اسپند
اسپند یک بوته چندساله است که می‌تواند تا 1 متر ارتفاع داشته باشد، اما معمولاً 0.3 متر ارتفاع دارد. در خاک خشک، ریشه‌های گیاه می‌تواند به عمق 6.1 متر برسد؛ یک گیاه انبوه با ظاهری شبیه به سیخ، به مانند برگ های نوک تیز که به چند بخش محدود تقسیم شده است.
این گیاه 3 کپسول را حمل می‌کند که در حدود 1 تا 1.5 سانتی‌متر قطر دارند و حاوی بیش از 50 دانه هستند. اسپند همچنین گل های سفیدی دارد که به خصوص در ماه‌های اردیبهشت و خرداد وجود دارند و در حدود 2.52 تا 3.8 سانتی متر قطرش است و 5 گلبرگ دارد و این گیاه بومی مناطق نیمه استوایی هند است. در حال حاضر، در شهرهای دیگر مثل نیومکزیکو، آریزونا، کالیفرنیا، مونتانا، نوادا، اورگون، تگزاس و واشنگتن گسترده شده است.
دانه‌های خشک این گیاه برای اهداف دارویی به کار می روند و دانه‌های اسپند حاوی اجزای شیمیایی مختلفی هستند که شامل هارمولول، هارمین، هارمالین و پگانین می باشند.
اسپند گیاه دارویی است که در داروهای آیورودا مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. دانه‌هایش به ویژه دانه‌های خشک گیاه، برگ ها، پوست و ریشه‌های گیاه دارای پتانسیل دارویی بالایی هستند.
گیاه اسپند دارای خواص درمانی ویژه ای مانند عمل تحریک کننده در سیستم عصبی مرکزی و مغز را نشان می دهد. اسپند به خانواده نیتراریاسه تعلق دارد و از این گیاه برای درمان چندین وضعیت بهداشتی از جمله آسم، قاعدگی غیر معمول، هجوم کرم نواری استفاده می شود و عمدتاً به تسکین آسم کمک می کند و این عنصر دارای خواص دارویی متفاوتی، مانند افزایش قوای غریزه جنسی، استریل کننده و ضد میکروبی است.
دفع هجوم کرم های نواری
دانه‌های اسپند نیز برای برطرف کردن هجوم کرم های نواری مفید است. دانه‌های پودر برای بیرون راندن کرم ها داده می شود.
میکروب کشی هوا با اسپند
دود اسپند خاصیت میکروب کشی بسیار مناسبی دارد. لذا در مکان‌هایی از جمله مهد کودک ها، مدارس و پادگان ها که جمعیت زیادی جمع شده اند و در هوا احتمال عفونت مسری وجود دارد، اسپند دود کنید.
درمان تب
اسپند یکی از گیاهان است که برای درمان تب نامنظم به کار می رود. همچنین برای درمان مالاریا مداوم مفید است، اما در موارد حاد زیاد موثر نیست.
دانه‌های این گیاه به عصاره، القا یا به شکل پودر داده می شود
قاعدگی
اسپند نیز برای قاعدگی‌های نامنظم مفید است. عصاره دانه ها از 15 تا 50 میلی لیتر داده می شود.
بهبود شیردهی
دانه‌های این گیاه خواص گالاکتوگوگ دارند و به مادران شیرده داده می شود که ترشح شیر را افزایش می دهد.
درمان لارنژیت
این گیاه برای درمان لارنژیت به کار می رود. عصاره این دانه ها نیز به عنوان دهانشویه استفاده می شود.
رفع شپش سر
این گیاه در کشتن شپش سر موثر است. پوست سر را با خمیری از ریشه اسپند و روغن خردل مالش دهید که باعث می شود از شر شپش سر خلاص شوید.
دفع آفات گیاهی
محصولات بذر اسپند نیز می توانند در رهایی از شر آفات مضر مفید باشند. هرمالین قطعا آلکالوئید است که در داخل این گیاه وجود دارد.
رفع ورم
این گیاه برای درمان التهاب به کار می رود. می توان دانه ها را جوشاند و به عنوان محلول استفاده می شود.
اسپند برای رفع مشکلات تنفسی
به درمان آسم کمک می کند و در درمان بیماری‌های ریوی مانند نزله ریوی و بلغم ریه بسیار موثر است.
درمان فلج، رعشه، سستی و پریدن ناگهانی اعضای بدن:
روغن اسپند، طبیعتی گرم و خشک دارد و برای رفع فلج و لقوه، رعشه، سستی، صرع و پریدن ناگهانی اعضای بدن چه از طریق خوردن و چه استفاده از ضماد آن موثر است
درمان آبریزش بینی
از مهم ترین خواص دیگر اسپند این است که به دلیل ضد عفونی کنندگی قوی، در درمان زکام و آبریزش بینی موثر می باشد. در این روش مقداری اسپند را به تنهایی یا همراه با حبه ای قند دود داده و سرتان را روی دود ناشی از آن قرار دهید و نفس عمیق بکشید، بعد از چندین بار تکرار مشکل شما حل خواهد شد
درمان حساسیت و خارش
یکی از خواص قابل توجه اسپند رفع خارش و حساسیت است که باید فرد با توجه به طبع و مزاجش، طریقه استفاده از اسپند را برای این منظور از متخصص طب سنتی دریافت کند.
