فروغ فرخزاد
فروغ‌الزمان فرخزاد عراقی معروف به فروغ فرخزاد شاعر، نویسنده و فیلمساز زن معاصر ایرانی است که در تاریخ 15 دی ۱۳۱۳ در تهران به دنیا آمد. پدرش محمدباقر فرخزاد سرهنگ نظامی بود و مادرش توران وزیری از خانواده‌ای سرشناس در تهران بود.
فروغ فرخزاد در سال ۱۳۲۵ تحصیلات ابتدایی را به پایان رساند و سپس وارد دبیرستان خاور شد. او درس خواندن را بیش از کلاس نهم ادامه نداد و سپس وارد کلاس‌های هنری شد. او همچنین در کلاس‌های نقاشی و خیاطی شرکت کرد و مدرک گرفت.
او نوشتن و سرودن را از نوجوانی آغاز کرد. اما نخستین شعرهایش که بیشتر در قالب غزل بودند، هرگز منتشر نشدند. فروغ خیلی زود و در 16 سالگی از روی علاقه و دلبستگی، با پرویز شاپور، نویسنده طنزپرداز ازدواج کرد و همراه او به اهواز رفت. حاصل این ازدواج پسری به نام کامیار بود. ازدواج فروغ و پرویز خیلی زود به جدایی انجامید و فروغ حضانت فرزندش را از دست داد. این اتفاق شکست روحی بزرگی برای فروغ بود.
فروغ فرخزاد در پی سفرهای متعددی که به نقاط مختلف دنیا داشت، زبان‌های ایتالیایی، فرانسوی و انگلیسی را به خوبی فرا گرفت. اولین مجموعه شعر فروغ، با نام اسیر در سال 1331 منتشر شد و در سال‌های بعد مرتب تجدید چاپ شد. او سپس مجموعه شعر دیوار و عصیان را با فاصله زمانی کمی منتشر کرد. اشعار فروغ مورد استقبال مخاطبان زیادی قرار گرفت و به او شهرت و اعتبار زیادی داد. در عین حال برخی اشعار او به دلیل برخی سنت‌شکنی‌ها، مورد انتقاد افراد قرار گرفت. اشعار او در قالب نیمایی و سپید بودند.
کتاب تولدی دیگر، مجموعه شعر دیگری از فروغ فرخزاد بود که در سال 1343 منتشر شد. این کتاب که با فاصله زمانی بیشتری نسبت به سه کتاب قبلی فروغ منتشر شد، پیشرفت و پختگی شعر فروغ را به وضوح نشان می‌داد. فروغ فرخزاد کمی پیش از انتشار تولید دیگر با ابراهیم گلستان آشنا شد و با او در ساخت چند فیلم همکاری کرد. آشنایی فروغ با ابراهیم گلستان نگرشی متفاوت نسبت به شعر و هنر و جامعه به او داد. برخی شایعات از وجود رابطه عاشقانه بین این دو حرف می‌زد که تا مدتها توسط هیچکدامشان تایید یا تکذیب نشد.
فروغ فرخزاد در چند اثر سینمایی بازیگری کرد. او همچنین در تدوین برخی از آثار ابراهیم گلستان با وی همکاری می‌کرد.
او در جریان ساخت مستندی در تبریز که به زندگی افراد مبتلا به جذام می‌پرداخت، پسربچه‌ای به نام حسین منصوری را به فرزندی قبول کرد. پدر و مادر این پسربچه هردو به جذام مبتلا بودند و فروغ تحت تاثیر دلتنگی برای پسرش، سرپرستی این کودک را به عهده گرفت.
پس از آن فروغ بیشتر وقت خود را در سینما و مستندسازی صرف کرد.
در تاریخ 24 بهمن 1345، فروغ فرخزاد طی یک سانحه رانندگی و در اثر واژگون شدن خودرو درگذشت. آخرین مجموعه شعر او با عنوان ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد پس از مرگ وی به چاپ رسید.
پیکر فروغ فرخزاد در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد. افرادی همچون احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، هوشنگ ابتهاج، غلام‌حسین ساعدی، سیاوش کسرایی و صادق چوبک در مراسم خاک‌سپاری وی حضور داشتند.
بسیاری از اشعار فروغ فرخزاد به زبان‌های مختلف ازجمله انگلیسی، ترکی، عربی، چینی، فرانسوی، اسپانیایی، ژاپنی و آلمانی ترجمه و منتشر شده‌اند.
نمونه شعر
من خیره به آینه و او گوش به من داشت
گفتم که چه سان حل کنی این مشکل ما را
بشکست و فغان کرد که از شرح غم خویش
ای زن چه بگویم که شکستی دل ما را
***
آن چنان آلوده‌ست
عشق غمناکم با بیم زوال
که همه زندگیم می‌لرزد
چون تو را می‌نگرم
مثل این است که از پنجره‌ای
تک درختم را، سرشار از برگ،
در تب زرد خزان می‌نگرم
مثل این است که تصویری را
روی جریان‌های مغشوش آب روان می‌نگرم
شب و روز
شب و روز
شب و روز
بگذار
که فراموش کنم.
تو چه هستی، جز یک لحظه، یک لحظه که چشمان مرا
می‌گشاید در
برهوت آگاهی؟
بگذار
که فراموش کنم.
آثار
از فروغ پنج مجموعه شعر ببه جا مانده که از این قرار است:
- اسیر؛ منتشر شده در سال 1331 و حاوی 43 شعر
- دیوار؛ منتشر شده در سال 1335 و حاوی 25 شعر
- عصیان؛ منتشر شده در سال 1336 و حاوی 17 شعر
- تولدی دیگر؛ منتشر شده در سال 1341 و حاوی 25 شعر
- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد؛ منتشر شده در سال 1342و حاوی 7 شعر
او همچنین به عنوان بازیگر در فیلم سینمایی خانه سیاه حضور داشت.