بازو
بازو یا هومروس (به انگلیسی: Humerus) به بخشی از اندام فوقانی گفته می‌شود که میان شانه و آرنج قرار گرفته است. استخوان آن هومروس (استخوان بازو) است که با کتف مفصل شده و مفصل شانه را می سازد.
عضلات مختلفی در ناحیه بازو قرار دارند که امکان حرکات مختلف را به آن می‌دهند. مهمترین این عضلات عضله دوسر بازویی و عضله سه سر بازویی است. ناحیه بازو توسط تیغه‌های بین عضلانی داخلی و خارجی (از جنس فاسیای عمقی) به دو ناحیه قدامی و خلفی تقسیم می‌شود.
حس پوست ناحیه قدامی بازو از اعصاب جلدی بازوئی داخلی ( از طناب داخلی ) و جلدی بازوئی خارجی فوقانی ( از عصب آکزیلاری ) و جلدی بازوئی خارجی تحتانی ( از عصب رادیال ) و حس پوست ناحیه خلفی میانی بازو از عصب جلدی بازوئی خلفی ( از عصب رادیال ) تأمین می شود ناحیه قدامی بازو شامل سه عضله دو سر بازوئی، بازوئی و غرابی بازوئی و ناحیه خلفی ساعد شامل عضله سه سر بازوئی است.
استخوان بازو
استخوان بازو درازترین استخوان اندام فوقانی است که در بالا با استخوان کتف و در پائین با استخوان‌های ساعد مفصل می شود، دارای دو انتهای فوقانی و تحتانی و یک تنه است؛ انتهای فوقانی آن شامل قسمت های زیر است:
- سر: کمتر از ثلث یک کره است که با گودی کاسه ای کتف در تشکیل مفصل شانه شرکت می کند.
- گردن تشریحی: به صورت شیاری است که دور تا دور سر را احاطه کرده است.
- گردن جراحی: قسمتی از استخوان است که سر را به تنه اتصال می دهد و با عصب زیربغلی مجاورت دارد.
- برجستگی ( tubrosity ) بزرگ: محل اتصال انتهای ماهیچه‌های بالاخاری، زیرخاری و گرد کوچک است.
- برجستگی کوچک: پیوندگاه انتهای ماهیچه زیرکتفی است.
این دو برجستگی محل اتصال عضلات هستند، بین آنها ناودان ( groove ) بین دو برجستگی قرار دارد که از درون آن زردپی سر دراز ماهیچه دوسر بازویی عبور می کند. انتهای تحتانی استخوان از یک قسمت مرکزی به نام لقمه ( کندیل ) و دو قسمت طرفی به نام های رولقمه ( اپی کوندیل ) داخلی و رولقمه خارجی تشکیل شده است
رولقمه ها محل اتصال عضلات سطحی ساعد هستند. لقمه دارای یک قسمت خارجی به نام سرک ( کاپیتولوم ) و یک قسمت داخلی به نام قرقره ( تروکله ) می باشد؛ سرک با استخوان زند زبرین و قرقره با استخوان زند زیرین مفصل می شود.
تنه استخوان دارای سه سطح داخلی، خارجی و خلفی و سه کناره قدامی، داخلی و خارجی است سطح خارجی در قسمت میانی دارای یک زبری برای پیوند یافتن ماهیچه دالی ( دلتوئید ) است. در عقب توبروزیته دالی در سطح خلفی ناودان کم عمقی قرار دارد که از آن عصب رادیال عبور می کند. این ناودان در سطح خلفی واقع است.
بازو به بخشی از اندام فوقانی که میان شانه و آرنج قرار گرفته گفته می شود. استخوان آن هومروس (استخوان بازو) است که به کتف مفصل شده و مفصل شانه را می‌سازد. عضلات مختلفی در ناحیه بازو قرار دارند که امکان حرکات مختلف را به آن می‌دهند. مهمترین این عضلات عضله دوسر بازویی و عضله سه سر بازویی است.
