جمیله شیخی
سلطان یا جمیله شیخی (متولد 9 اردیبهشت 1309 - 2 خرداد 1380) یازیگر ایرانی بود. جمیله شیخی دکترای افتخاری تئاتر داشت. او مادر آتیلا پسیانی بود.
در همان والی برای سلطان دست یافته بود
زندگی جمیله شیخی
جمیله شیخی در ۹ اردیبهشت ۱۳۰۹ در زنجان به دنیا آمد. پدرش جهانگیر نام داشت و او از همان کودکی با تشویق خانواده‌اش که اهل فرهنگ و هنر بودند، در نمایش‌های مدرسه‌ای شرکت می‌کرد. در دوران دبیرستان به حضور در جلسات انجمن ادبی و اجرای نمایش ادامه داد. جمیله شیخی در ابتدا در کلاس آواز فاخره صبا آموزش دید و سپس با معرفی او به شاهین سرکیسیان، به یادگیری و تمرین تئاتر زیر نظر اساتید بزرگ تئاتر پرداخت. نخستین فعالیت حرفه‌ای او در سال ۱۳۳۶ با بازی در نمایش "پدر" آغاز شد و پس از آن به استخدام رسمی «اداره تئاتر» درآمد.
در «اداره تئاتر» با همکاری افرادی چون حمید سمندریان، محمدعلی کشاورز، عزت‌الله انتظامی، جعفر والی، و رامین حاج‌عظیمی، گروه جدیدی در تئاتر را تأسیس کرد. فعالیت‌های مستمر این گروه باعث شد تا مردم بار دیگر به تئاتر علاقه‌مند شوند. جمیله شیخی در سال ۱۳۳۹ با تله‌تئاتر "خودکشی" به کارگردانی علی نصیریان، وارد قاب تلویزیون ملی ایران شد. در سال ۱۳۴۳ نیز به‌عنوان کارگردان، نمایش "قلب سرگشته" را برای تلویزیون ساخت.
جمیله شیخی در سال ۱۳۴۵، برای بار دوم با مهدی قریشی، معاون دانشکده هنرهای دراماتیک ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دختری به نام آتوسا قریشی است که خواهر ناتنی آتیلا پسیانی است.
جمیله شیخی در سال ۱۳۵۴ با بازی در فیلم "خانه خراب" به کارگردانی نصرت کریمی وارد عرصه سینما شد. او همزمان با فعالیت در تلویزیون، در تئاترهای مختلف نیز بازی کرد و با کارگردان‌های مطرحی مانند حمید سمندریان، علی نصیریان، عزت‌الله انتظامی، داوود رشیدی، رکن‌الدین خسروی، عباس مغفوریان و جعفر والی همکاری کرد.
در سال ۱۳۶۱ با فیلم "قرنطینه" به عرصه بازیگری بازگشت و در سال ۱۳۶۴ با سریال طنز "آوران" در تلویزیون ظاهر شد، اما تئاتر را همچنان ادامه داد. جمیله شیخی برای بازی در فیلم "مسافران" به کارگردانی بهرام بیضایی در سال ۱۳۷۰، که یکی از به‌یادماندنی‌ترین نقش‌های سینمایی او است، سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد.
همچنین در سال ۱۳۷۲ با بازی در سریال "پدرسالار" در نقش مولود خواهر ملوک به شهرت بیشتری دست یافت و در سال ۱۳۷۳ به عنوان بازیگر مهمان در سریال "همسران" حضور داشت. در سال ۱۳۷۵ نیز برای بازی در فیلم "لیلا" به کارگردانی داریوش مهرجویی، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن را کسب کرد.
آخرین حضور تلویزیونی جمیله شیخی در سال ۱۳۷۹ با سریال "پس از باران" و آخرین کار سینمایی او در سال ۱۳۸۰ با فیلم "کاغذ بی‌خط" به کارگردانی ناصر تقوایی بود.
