تیم ملی فوتبال ایران
تیم ملی فوتبال ایران عبارت است از مجموعه بهترین بازیکنان فوتبال ایرانی شاغل در لیگ‌های داخلی و خارجی که بهترین عملکرد را از خود نشان داده‌اند. تعداد بازیکنانی که به تیم ملی فوتبال ایران راه پیدا می‌کنند 18 تاا 23 نفر هستند که 11 بازیکن اصلی و باقی به صورت ذخیره در رقابت‌ها حضور پیدا می‌کنند.
تیم ملی فوتبال ایران، نماینده فوتبال ایران است و زیرنظر فدراسیون فوتبال فعالیت می‌کند.
اولین بازی رسمی تیم ملی فوتبال ایران در سال 1320 در برابر تیم ملی فوتبال افغانستان در شهر کابل انجام شد. این بازی دوستانه با نتیجه 0-0 به پایان رسید. امجدیه اولین ورزشگاه تیم ملی ایران بود. سال 1353 همزمان با افتتاح ورزشگاه آزادی، ایران میزبان مسابقات آسیایی 1974 شد.
تیم ملی ایرن از سال 1974 توانست در جام‌های جهانی حضور داشته باشد. این تیم در مرحله گروهی جام‌های جهانی 1978، 1998، 2006، 2004، 2018 و 2022 حضور داشته. سال 2000 فدراسیون فوتبال غرب آسیا تاسیس شد و ایران هم به عضویت آن درآمد. تیم ملی ایران در سال‌های 2000، 2004، 2007 و 2008 قهرمان این دوره از مسابقات شد.
فدراسیون فوتبال آسیا مرکزی فعالیت خودش را از سال 2014 آغاز کرد. ایران یکی از دو عضو اصلی برای تاسیس این فدراسیون بود. وقتی که کنفدراسیون آسیای مرکزی فعالیتش را آغاز کرد، ایران از فدراسیون فوتبال غرب آسیا استعفا داد. تیم ملی ایران 7 بهمن 1400 به‌عنوان اولین تیم آسیایی راهی جام‌جهانی 2022 قطر شد.
در حال حاضر ایران یکی از پرافتخارترین تیم‌های آسیا محسوب می‌شود و چندین قهرمانی در مسابقات قاره‌ای را در کارنامه خود دارد. تیم ملی ایران در رتبه‌بندی فیفا رتبه 21 گرفته و بالاتری از ژاپن، پرو، کره‌جنوبی، تونس، روسیه، استرالیا و… قرار گرفته است.
افتخارات تیم ملی ایران
ایران یکی از مطرح‌ترین تیم‌های آسیایی محسوب می‌شود که توانسته 3 بار در جام ملت‌های آسیا قهرمان شود. این تیم سال‌های 1968، 1972 و 1976 توانست در این مسابقات قهرمان شود. تیم ملی امید ایران هم حرف‌هایی برای گفتن دارد. این تیم در مسابقات 2002 بوسان توانست به مقام قهرمانی برسد. مقام سوم در سال‌های 1980، 1988، 1996 و 2004 دیگر افتخاراتی است که ایران توانسته در جام ملت‌های آسیا کسب کند.
ایران در جام‌جهانی 1998، توانست 17-0 مالدیو را شکست دهد. این بازی، یکی از پر گل‌ترین مسابقات ملی فوتبال به حساب می‌آید. این تیم توانسته در مسابقات چلنج کاپ آسیا-اقیانوسیه 2003 قهرمان شده و در جام‌ملت‌های آفریقا-آسیا نایب قهرمان شود. تیم ملی ایران در مسابقات قهرمانی فوتبال غرب آسیا 2000، 2004، 2007 و 2008 قهرمان شود. این تیم سال‌های 2010 نایب قهرمان و 2002 توانست مقام سوم را کسب کند.
رنگ لباس تیم ملی ایران
رنگ لباس تیم ملی فوتبال ایران اغلب اوقات سفید بوده و پیراهن دوم این تیم نیز سرخ بوده است البته گاهی نیز رنگ سبز استفاده شده است. از بازی‌های مقدماتی المپیک ۱۹۶۴ در سال ۱۳۴۳ واژه لاتین ایران بر روی پیراهن این تیم نقش بست و این سنت تا سال ۱۳۷۵ با تغییراتی در رنگ و اندازه نام ایران ادامه یافت. از سال ۱۳۷۵ و مسابقات مقدماتی جام ملت‌های آسیا ۱۹۹۶ واژه ایران با سه رنگ اصلی پرچم ایران نوشته شد و تیم ملی تا بازی‌های آسیایی ۱۹۹۸ با همین طرح به میدان رفت اما پس از آن واژه ایران از پیراهن تیم ملی حذف شد. تیم ملی ایران در تعدادی از مسابقاتش همانند بازی‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ با پیراهن سبز رنگ به عنوان پیراهن اصلی به میدان رفت.