درد بازو
درد بازو می‌تواند از طریق طیف وسیعی از مشکلات اعم از آسیب‌های مفاصل تا فشارهای عصبی ایجاد شود. بسته به علت، درد بازو می‌تواند بطور ناگهانی آغاز شود یا در طول زمان گسترش یابد. در بسیاری از موارد، درد بازو دقیقا از مشکلی در گردن یا قسمت بالایی ستون فقرات نشات می‌گیرد. درد بازو، بخصوص دردی که به بازوی چپ وارد می‌شود، می‌تواند حتی نشانه‌ای از حمله قلبی باشد.
علت درد بازوی چپ
مرگ یا آسیب دیدگی بخشی از ماهیچه قلب به دلیل کمبود اکسیژن است که درد بازوی چپ می‌تواند یکی از شایع‌ترین علامت آن به حساب آید. این درد ممکن است عجیب به نظر برسد چراکه ماهیچه بازو آسیب ندیده است. در واقع رشته‌های عصبی قلب و بازو سیگنال‌هایی را به سلول‌های یکسانی از مغز می‌فرستند و در نتیجه مغز نسبت به منبع درد سردرگم می‌شود. این پدیده که درد ارجاعی نامیده می‌شود توضیح می‌دهد چرا فردی که دچار حمله قلبی شده بدون داشتن درد در قفسه سینه در قسمت بازوها دچار درد می‌شود. این درد علاوه بر بازو به ناحیه گردن، قفسه سینه و پشت هم انتشار پیدا می‌کند. اگر درد بازو ناشی از آنژین صدری باشد، نشانه‌های دیگری مانند درد قفسه سینه، حالت تهوع، تعریق سرد، تنگی نفس و سرگیجه هم در فرد دیده می‌شود. درد قلبی ناشی از آنژین صدری یک مورد اورژانسی محسوب می‌شود.
آسیب دیدگی عضلانی – اسکلتی:
در صورتیکه درد بازوی چپ با مشخصه‌های زیر همراه باشد به مشکل قلبی ارتباط پیدا نمی‌کند:
- درد ناگهانی که تنها برای چند ثانیه ادامه داشته باشد
- دردی که بدون علامت خاصی برای ساعت‌ها یا روزها ادامه پیدا کند
- احساس دردی که با حرکت یا لمس کردن شروع شود
در صورتی که درد فقط در نقطه کوچکی از بازو باشد
این ناراحتی می‌تواند نشانه‌ای از آسیب دیدگی استخوانی یا بافت بازوها، شانه یا آرنج باشد. برخی از شایع‌ترین آسیب دیدگی‌های عضلانی – اسکلتی عبارتند از: آماس کیسه مفصلی، التهاب تاندون، پارگی روتاتور کاف و فتق دیسک.
دردهای عصبی
چنانچه رگ های عصبی دست، فشار مضاعفی را متحمل شوند، درد زیادی احساس خواهد شد. فشار وارد شده بر استخوان ها، عضلات، تاندون ها و غضروف ها باعث ایجاد درد در بخشی از بازو می شود. در برخی مواقع شدت درد تا مچ دست نیز گسترش پیدا می کند. بی حسی و مورمور شدن به همراه درد بازو از علائم علت عصبی این عارضه هستند.
رگ به رگ شدن دست
بافت داخلی بازو، از رباط ها و تاندون ها تشکیل یافته است. هر نوع کشیدگی در رباط ها و تاندون‌های بازو باعث ایجاد درد در کل بازو می شود. در صورت رگ به رگ شدن دست، تورم، التهاب و کبودی نیز در بخش هایی از بازو، مشاهده می شوند. بسته به شدت کشیدگی بافت های داخلی، شدت درد نیز افزایش پیدا می کند.
آسیب دیدگی روتاتور کاف
پارگی روتاتور کاف از شایع ترین آسیب دیدگی مفصل شانه است که منجر به احساس درد در قسمت بازوها می شود. روتاتور کاف دسته ای از عضلات و تاندون ها هستند که به دلایل مختلفی دچار پارگی می شوند
بیماری روماتیسم مفصلی
یکی از شایع ترین بیماری های مفصلی، روماتیسم است. در این بیماری، خشکی و سفتی ایجاد شده در مفصل شانه یا آرنج باعث احساس درد در بازوها می شود. التهاب و تورم از دیگر علائم بیماری روماتیسم مفصلی هستند.