درگذشت جمیله شیخی
جمیله شیخی در روز چهارشنبه، دوم خرداد ۱۳۸۰، در ۷۱ سالگی به علت سکته قلبی درگذشت و در روز ۶ خرداد ۱۳۸۰ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
آثار هنری جمیله شیخی
آثار سینمایی جمیله شیخی
| سال | نام فیلم | کارگردان |
|---|---|---|
| ۱۳۸۰ | کاغذ بی‌خط | ناصر تقوایی |
| ۱۳۷۹ | همسر دلخواه من | افشین شرکت |
| ۱۳۷۸ | عینک دودی | محمدحسین لطیفی |
| ۱۳۷۷ | بلوغ | مسعود جعفری جوزانی |
| ۱۳۷۵ | لیلا | داریوش مهرجویی |
| ۱۳۷۴ | ماه و خورشید | محمدحسین حقیقی |
| ۱۳۷۰ | مسافران | بهرام بیضایی |
| ۱۳۶۸ | صنوبرهای سوزان | عباس شیخ بابایی |
| ۱۳۶۷ | سفر عشق | ابوالحسن داوودی |
| ۱۳۶۶ | پرنده کوچک خوشبختی | پوران درخشنده |
| ۱۳۶۶ | ویزا | بهرام ری‌پور |
| ۱۳۶۶ | پاییزان | رسول صدرعاملی |
| ۱۳۶۱ | قرنطینه | مسعود اسداللهی |
| ۱۳۵۴ | خانه‌خراب | نصرت کریمی |
آثار تلویزیونی جمیله شیخی
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۷۹–۱۳۷۸ | پس از باران | بازیگر | سعید سلطانی | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۸–۱۳۷۷ | مرگ در سکوت | بازیگر | شهریار پارسی‌پور | |
| ۱۳۷۷ | تولدی دیگر | بازیگر | داریوش فرهنگ | در نقش «تاج‌الملوک» |
| ۱۳۷۷–۱۳۷۶ | برگبار | بازیگر | اکبر خواجویی | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۷–۱۳۷۶ | فردا دیر است | بازیگر مهمان | حسن فتحی | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۶ | تله‌تئاتر «تله موش» | بازیگر | حسن فتحی | بر اساس داستانی از «آگاتا کریستی» - شبکه ۲ |
| ۱۳۷۶ | خانه ما | بازیگر | سیدمجتبی یاسینی | این سریال، از برنامه کودک و نوجوان شبکه ۲ پخش می‌شد و
نباید آن را با سریال دیگری با همین نام، به کارگردانی «مسعود کرامتی» (۱۳۷۹- شبکه ۳) اشتباه کرد. |
| ۱۳۷۶ | دستی بر آتش | بازیگر | معصومه تقی‌پور | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۵ | تله‌تئاتر «کسب و کار آقای فابریزی» | بازیگر | محمدرضا خاکی | کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» |
| ۱۳۷۴ | علی‌آقا ۱۲۱ | بازیگر مهمان | محمد صالح‌علا | شبکه ۲ |
| ۱۳۷۳ | همسران | بازیگر مهمان | بیژن بیرنگمسعود رسام | شبکه ۲ |
| ۱۳۷۲ | پدرسالار | بازیگر | اکبر خواجویی | |
| ۱۳۷۲ | تله‌تئاتر «چراغ گاز» | بازیگر | پروانه مژده | کارگردان تلویزیونی: «ساسان امیرپور»
بر اساس داستانی از «پاتریک هامیلتون» |
| ۱۳۷۲ | تله‌تئاتر «فیزیکدان‌ها» | بازیگر | رضا کرم‌رضایی | شبکه ۲
نویسنده: «فریدریش دورنمات» |
| ۱۳۷۱ | تله‌تئاتر «بازپرس وارد می‌شود» | بازیگر | رضا بابک | کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» |
| ۱۳۷۰ | تله‌تئاتر «زندگی گوته» | بازیگر | محمود شولی‌زاده | در نقش «همسر گوته» |
| ۱۳۶۹ | تله‌تئاتر «مادر» | بازیگر | کارگردان هنری: اسماعیل شنگله | در نقش خانم فنینگ |
| ۱۳۶۷–۱۳۶۸ | پدر | بازیگر | هوشنگ توکلی | در ۱۲ قسمت، از شبکه ۱ پخش شد. |
| ۱۳۶۶ | تله‌تئاتر «اقدام به قتل» | بازیگر | ابوالحسن داوودی | |
| ۱۳۶۶ | این شرح بی‌نهایت | بازیگر | اسماعیل خلجحمید حمزه | کارگردانان تلویزیونی: «بیژن صمصامی» و «شهریار بدیعی» |
| ۱۳۶۴–۱۳۶۵ | پاییز صحرا | بازیگر | اسدالله نیک‌نژاد | در نقش «ماهرخ» (مادر شوهر صحرا) - شبکه ۱ |
| ۱۳۶۴ | طنزآوران جهان | بازیگر | داریوش مؤدبیانحسین فردرو | |
| ۱۳۶۴ | تله‌تئاتر «دکتر فاستوس» | بازیگر | ایرج راد | شبکه ۱ |
| ۱۳۶۴ | تله‌تئاتر «گل یاس» | بازیگر | محمود استادمحمد | کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» |
| ۱۳۶۳ | تله‌تئاتر «دست بالای دست» | بازیگر | اسماعیل شنگله | کارگردان تلویزیونی: «مهوش جزایری» |
| ۱۳۶۲ | تله‌تئاتر «ماه‌پنهان است» | بازیگر | خسرو شایسته | کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» |
| ۱۳۵۶ | لحظه | بازیگر | محمد صالح‌علا | در ۱۲۰ قسمت تهیه و پخش شد. |
