اس سیتالوپرام
اس سیتالوپرام (به انگلیسی: Escitalopram) دارویی است که کمک می‌کند ماده‌ی سروتونین در مغز به حالت تعادل بازگردد. از این دارو برای درمان بیماری هایی همچون افسردگی ماژور، اضطراب منتشر و اضطراب وابسته به دمانس خفیف در بیماران غیرسایکوتیک استفاده می‌شود.
این دارو را می‌توان جزء داروهایی شناخت که سطح انرژی را بالا می‌برد و احساس خوب را بهبود می‌بخشد؛ بنابراین از عصبی شدن جلوگیری می‌کند و می‌توان گفت عصبی شدن را کاهش می‌دهد. اس سیتالوپرام در دسته داروهایی قرار دارد که معروف هستند به عنوان مهار کننده‌های انتخابی جذب مجدد سرتونین، در حالی که این دارو بر روی بازجذب موادی همچون اپی‌نفرین تاثیر کمتری دارد.
تاثیر کامل این دارو بر روی افراد مختلف متفاوت بوده اما شروع اثر ضد افسردگی این دارو ۸ تا ۱۲ هفته بعد از مصرف مشاهده می‌شود. این دارو حدود ۵۶ درصد اتصال به پروتئین پلاسما دارد که نیمه عمرش حدود ۳۲ تا ۲۷ ساعت می‌باشد. اس سیتالوپرام حدود ۵ ساعت بعد از مصرف به پیک خود می‌رسد. این دارو در بازار به شکل قرص خوراکی در دوزهای ۱۰، ۵ و ۲۰ میلی‌گرمی موجود می‌باشد.
نحوه‌ی مصرف
- این دارو باید با تجویز پزشک و طبق دستورالعمل های او مصرف شود. مصرف اس سیتالوپرام می‌تواند همراه با غذا یا بدون آن باشد و معمولاً یک بار در روز، صبح یا عصر استفاده می‌شود. پزشک مقدار مصرف این دارو را بر اساس شرایط شما تجویز می‌کند؛ بنابراین پزشک می‌تواند مقدار مصرف را تغییر دهد.
- در بعضی موارد پزشک برای اینکه از ابتلای شما به عوارض جانبی جلوگیری کند، مقدار مصرف دارو را از دوز کم شروع می‌کند و طی گذشت زمان این مقدار را افزایش می‌دهد. در طی زمانی که از این دارو استفاده می‌کنید، نباید مصرف آن را به طور ناگهانی قطع کنید و یا کاهش دهید چرا که ممکن است دچار عوارض جانبی مانند تشنج شوید.
- تا زمانی که پزشک مصرف دارو را کاهش نداده و یا قطع نکرده باید به مصرف آن ادامه دهید؛ حتی اگر احساس کنید که وضعیت جسمانی‌تان رو به بهبودی می‌رود. چرا که با قطع مصرف دارو سلامت خودتان را با خطر رو به رو می‌کنید. مصرف این دارو را باید تا زمانی که پزشک به شما گفته ادامه دهید حتی اگر احساس کنید که به بهبودی کامل رسیده‌اید.
- با قطع ناگهانی اس سیتالوپرام ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد، خستگی، تغییرات خواب و احساسات کوتاه مدت مانند شوک الکتریکی را تجربه کنید. برای جلوگیری از این علائم به جای اینکه مصرف دارو را خودسرانه قطع کنید یا کاهش دهید با پزشک مشورت کنید؛ پزشک ممکن است به تدریج دوز شما را کاهش دهد. در صورت بروز علائم جدید و یا بدتر شدن علائم قبلی بلافاصله اوضاع‌تان را به پزشک گزارش کنید.
اثرات جانبی
مصرف این دارو ممکن است عوارضی همچون حالت تهوع، اسهال، سوء هاضمه و یا یبوست را به دنبال داشته باشد که برای کاهش این عوارض می‌توان به مقدار کافی آب مصرف کرد.
عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی شامل:
- احساس برافروختگی
- تغییرات خلق و خو
- پریشانی
- بی‌خوابی و بی‌قراری
- اسپاسم عضلانی
که در صورت بروز این علائم می‌بایست سریعا به پزشک مراجعه کنید.
در برخی موارد این دارو می‌تواند عوارضی مانند اختلال در خواب، خارش، تعریق بیش از حد، آبریزش بینی، کاهش اشتها، ضربان قلب نامنظم، درد، زنگ زدن گوش، احساس گزگز انگشتان، تغییر وزن ناگهانی و مشکلات جنسی ایجاد کند که در صورت مشاهده باید به پزشک مراجعه کرد.
یکی از عوارض مصرف این دارو خشکی دهان می‌باشد که برای کمتر کردن این عارضه می‌توانید آدامس بجویید.
مصرف اس سیتالوپرام می‌تواند عوارضی مانند اضطراب، احساس لرزش، پریشانی و فراموشی را در پی داشته باشد که در صورت ادامه دار شدن این عوارض نیز می‌بایست به پزشک مراجعه کنید.
موارد احتیاط
- اگر حساسیتی به اس سیتالوپرام یا داروهای مشابه آن دارید باید قبل از تجویز دارو تمام موارد را به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از استفاده از این دارو پزشک باید از سابقه پزشکی شما مطلع باشد؛ بخصوص اگر بیماری خاصی مانند بیماری کبدی، بیماری کلیوی یا قلبی، دیابت نوع ۲، سرخوشی ناگهانی، صرع، خون‌ریزی معده یا دوازدهه، مشکلات چشمی و مشکلات خونی داشته یا دارید.
- در دوران بارداری و شیردهی نباید از این دارو استفاده کرد؛ چرا که ممکن است عوارضی برای نوزاد شما داشته باشد. در این دوران زمانی می‌توانید از این دارو استفاده کنید که پزشک مصرف آن را برای شما بلامانع بیان کرده باشد.
- این دارو را خودسرانه به دوستان و اطرافیان‌تان تجویز نکنید.
- اگر طی دو هفته اخیر داروهایی مانند سلژیلین، ترانیل سیپرامین و راسلژیلین مصرف کرده‌اید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از تجویز اس سیتالوپرام اگر تحت شوک درمانی هستید حتما به پزشک اطلاع دهید.
- در طی درمان از مصرف الکل خودداری کنید چرا که الکل احتمال بروز عوارض جانبی این دارو را افزایش می‌دهد.
- حین مصرف این دارو بدن شما نسبت به نور خورشید حساس خواهد شد؛ بنابراین باید بیشتر مراقب باشید و از قرار گرفتن طولانی مدت در مقابل نور خورشید خودداری کرده و سعی کنید از کرم های ضد آفتاب و عینک استفاده کنید.
- مصرف این دارو توسط FDA برای کودکان زیر ۱۲ سال تایید نشده است.
- مصرف این دارو در برخی از افراد می‌تواند سبب بروز اختلال دو قطبی شود و در برخی دیگر از افراد (افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله) می‌تواند افکار خودکشی ایجاد کند.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است سلامتی شما را به خطر بیندازد؛ از این رو از مصرف داروهایی که می‌توانند بر عملکرد یکدیگر تاثیر بگذارند خودداری کنید.
لیستی از تمام داروهای شیمیایی که استفاده می‌کنید را نگه دارید و هنگام مراجعه به پزشک این لیست را در اختیار پزشک خود قرار دهید تا پزشک تجویز دارو را آگاهانه انجام دهد.
برخی از داروهایی که ممکن است با اس سیتالوپرام تداخل داشته باشند عبارتند از:
- متیلن بلو
- داروهای ضد افسردگی
- NSAID