سبزی

سبزی‌ها گیاهان علفی هستند که قسمت‌های مختلف آنها مانند برگ، غنچه، ساقه، ریشه، غده، پیاز، گل، میوه و دانه به‌صورت خام، پخته، خشک‌شده، پودرشده، یخ‌شده و یا کنسرو شده به مصرف انسان‌ها می‌رسد.

انواع مختلفی از سبزی خوردن

مصرف سبزی‌ها برای سلامتی ضروری بوده و چربی انرژی‌زا و کربوهیدرات‌ها در اغلب آنها کم است. براساس تغذیه صحیح و مدرن یک ماده غذایی باید خوش طعم، بهداشتی، خاصیت سیرکنندگی و صرفه اقتصادی داشته باشد؛  اکثر سبزی‌ها این ویژگی را دارا هستند. وجود سبزی‌ها در غذای روزانه انسان الزامی است به‌طوری که باید 80 درصد حجم کل غذا را محصولات باغبانی، شامل میوه و سبزی و 20 درصد بقیه را مواد پروتئینی، شامل گوشت، تخم‌مرغ، پنیر و مواد قندی، شامل نشاسته و نظایر آن‌ها، تشکیل دهد.

انواع سبزی‌های معطر و خواص آنها

آویشن:

این سبزی دارای سینئول، لیموئن و پینن می‌باشد. مصرف این سبزی معطر موجب درمان گلو درد، کاهش فشار خون و کلسترول، جلوگیری از مسمویت غذایی، افزایش ترشح آنزیم‌های ضد سرطان، پیشگیری از تغییرات سرطان‌زا در سلول‌های بدن و ممانعت از رشد تومورها و … می‌شود.

برگ‌های آویشن تازه و خشک به علت بوی معطر و مزه مطبوع در تهیه انواع غذاهای سراسر دنیا مانند انواع خورش، سوپ، سس و پخت مرغ، بوقلمون و ماهی کاربرد زیادی دارد.

نعناع:

این سبزی معطر حاوی ترکیبات قوی مانتول، لیمون و کارون است. مصرف این سبزی‌ معطر برای درمان دل درد، گلودرد، رفع بوی بد دهان، مشکلات گوارشی، ممانعت از رشد تومور های سرطانی و … مناسب است. نعناع به صورت خشک و یا تازه به عنوان چاشنی در ماست، پنیر و انواع سالاد، سس، دسر، غذاهای گوشتی، پاستا و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ریحان:

مصرف سبزی معطر ریحان به درمان عوارض و بیماری‌هایی از قبیل ریزش مو، آکنه و جوش، کبد چرب، ناباروری، پوکی استخوان، کلسترول خون، سرطان و … کمک می‌کند. این گیاه معطر دارای آنتی اکسیدان فلاونوئید و ترپنیک است. طعم دهی به مرغ، ماهی، انواع پوره، ساندویچ، پیتزا، پاستا، سوپ، خورش، کباب و غذا‌های گوشتی از مهم‌ترین موارد مصرف ریحان تلقی می‌شوند.

پونه:

فواید مؤثر پونه عبارتند از درمان بیماری‌های سرماخوردگی، پوکی استخوان، سینوزیت، مشکلات گوارشی، تسکین درد، رفع حالت تهوع، بی‌خوابی، تقویت لثه‌ها، از بین بردن کرم روده و غیره. ترکیبات اصلی موجود در پونه شامل ویتامین‌های A، B وC ، کلسیم، روغن منتول، تانن و مواد رزینی می‌باشد. بوی معطر پونه موجب دور شدن حشرات موذی از محیط اطراف نیز می‌شود.

شوید:

شوید دارای آنتی اکسیدان‌های کارون، کومارین، فلاونوئید، فتالید و لیموئن است. مصرف شوید سبب تحریک آنزیم‌های مقابله کننده با سرطان، نابودی تومورهای سرطانی، خنثی سازی رادیکال‌های آزاد، کاهش چربی و قند خون، رفع نفخ شکم، درمان انسداد عروق و … می‌شود. با استفاده از این سبزی معطر انواع سالاد، سس و غذاهای خوشمز و رایج ایرانی مانند شوید پلو، باقالی پلو و … تهیه می‌شود.

جعفری:

جعفری برای درمان تب، بواسیر، سنگ کلیه، لکه‌ها و جوش‌های صورت، ضرب دیدگی و کبودی، تقویت سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از سرطان، خوشبو شدن دهان و … سودمند است. این گیاه معطر در تهیه انواع سس، خورش، سالاد، پاستا و … استفاده می‌شود. جعفری تازه دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان، فلاونوئید، کومارین و سایر ترکیبات مفید است.

ترخون:

ترخون حاوی ویتامین‌های A و C، آهن، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و منگنز است. طعم تند و تیز این سبزی معطر انواع سس مانند سس سرکه و سس زیتون، ماهی، مرغ و گوشت را خوش طعم می‌کند. استفاده از ترخون به منظور جلوگیری از ابتلا به روماتیسم، افزایش اشتها، بهبود گردش خون، سهولت در هضم غذا، تقویت سیستم ایمنی بدن، تنظیم قاعدگی و … توصیه می‌شود.