شکستگی استخوانی
مهم ترین علامت شکستگی استخوان، نداشتن توانایی در چرخاندن دست و بازو است. این ناتوانی با تورم، کبودی و احساس درد شدید همراه خواهد بود. شکستگی استخوان اغلب در اثر وارد شدن ضربه ناگهانی بروز پیدا می کند.
تاندونیت‌ها
تاندونیت یا التهاب تاندون معمولا در شانه، آرنج و مچ دست به وجود می‌آید. تاندونیت می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. علائم دیگر تاندونیت می‌تواند شامل تورم خفیف، حساسیت و درد شدید باشد.
بیماری‌های عضلات گرداننده شانه
التهاب تاندون، آماس کیسه‌های مفصلی و گیر افتادن شانه از جمله مشکلاتی هستند که در زیر گروه بیماری‌های عضلات گرداننده شانه قرار می‌گیرد. تمرکز این مشکلات همگی روی استخوان بالای بازو در کاسه شانه و احساس درد در این نواحی است.
شکستن استخوان ترقوه
با شکستن استخوان ترقوه نه تنها درد شدیدی در بازوی راست بلکه در چپ نیز احساس خواهد شد. این استخوان رابطی بین استخوان سینه و شانه است و اتفاقایتی مثل تصادف یا افتادن باعث آسیب به آن خواهد شد.
پارگی عضلات
با پاره شدن تاندون‌های عضلات گرداننده شانه در بازو سمت راست یا چپ، درد در این نواحی رخ خواهد داد. بالا رفتن سن یا پارگی و ساییدگی باعث این اتفاق می‌شوند.
علائم درد
علائمی که می‌تواند با بازو درد همراه باشد به علت بروز آن بستگی دارد. این علائم عبارتند از:
- قرمزی بازو
- سفتی
- تورم
- تورم غدد لنفاوی زیر بغل
- دردهای ممتد در تمامی نواحی دست
راه‌های تشخیص
پزشک معالج شما در ابتدا احتیاج دارد که علت اصلی بروز بازو درد را برای درمان آن پیدا کند. پزشک ابتدا یک معالجه بالینی را انجام داده و از شما در مورد فعالیت‌ها، آسیب‌های احتمالی و علائم و نشانه‌های سوال می‌کند.
پزشک ممکن است بر اساس علائم آزمایش‌های زیر را برای تشخیص علت بروز بازو درد تجویز کند:
پزشک ممکن است که از شما بخواهد که بازوهای خود را بلند کرده یا حرکات ساده‌ای را انجام دهید تا دامنه‌ی حرکت بازوهای شما را ارزیابی کند. این نوع معاینات می‌تواند به پزشک در شناسایی محل و علت بروز درد و جراحت احتمالی کمک کند.
آزمایش خون هم به پزشک کمک می‌کند تا بیماری‌ها یا عوارض احتمالی که ممکن است موجب درد بازو شده‌اند از جمله دیابت یا عارضه‌ای که موجب التهاب مفاصل شده را تشخیص دهد.
آزمایش اشعه ایکس نیز می‌تواند به پزشک کمک کند تا شکستگی استخوان را تشخیص دهد.
اگر پزشک احتمال دهد که بازو درد شما ممکن است با مشکلات قلبی مرتبط است، احتمال دارد که آزمایش‌های برای بررسی عملکرد قلب و بررسی جریان خون به عضله قلب تجویز کند.
دستگاه سونوگرافی از امواج فراصوت برای تصویربرداری اعضای بدن استفاده می‌کند و می‌تواند به پزشک کمک کند تا مشکلات مفاصل، رباط و تاندون‌ها را تشخیص دهد.
