی در مرداد 1382 پس از 7 سال به پرسپولیس بازگشت و ازسوی وینگو بگوویچ، سرمربی وقت این تیم به عنوان کاپیتان دوم پرسپولیس پس از افشین پیروانی انتخاب شد. دایی در پایان فصل با به ثمر رساندن 16گل به عنوان "آقای گل لیگ ایران" در سال 1382 دست یافت. او موفق شد این عنوان را در 10 سال حضور خود در لیگ ایران برای اولین بار و آخرین بار به خود اختصاص دهد.
صباباتری:
آقای گل لیگ ایران پس از یک سال حضور در پرسپولیس به صباباتری پیوست. از دیگر افتخارات فوتبالی دایی دست یافتن به قهرمانی جام حذفی و مقام چهارم لیگ برتر همراه با تیم صباباتری است.
سایپای البرز:
علی دایی پس از این تیم به سایپای البرز پیوست.
سوابق ملی
علی دایی در آخرین سال های فوتبالی خود همچنان بازیکن اصلی ایران و کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران بود. رکورد بیشترین بازی ملی و نیز بیشترین گل زده تاریخ تیم ملی به علی دایی اختصاص دارد. او در جام ملت های آسیا 1996 امارات همراه با کریم باقری و خداداد عزیزی از بهترین ستارگان فوتبال ایران بود.
علی دایی در رقابت های پلی آف مقدماتی جام جهانی 1998 فرانسه در بازی معروف ایران و استرالیا نقش بسزایی برای ایران داشت چراکه او پاس گل دوم ایران را برای خداداد عزیزی ارسال کرد که این گل موجب راهیابی ایران به جام جهانی شد.
دایی به همراه ایران در 2 جام جهانی 1998 فرانسه و 2006 آلمان به میدان رفت و در 5 بازی ایران در این رقابت های مهم حاضر شد. باز هم علی دایی تاثیرگذار بود و پاس دایی زمینه ساز گل مهدی مهدوی کیا به آمریکا در جام جهانی 1998 شد.
یکی از مهم ترین دوران ورزشی علی دایی در تاریخ 24 آبان 1383 بو؛ او در این روز و در مسابقات مقدماتی راهیابی به جام جهانی چهار بار دروازه لائوس را گشود تا نامش به عنوان نخستین فوتبالیست تاریخ جهان که یکصد گل در بازیهای ملی به ثمر رسانده ثبت شود.
دوران مربیگری
تیم سایپا:
دوران مربیگری علی دایی به عنوان سرمربی و بازیکن در تیم سایپا شروع و او موفق شد این تیم را در لیگ برتر ایران (جام خلیج فارس) به قهرمانی برساند.
تیم ملی فوتبال ایران:
دایی در تاریخ 12 اسفند 1386 موفق شد سرمربیگری تیم ملی فوتبال ایران را برعهده بگیرد. البته پس از اینکه تیم ملی ایران مقابل عربستان در ورزشگاه آزادی با حضور هزاران تماشاگر ایرانی در تاریخ هشتم فروردین 1388 با نتیجه 2 بر یک شکست خورد با تصمیم مسئولان فدراسیون فوتبال، علی دایی از سمت مربیگری تیم ملی فوتبال ایران برکنار شد.
باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران:
علی دایی از تاریخ 7 دی 1388 تا 31 خرداد 1390 سرمربی باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران بود و در این مدت موفق شد پرسپولیس را به 2 قهرمانی پیاپی در جام حذفی برساند. در حالی که پرسپولیس در طول 9 سال گذشته فقط 2 جام کسب کرده بود. علی دایی همچنین پس از 3 سال توانست پرسپولیس را در دربی به پیروزی مقابل استقلال برساند.
تیم راه آهن:
علی دایی چند روز بعد در تاریخ 23 تیر 1390 سرمربیگری تیم راه آهن را که به بخش خصوصی واگذار شده برعهده گرفت و تا نزدیک 2 سال یعنی تا تاریخ 30 اردیبهشت 1392 در این تیم سرمربیگری کرد تا اینکه ازسوی محمد رویانیان مدیر عامل وقت باشگاه پرسپولیس به عنوان سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس تهران انتخاب شد.
منابع
- ↑ <مفهوم تفاضل گل> برداشت شده در 1402/04/18