در مسابقات جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، تیم ایران برای پشتیبانی از پروژه احیای یوز آسیایی با افزودن طرحی از یوزپلنگ بر پیراهن خود، به میدان رفت. این کار با حمایت سپ بلاتر، رئیس وقت فیفا، روبرو شد و بلاتر قول داد که از تلاش‌های ایران برای حمایت از این پروژه، پشتیبانی کند.[۱]
در سال‌های بعد این نماد با شکل و طرح‌های دیگر در لباس تیم ملی فوتبال ایران استفاده شد.
نماد تیم ملی ایران
تیم ملی ایران هیچگاه نماد مشخصی نداشت تا آنکه برای نخستین بار در اردیبهشت ۱۳۹۷، یوزپلنگ آسیایی که هم‌اکنون تنها نمونه‌های آن در ایران یافت می‌شود با نام یوپا (کوتاه‌شده یوزپلنگ تیزپا) به عنوان نماد رسمی تیم ملی فوتبال ایران برگزیده شد.[۲]
لقب‌های تیم ملی ایران
«تیم ملی» اصلی‌ترین لقب تیم ملی فوتبال ایران است و این تیم حتی در رسانه‌های بین‌المللی نیز با این لقب شناخته می‌شود.
«ستاره‌های پارسی» لقب دیگری است که از زمان جام جهانی ۲۰۰۶ بدین سو به تیم ملی ایران داده شده‌است.
«شیرهای ایران»، «شیردلان» و «شاهزادگان پارس» که این آخری در جام ملت‌های ۲۰۱۱ لقب رسمی تیم ملی بود، دیگر لقب‌های تیم ملی فوتبال ایران در رسانه‌های بین‌المللی هستند. «یوزهای ایرانی» نیز آخرین و تازه‌ترین لقب تیم ملی ایران است.[۳]
رنکینگ تیم ملی ایران در فیفا
به گزارش تابناک، فدراسیون جهانی فوتبال فیفا رده‌بندی تیم‌های ملی جهان در ماه ژوئن 2024 را منتشر کرد که در این رده‌بندی تیم‌های فوتبال آرژانتین، اسپانیا و فرانسه در رده‌های اول تا سوم جهان قرار دارند. تیم ملی ایران نیز با کسب ۱ برد و ۱ شکست در این ماه ۲ پله سقوط کرد و در رده بیستم جهان و دوم آسیا قرار گرفت.[۴]
| رتبه جهانی | تیم | امتیاز | امتیاز قبلی | تغییر | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | آرژانتین | 1886.16 | 1867.25 | 0 | |
| 2 | اسپانیا | 1854.64 | 1853.27 | 1 | |
| 3 | فرانسه | 1852.71 | 1859.78 | -1 | |
| 4 | انگلستان | 1819.2 | 1813.81 | 0 | |
| 5 | برزیل | 1776.03 | 1775.85 | 0 | |
| 6 | هلند | 1752.44 | 1747.55 | 1 | |
| 7 | پرتغال | 1750.08 | 1756.12 | -1 | |
| 8 | بلژیک | 1735.75 | 1740.62 | 0 | |
| 9 | ایتالیا | 1718.31 | 1731.51 | 0 | |
| 10 | آلمان | 1716.98 | 1703.79 | 0 | |
| 11 | کرواسی | 1698.66 | 1691.59 | 2 | |
| 12 | مراکش | 1694.24 | 1688.18 | 2 | |
| 13 | اروگوئه | 1679.49 | 1695.91 | -2 | |
| 14 | کلمبیا | 1679.04 | 1694.44 | -2 | |
| 15 | ژاپن | 1652.64 | 1652.79 | 0 | |
| 16 | امریکا | 1648.81 | 1645.48 | 0 | |
| 17 | مکزیک | 1646.94 | 1627.4 | 2 | |
| 18 | ایران | 1637.39 | 1635.31 | 0 | |
| 19 | سنگال | 1630.32 | 1637.25 | -2 | |
| 20 | سوئیس | 1624.75 | 1625.16 | 0 | |