پزشک ممکن است که از سی‌تی اسکن و ام‌آرآی برای تصویربرداری‌های دقیق‌تری از بافت‌های نرم و استخوانی استفاده کند تا مشکلات احتمالی را تشخیص دهد
درمان درد
درمان درد بازو بسته به علت و شدت آن متفاوت است. درمان بازو درد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
مسکن
در برخی موارد بازو درد ممکن است به قدری شدید باشد که پزشک ارتوپدی برای کاهش درد داروهای مسکن را برای شما تجویز کند.
داروهای ضدالتهاب
برای کاهش درد ناشی از التهاب، داروهای ضدالتهابی مانند داروهای کورتیکواستروئید می‌توانند به کاهش علت التهاب و درد آن کمک کنند. داروهای ضدالتهاب به صورت داروهای خوراکی، تزریقی و تزریق سرم در دسترس قرار دارند.
فیزیوتراپی
ممکن است درمان بازو درد به خصوص در شرایطی که فرد محدوده‌ی حرکتی محدودی داشته باشد، نیاز فیزیوتراپی داشته باشد.
عمل جراحی
در موارد شدید بازو درد ممکن است نیاز به عمل جراحی ارتوپدی ضروری باشد. مواردی مانند پارگی رباط‌ها یا شکستگی استخوان می‌تواند از این دست باشد.
درمان‌های خانگی
استراحت
خیلی اوقات تمام چیزی که ممکن است بدن شما به آن احتیاج داشته باشد، استراحت است. به ناحیه‌ای که در آن احساس درد می‌کنید کاملا استراحت داده و از ورزش و حرکات شدید خودداری کنید.
کمپرس یخ
گذاشتن یخ روی محل جراحت می‌تواند موجب کاهش تورم و التهاب شود. یک کمپرس یخ یا کیسه یخی را درون حوله‌ای بگذارید و به مدت ۲۰ دقیقه بر روی ناحیه‌ای که درد دارید بگذارید. حداقل نیم ساعت بین گذاشتن کمپرس‌های یخ فاصله بگذارید.
مسکن‌های بدون نسخه
چنانچه درد شما خفیف است و نیازی به مراجعه به پزشک ندارید، می‌توانید از برخی داروهای بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنید. مراقب باشید مصرف این داروها از مقدار توصیه شده و ایمنی فراتر نرود.
فشرده‌سازی
بستن نواحی آسیب دیده با نوار فشاری یا باند پلاستیکی می‌تواند به کاهش ورم کمک کرده، مانع از کشیدگی مفصل شده و موجب بهبودی بازو درد شود
بالا نگه‌داشتن دست
در موارد زیادی می‌توانید برای کاهش بازو درد، سطح دست خود را بالا نگه دارید. این کار موجب می‌شود که جریان خون در دست‌ها افزایش پیدا کرده و روند بهبودی بازو درد نیز تسریع پیدا کند.
اما چنانچه هر یک از راهکارهای فوق باعث بدتر شدن بازو درد شد، سریعا درمان‌های خانگی خود را متوقف کرده و با پزشک تماس بگیرید.
راه‌های پیشگیری
در بسیاری از موارد، بازو درد به دلیل آسیب‌دیدگی یا عارضه‌ای قابل پیشگیری به وجود می‌آید. برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی و درد مفاصل موارد زیر را رعایت کنید:
قبل از اینکه ورزش را شروع کنید، به اندازه کافی حرکات کششی انجام دهید.
برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی حتما در هنگام ورزش فرم صحیح بدنی را رعایت کنید.
در هنگام ورزش از لوازم پوششی و حفاظتی استفاده کنید.
فرم مناسب خود را نگه دارید.
در بلند کردن اجسام دقت کنید
زمان مراجعه به پزشک
بیشتر اوقات بازو درد نشانه‌ی عارضه‌ای حاد نیست که نیاز به فوریت‌های پزشکی داشته باشد. در بسیاری از موارد، می‌توان بازو درد را با درمان‌های خانگی درمان کرد.
با این حال، در برخی موارد نیاز است که به فوریت‌های پزشکی مراجعه کرد. چنانچه گمان می‌کنید که سکته یا بیماری قلبی دیگر ممکن است دلیل بروز بازو درد شما باشد، بهتر است هرچه سریع‌تر با اورژانس و فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.