رفع و درمان تکرر ادرار
1.5 گرم اسپند را صبح ناشتا به همراه خاکشیر با کمی آب بدون اینکه کوبیده شود، بخورید. برای تکرر ادرار و سستی ادرار بسیار مفید است؛ البته در هنگام معالجه نباید ماست و کشک و ترشیجات مصرف کنید
درمان سنگینی گوش
برای رفع سنگینی گوش و کری گوش و صدای گوش می توانید اسپند را در آب ترب و روغن زیتون بجوشانید و 3 قطره در گوش بریزید. بعد از چندین بار استفاده متوجه بهبودی خواهید شد.
تسکین دندان درد
دانه‌های اسپند را بخور دهید که برای دندان درد فوق العاده است چرا که طبق کتب طب سنتی بخور دانه‌های اسپند، درد دندان را درمان می کند.
ضد نفخ
یکی از روش های فوری و موثر درمان نفخ در طب سنتی استفاده از اسپند است؛ قورت دادن 1 قاشق غذاخوری اسپند همراه با آب در شب ها، ساده ترین روش رفع نفخ است
اسپند ملین و تصفیه کننده خون
متخصصان طب سنتی از اسپند یا همان اسفند برای تصفیه خون و رفع مشکلات گوارشی استفاده می کنند
ضد انگل، ضدعفونی کننده، خلط آور و ضد سرفه
برای درمان تنگی نفس و رفع سرفه های شدید مخاطی، 30 گرم اسپند را آسیاب کنید و با 120 گرم آب بجوشانید و آن را صاف کنید و با 90 گرم عسل و 60 گرم روغن کنجد بخورید. اگر این ترکیب را مصرف کنید حالت تهوع پیدا می کنید که سینه را از هرچی ماده لزج هست پاک می کند و برای تنگی نفس بی نظیر است
رفع بی حسی
برای رفع بی حسی و یا نقص در حرکت اعضا و رعشه، مقداری اسپند آسیاب شده را با آب یا همراه با روغن حیوانی بخورید
درمان شب ادراری
اگر 1 قاشق چای خوری اسپند را با 1 قاشق چای خوری تخم رازیانه مخلوط کنید و هرشب به فرزند خود که دچار شب ادراری هستند، بدهید؛شب ادراری کودکانی که به علت سستی کمر و ضعف مثانه، شب ها رختخواب خود را خیس می کنند، درمان می شود و در ضمن صبح ها 1 یا 2 عدد زرده تخم مرغ و کمی عسل خالص خوب، میل کنند
رفع ناراحتی سینه و تنگی نفس
اگر اسپند را همراه با تخم کتان به نسبت مساوی خوب آسیاب کنید و با عسل مخلوط کنید و روزی 2 بار به اندازه 2 حبه مصرف کنند برای رفع ناراحتی سینه و تنگی نفس موثر است.
ترک اعتیاد
مقداری دانه اسپند را بو دهید و سپس آسیاب کرده و با عسل مخلوط کنید و روزی 2 حبه میل کنید تا بتوانید مواد افیونی را ترک نمایید.
درمان بواسیر
شیاف گرد دانه اسپند با روغن ایرسا، دهانه عروق و خون بواسیر را باز می کند و سبب درمان بواسیر می شود
تسکین درد کمر
تنقیه با روغن اسپند سبب تسکین درد کمر و سیاتیک می شود؛ همچنین برای سردی کلیه و رحم بسیار مفید است. چنانچه به سیاتیک مبتلا هستید به مدت 15 شب مقدار 5 گرم اسپند را با آب قورت دهید که بسیار مفید است.
مضرات و نکات مصرف
- اسپند طبیعتی گرم دارد بنابراین ممکن است برای گرم مزاجان عوارضی داشته باشد.
- مصرف بیش از حد اسپند، موجب سقط جنين، استفراغ، دپرسيون، توهم‌زايي، بروز سکسکه، ترشح بیش از حد بزاق و تضعیف سیستم اعصاب مرکزی می شود.
- دودکردن بسیار اسپند برای مبتلایان به آسم و آلرژی‌های شدید مضر است.
- در صورت احساس حالت تهوع از میوه‌های ترش و یا سکنجبین استفاده کنید.
- مقدار مجاز مصرف خوراکی اسپند روزی 10گرم است دوز بیش از 10 گرم سمی است.
- منظور از اسپند خوراکی اسپند به رنگ سیاه است. که قبل از مصرف باید کاملا تمیز وشسته شوند.