| 21 | دانمارک | 1617.54 | 1611.49 | 0 | |
| 22 | اتریش | 1580.22 | 1589.84 | 0 | |
| 23 | کره جنوبی | 1574.93 | 1585.45 | 0 | |
| 24 | اکوادور | 1567.95 | 1560.13 | 0 | |
| 25 | اوکراین | 1559.81 | 1554.94 | 0 | |
| 26 | استرالیا | 1554.55 | 1544.15 | 0 | |
| 27 | ترکیه | 1551.47 | 1537.24 | 1 | |
| 28 | سوئد | 1536.05 | 1540.2 | -1 | |
| 29 | ولز | 1535.57 | 1534.39 | 0 | |
| 30 | کانادا | 1531.58 | 1515.96 | 1 |
بیشترین بازی ملی
در جدول زیر فهرست 10 بازیکنی که بیشترین بازی ملی را برای ایران انجام داده‌اند آمده:
| رتبه | نام بازیکن | تعداد بازی |
| 1 | جواد نکونام[۵] | 151 |
| 2 | علی دایی[۶] | 149 |
| 3 | علی کریمی | 127 |
| 4 | احسان حاج‌صفی | 117 |
| 5 | سید جلال حسینی | 115 |
| 6 | مهدی مهدوی‌کیا | 111 |
| 7 | آندرانیک تیموریان | 101 |
| 8 | کریم انصاری‌فرد | 91 |
| 9 | کریم باقری | 87 |
| 10 | مسعود شجاعی | 87 |
بیشترین گل ملی
در جدول زیر فهرست 10 بازیکنی که بیشترین تعداد گل ملی را به سمر رسانده‌اند آمده است:
| رتبه | نام بازیکن | تعداد گل |
| 1 | علی دایی | 109 |
| 2 | کریم باقری | 50 |
| 3 | جواد نکونام | 39 |
| 4 | سردار آزمون | 39 |
| 5 | علی کریمی | 38 |
| 6 | کریم انصاری‌فرد | 29 |
| 7 | مهدی طارمی | 28 |
| 8 | غلام‌حسین مظلومی | 19 |
| 9 | فرشاد پیوس | 18 |
| 10 | رضا قوچان‌نژاد | 16 |
مربیان
اسامی افرادی که از سال 1320 تا کنون به عنوان سرمربی در تیم ملی فوتبال ایران حضور داشته‌اندو مدت زمان حضورشان به شرح و ترتیب زیر است:
- حسین صدقیانی (از سال 1320 تا 1327)
- آلفرد جیمز گیبل (از 1327 تا 1328)
- حسین صدقیانی (از 1328 تا 1329)
- مصطفی سلیمی (از سال 1329 تا 1333)
- ادموند مایوفسکی (از سال 1333 تا 1335)
- ژوزف مزاروش (از سال 1336 تا 1339)
- حسین فکری (از سال 1340 تا 1344)
- گئورگی شوش (از سال 1344 تا 1345)
- حسین فکری (درسال 1346)
- محمود بیاتی (از سال 1347 تا 1348)
- زدراکو رایکوف (از سال 1348 تا 1349)
- محمود بیاتی(در سال 1349)
- ایگور نتو (از سال 1349 تا 1350)
- پرویز دهداری (از سال 1350 تا 1351)
- محمود رنجبر (درسال 1351)
- محمود بیاتی (از سال 1351 تا 1352)
- فرانک اوفارل (از سال 1353 تا 1355)
- حشمت مهاجرانی (از سال 1955 تا 1957)
- حسن حبیبی (از سال 1357 تا 1359)
- پرویز ابوطالب (در سال 1359)
- اصغر شرفی (از سال 1359 تا 1360)
- جلال چراغپور (از سال 1361 تا 1362)
- محمود یاوری (در سال 1362)
- ناصر ابراهیمی (از سال 1363)
- فریدون عسگرزاده (از سال 1364 تا 1986)
- پرویز دهداری (از سال 1365 تا 1367)
- رضا وطنخواه ( درسال 1368)
- مهدی مناجاتی (در سال 1368)
- علی پروین (از سال 1368 تا 1372)
- استانکو پابله کوویچ (از سال 1372 تا 1373)
- محمد مایلی کهن (از سال 1374 تا 1376)
