ووشو

ووشو یکی از رشته‌ها ورزشی است و در دسته ورزش‌های رزمی قرار می‌گیرد. ووشو از زیرمجموعه‌های کونگ فو است و قدمتی 5 هزارساله و اصالتی چینی دارد.

ووشوکار زن ایرانی درحال اجرای حرکات تالو

ووشو در ابتدا شامل جابجایی و پریدن با کمر صاف و بازوهای باز و بلند شدن از حالت دولا به کمک کف دست و بازو می‌شد اما ووشو نسبت به کونگ فو که حالت سنتی خود را حفظ کرده، در طول زمان تغییرات زیادی کرده و مهارت‌هایی همچون دویدن روی دیوار و وارو زدن، چرخش 720 درجه حین حرکت تورنادو و پروانه چرخشی به آن اضافه شده است.

هدف اصلی حرکات رزمی در ورزش ووشو سلامتی جسم، روح و دفاع شخصی است. در ووشو دفاع پررنگ و حمله کمرنگ است. امروزه ووشو به صورت یک ورزش استاندارد جهانی به مردم جهان ارائه شده ‌است و فقط منحصر به کشور چین نیست و مردم کشورهای مختلف برای بهره‌گیری از خواص طبی و شرکت در رقابت‌های قهرمانی در این رشته ورزشی تمرین می‌کنند. هنر رزمی ووشو در مسابقات در دو بخش تالو و ساندا ارائه می‌شود:

• تالو (اجرای فرم‌های سنتی چینی به صورت زیبا به همراه حرکات آکروباتیک)
• ساندا (مبارزه آزاد بر روی سکو با استفاده از دستان و پاها و زیرگیری)

واژه شناسی

ووشو از دو واژه مجزا تشکیل شده:

1. وو (wu): به معنی دست کشیدن از مبارزه است و اشاره به صلح دارد.
2. شو (shu): به معنی جنگ و رزم است.

از ترکیب این دو واژه می‌توان نتیجه گرفت که توصیه ورزش ووشو، دوری از جنگ و درگیری است.

به این ترتیب می‌توان گفت که تاکید ورزش ووشو بر تمرینات ذهنی توجه به ارزش‌های اخلاقی و تقویت سلامتی بدن، به دور از مبارزه و جنگ است.

امروزه واژه ووشو به صورت عام اشاره به معنی هنر رزم به کار برده می‌شود اما رزمی که در آن اخلاق و دفاع شخصی اهمیت بیشتری دارد.

تاریخچه

ووشو که مرکب از دو کلمه "وو" و "شو" به معنی هنر رزم می‌باشد ، ورزش رزمی ملی کشور چین است که در آن انواع مختلف حرکات برای سلامتی جسم و روح و دفاع شخصی در نظر گرفته شده‌ است. در چین باستان از هنرهای رزمی برای دفاع از سرزمین، خود یا خانواده و مقابله با دشمنان و راهزنان و ... استفاده می ‌شد. ووشو نه تنها یک ورزش سنتی چین، بلکه عناصر فلسفی، اخلاقی، زیباشناسی، پزشکی و نظامی را نیز دربر دارد. هدف فنون رزمی ووشو ناتوان کردن و زیان رساندن به دشمن است. از این رو ووشو یکی از شیوه‌های تمرینی مهم ارتش‌های چین باستان بوده و حتی امروزه نیز در تمرینات پلیس و نیروهای مسلح ارتش نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

توسعه ووشو در سلسله‌های مینگ و چینگ به اوج خود رسید. در این زمان، ووشو به شاخه‌های گوناگون مانند چان چوان، نان چوان و تای چی تقسیم شد. در زمان جمهوری چین، ووشو به نوعی ورزش تبدیل شد و باشگاه‌های تخصصی بسیاری در زمینه ورزش ووشو ایجاد شد. پس از مطرح شدن ووشو در بعد مسابقاتی، اولین انجمن رسمی آن در سال ۱۹۲۰ در کشور چین تاسیس شد و دست اندرکاران امور شدیدا به ترویج مسابقات در سطوح مختلف پرداخته و سرمایه‌های انسانی و مالی فراوان را در این راه به خدمت گرفتند که بر اثر همین کوشش‌ها از سال ۱۹۳۲ گردهمایی‌های ملی آغاز و در سال ۱۹۳۳ ووشو رسما به لیست مسابقات و بازیهای ملی وارد شد.