گشنیز:

گشنیز در تهیه انواع سس، سالاد، غذا‌های ایرانی، چینی، هندی و مکزیکی کاربرد زیادی دارد. این چاشنی معطر غذا دارای ویتامین‌های A، C و B6، آهن، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، کومارین، فتالید، پلی آکتیلن، فلاونوئید، مقدار زیادی آنتی اکسیدان، فیبر و کلروفیل است. از مهم‌ترین خواص گشنیز می‌توان به درمان وسواس، آرتریت، جوش دهان، اسهال خونی، بیماری‌های عفونی روده، کاهش فشار خون، بهبود عملکرد کبد، رفع بی‌خوابی و … اشاره کرد.

مرزه:

مرزه دارای پتاسیم، آهن، منگنز، روی، سلنیم، بتاسيتروزول، اسيد اورسوليك، آنتی اکسیدان و … می‌باشد. کنترل تعریق، رفع تشنگی، درمان تبخال و انگل، تقویت معده، درمان دردهای عصبی، کنترل چربی خون، جلوگیری از انعقاد خون، کاهش وزن و … از جمله خواص مفید این گیاه پرعطر محسوب می‌شوند. مرزه به عنوان چاشني و ادويه در تهیه غذا، سالاد، سوسیس و کالباس استفاده می‌شود.

شنبلیله:

شنبلیله برای درمان جوش، سوختگی، التهاب، اگزما، زخم معده، دیابت، سرطان، کاهش کلسترول، فشار خون، تورم، باز کردن عروق خونی، جلوگیری از بروز سکته و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سبزی معطر و دارویی، حاوی کومارین، سارساپوزنین، اسمیلاژتین، بوکاژتین، نشاسته، مواد فیبری، فلاونوئید، اسانس، روغن و … است. شنبلیله علاوه بر مصارف دارویی در تهیه غذا و خورش هم به کار می‌رود.

پیازچه:

مهم‌ترین خواص پیازچه عبارتند از کنترل فشار، قند و چربی خون، تقویت بینایی، قلب و استخوان، درمان سرماخوردگی، بیماری‌های عفونی و سرطان، تداوم تولید کلاژن، شادابی پوست و غیره. این سبزی معطر عطر و طعمی ملایم تر از پیاز دارد و همراه با سبزی خوردن یا در ترکیب با بعضی از پوره‌ها و خوراک‌های گوشتی مصرف می‌شود. پیازچه دارای ویتامین‌های C، A و K، پتاسیم، فسفر، منگنز، مولیبدن، اسید فولیک، کروم، ترکبیات سولفیدی و … است.

سبزی سیر:

سبزی سیر یکی از سبزی‌های معطر برای سوپ‌ها می‌باشد. همانطور که می‌دانید سیر گیاهی است بسیار پرخاصیت که برای سلامتی فوق‌العاده مفید بوده و خواص درمانی آن برای تمام بدن انسان ثابت شده است. این خواص سیر همراه با عطر و طعم فوق العاده‌ی آن سبب شده که در آشپزی و تهیه انواع غذاها، از جمله سوپ‌ها، جزء جدا نشدنی مواد غذایی باشد. سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی قوی است که خاصیت ضد قارچ و ضد ویروسی دارد و برای درمان سرماخوردگی بسیار مفید است. پتاسیم و ژرمانیوم موجود در سیر سبب بهبود سلامت و افزایش سطح انرژی بدن شده و سبب رفع دردها و کوفتگی در بدن می‌شود. علاوه بر این ها سیر منبع فوق‌العاده‌ای از اسید فولیک، ویتامین C، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و ویتامین‌های B1، B2 و B3 است.

سبزی کرفس:

سبزی کرفس از سبزی‌های پرمصرف در آشپزی می‌باشد. کرفس به عنوان یکی از سبزی‌های معطر برای سوپ‌ها، به دلیل طعم خوشمزه آن، محبوبیت زیادی دارد. همچنین این سبزی خواص و فواید زیادی برای سلامتی دارد که سبب محبوبیت دو چندان آن شده است. کرفس به دلیل داشتن منیزیم و پتاسیم برای آرامش اعصاب مفید است؛ همچنین منبع خوبی از ویتامین K و ویتامین C بوده و برای درمان روماتیسم و سرطان موثر است. آب کرفس خاصیت ضد التهابی داشته و نیز برای کاهش فشار خون تاثیرگذار است. از دیگر خواص آن برای افرادی است که می‌خواهند کاهش وزن داشته باشند. کرفس دارای 8 ماده ضد سرطان در خود می‌باشد که با رشد سلول‌های سرطانی مقابله کرده و آن‌ها را مهار می‌کنند. از دیگر خواص درمانی کرفس مقابله با آرتروز و نقرس می‌باشد.