- والدیر ویه را (در سال 13765)
- تومیسلاو ایوویچ (در سال 1376)
- جلال طالبی (در سال 1377)
- منصور پورحیدری (از سال 1377 تا 1378)
- جلال طالبی (در سال 1379)
- آدمار براگا (از سال 1379 تا 1380)
- میروسلاو بلاژویچ (در سال 1380)
- برانکو ایوانکوویچ (از 1380 تا 1381)
- همایون شاهرخی (از سال 1381 تا 1382)
- برانکو ایوانکوویچ (از سال 1382 تا 1385)
- امیر قلعه نویی (از سال 1385 تا سال 1386)
- منصور ابراهیم زاده (در سال 1386)
- علی دایی (از سال 1386 تا 1388)
- روته مولر (در سال 1388)
- افشین قطبی (از سال 1388 تا ؟1390)
- علیرضا منصوریان (سال 1390)
- کارلوس کیروش ( از سال 1390 تا 1398)
- مارک ویلموتس (سال 1398)
- دراگان اسکوچیچ ( از سال 1398 تا 1400)
- کارلوس کیروش (1401)
- امیر قلعه نویی (1402)
تیم ملی فوتبال ایران 1402
امیر قلعه نویی سرمربی تیم ملی ایران لیست بازیکنان دعوت شده به اردوی فیفادی نوروز ۱۴۰۲ را اعلام کرد.
بر این اساس فهرست بازیکنانی که برای حضور در اردویی که از ۲۸ اسفندماه آغاز می شود به شرح زیر اعلام شد:
دروازه‌بان‌ها
مدافعان
هافبک ها
مهاجمان
لیست تیم ملی در سال 1404
دروازه‌بان‌ها:
علیرضا بیرانوند (تراکتور)، سید پیام نیازمند (پرسپولیس)، سید حسین حسینی (استقلال)، محمد خلیفه (آلومینیوم).
مدافعان:
شجاع خلیل‌زاده (تراکتور)، عارف آقاسی (تراکتور)، مرتضی پورعلی‌گنجی (پرسپولیس)، علی نعمتی (فولاد)، محمدامین حزباوی (سپاهان)، صادق محرمی (سپاهان)، صالح حردانی (استقلال)، امید نورافکن (سپاهان)، میلاد محمدی (پرسپولیس).
بازیکنان میانی:
سعید عزت‌اللهی (شباب الاهلی)، روزبه چشمی (استقلال)، محمد قربانی (الوحده)، امیرمحمد رزاق‌نیا (گل‌گهر)، سید محمد کریمی (سپاهان)، آریا یوسفی (سپاهان)، محمدمهدی محبی (سپاهان)، مهدی هاشم‌نژاد (تراکتور)، مهدی قایدی (کلباء)، سامان قدوس (کلباء)، محمدجواد حسین‌نژاد (دینامو ماخاچ قلعه).
مهاجمان:
امیرحسین حسین‌زاده (تراکتور)، علی علیپور (پرسپولیس)، شهریار مغانلو (کلباء) و مهدی طارمی (اینتر).[۸]
منابع
- ↑ <نظر مکتوب آدیداس برای ثبت تصویر یوز را اعلام کنید>، برداشت در تاریخ 26 مرداد 1404
- ↑ <رونمایی از نماد فوتبال ایران/ «یوپا» ؛یوزپلنگی تیزپا>، برداشت در تاریخ 26 مرداد 1404
- ↑ <لقب‌ها و نمادهای حیوانی ۳۲ تیم حاضر در جام جهانی ۲۰۱۸>، برداشت در تاریخ 26 مرداد 1404
- ↑ <سقوط ۲ پله‌ای تیم ملی فوتبال ایران در رنکینگ فیفا>، برداشت در تاریخ 26 مرداد 1404
- ↑ <رکوردداران بازی در تیم ملی؛ این 8 نفر!>، برداشت در تاریخ 26 مرداد 1404
- ↑ <World Cup 1998 Qualifying>، برداشت در تاریخ 26 مرداد 1404
- ↑ <لیست بازیکنان تیم ملی ایران برای فیفادی نوروز ۱۴۰۲ اعلام شد>، برداشته شده در 3 تیر 1402
- ↑ <لیست نهایی تیم ملی اعلام شد>، برداشت در تاریخ 26 مرداد 1404