اولین مسابقات ملی ووشو در سال ۱۹۳۵ برگزار شد و متعاقبا در سال۱۹۳۶ معرفی آن در سطح بین‌المللی، یک تیم ۹ نفره از قهرمانان ووشو در جریان المپیک برلین حرکاتی را به نمایش گذاشته که بسیار مورد توجه و تشویق حضار قرار گرفت. آنگاه پس از چندین سال مطالعه، تحقیقات و پژوهش در سال ۱۹۵۸ بدلیل استقبال شدید مردم از مسابقات مقررات و قوانین کاملی توسط سازمان تربیت بدنی چین وضع شد که با تلاش دیگر اساتید و قهرمانان این رشته در سطوح جهانی با حضور ۱۴ کشور در سال ۱۹۸۷ اولین مسابقه قهرمانی ووشو آسیا در ژاپن برگزار گردیده و نیز همان سال WFA یا فدراسیون ووشو آسیا تشکیل شد. در حال حاضر ۳۸ کشور عضو این فدراسیون آسیایی می باشند. در همین حال در رقابتهای اروپا، آمریکا و فدراسیونهای مربوطه تشکیل و پس از کوشش‌های فراوان در سال ۱۹۹۰ ووشو به عنوان یکی از رشته‌های رسمی در بازی‌های آسیایی وارد گردید.

سپس با تشکیل فدراسیون بین‌الملی ووشو IWUF در سال۱۹۹۰ اولین دوره مسابقات ووشو قهرمانی جهان با حضور ۳۶ کشور در سال ۱۹۹۱ در چین برگزار و دومین دوره آن نیز در سال ۱۹۹۳ در کشور مالزی به انجام رسید و همچنین کشور آمریکا نیز بعنوان محل برگزاری سومین دوره مسابقات جهانی ووشو در سال ۱۹۹۵ برگزیده شد.

ووشو در سال ۲۰۰۴ توسط کمیته بین‌المللی المپیک به رسمیت شناخته شد و حرکت خود را جهت ورود به المپیک آغاز نموده است.

ووشو در ایران

ایران از سال ۱۳۶۸ رسما تحت پوشش فدراسیون‌های مختلف از جمله تکواندو، کاراته، دفتر جهاد تربیت بدنی و فدراسیون کونگ فو، ووشو رزم آوران را شروع نمود و از اسفند ۱۳۸۲ ووشو فعالیت خود را در قالب فدراسیون مستقل ادامه داد و با ۲۰ سبک در سی و یک استان فعال شد.

سبک‌ها

سبک‌های ووشو بسیار متعدد است و شمردن آن کار دشواری است. هر کشور بسته به فرهنگ و مهارت‌های ورزشکاران خود، از برخی از این سبک‌ها استفاده می‌کند.

سبک‌های ووشو که در مسابقات رسمی ووشو حضور دارند عبارتند از:

ساندا

ساندا سبک مبارزه‌ای ووشو است و در آن، ورزشکار از سه نوع ضربه اصلی کمک می‌گیرد که شامل ضربات لگد و فنون کشتی می‌شود. ساندا همچنین با نام سانشو و مبارزه آزاد نیز شناخته می‌شود. در این سبک، شمارش اعداد، نامگذاری فنون و ادای احترام ورزشکاران به داور و یکدیگر، به زبان چینی انجام می‌شود.

در سبک ساندا استفاده از ضربات مشت، لگد، آرنج، زانو و پرت کردن حریف مجاز است.

تالو

تالو سبک‌ نمایشی ووشو است. تالو در لغت نیز به معنی فرم و نمایش است. در سبک تالو، ووشوکار حرکات خاصی را به نمایش می‌گذارد که در این حرکات ممکن است همراه با سلاح (شمشیر پهن و باریک، نیزه و چوب) یا با دست خالی انجام شود. اجرای حرکات تالو هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی در مسابقات انجام می‌شود.

تالو دارای سه زیرمجموعه اصلی با نام‌های چانگ چوان، نان چوان و تای چی چوان است.

تای چی چوان خود شامل 5 شاخه دیگر به صورت زیر است:

• تکنیک چی
• یانگ
• وو یا وو هاو
• وو یا وو یچاون یو
• سبک سان