| ؟ | تله‌تئاتر «ضد الکتریکی» | کارگردان هنری | سلطان شیخی | «محمد مطیع» در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۵۲ | تله‌تئاتر «دوزخ» | بازیگر | پری صابری | نویسنده: «ژان-پل سارتر»
«فخری خوروش»، «محمدعلی کشاورز» و «عباس یوسفیانی» هم در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۷ | تله‌تئاتر «مسافران» | بازیگر | عباس جوانمرد | نویسنده: «اکبر رادی»
«فرزانه تأییدی» و «جمشید لایق» هم در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «کلبه‌ای در جنگل» | بازیگر | رکن‌الدین خسروی | نویسنده: «روپرت بروک»
«جمشید مشایخی»، «اسماعیل داورفر»، «منوچهر فرید» ، «اسماعیل محرابی» و «گلی مقتدر» هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «یک کلاغ، چهل کلاغ» | بازیگر | ؟ | «خسرو شجاع‌زاده»، «ظفیره داداشیان»، «محمود رئوفی» ،
«فرزانه تأییدی»، «علی نصیریان»، «عزت‌الله انتظامی» و «مهین شهابی» هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «مرداب» | بازیگر | علی نصیریان | در مرداد ۱۳۴۳ پخش شد.
«فرزانه تأییدی» و «علی نصیریان» هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بود. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «دریا روندگان» | بازیگر | رکن‌الدین خسروی | «فرزانه تأییدی»، «هرمز سیرتی»، «شکوه نجم‌آبادی» ،
«منوچهر فرید» و «رکن‌الدین خسروی» هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «اسب سفید» | بازیگر | رکن الدین خسروی | «جمشید مشایخی»، «اسماعیل داورفر»، «فخری خوروش» ،
«منوچهر فرید» و «رکن‌الدین خسروی» هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «مکتب بیوه‌ها» | بازیگر | عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «ژان کوکتو»
در دی ماه ۱۳۴۰ پخش شد و «حسن زندی»، «نصرت پرتوی» و «فخری خوروش» هم در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «بن‌بست» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «پرویز صیاد»
«علی نصیریان» هم در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «تابستان طولانی» | بازیگر | ؟ | «علی نصیریان»، «پوران رجبی‌پور»، «محمدعلی کشاورز» و
«فرزانه تأییدی»، هم در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «ویلای یوکا» | بازیگر | عباس جوانمرد | نویسنده: «ایزابل شرایبر»
در آبان ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «محمدعلی کشاورز» ، «اسماعیل داورفر»، «علی نصیریان»، «ایرج تاجبخش» ، «عباس جوانمرد»، «عباس امجدی» و «عزت‌الله انتظامی» هم بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «پزشک دهکده کوکونیان» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «ماکس روکت»
در مهرماه ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «عزت‌الله انتظامی» ، «علی نصیریان»، «اسماعیل شنگله» و «نصرت پرتوی» هم بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «بعد از سی سال» | بازیگر | علی نصیریان | در مرداد ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «جمشید مشایخی» ،
«علی نصیریان»، «جمشید لایق»، «اسماعیل شنگله» و «پرویز کاردان» هم بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «خودکشی» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «روبر دلاور»
در تیرماه ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «علی نصیریان» و «محمدعلی کشاورز» هم بازی کرده بودند. |
نمایش‌ها
از جمله نمایش‌هایی که جمیله شیخی در آن‌ها به ایفای نقش پرداخت، می‌توان به «ملاقات با بانوی سالخورده» (حمید سمندریان)، «از پشت شیشه‌ها» (اکبر رادی) و «بن‌بست» (علی نصیریان) اشاره کرد.
جوایز و افتخارات جمیله شیخی
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از دهمین دوره جشنواره فیلم فجر، به پاس بازی در فیلم مسافران (۱۳۷۰)
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن از پانزدهمین جشنواره فیلم فجر، به پاس بازی در فیلم لیلا (۱۳۷۵)