آلزایمر

آلزایمر، یک بیماری مزمن تخریب کننده سلول های عصبی می‌باشد. این بیماری مغزی، شروعی آرام دارد ولی پیش رونده می‌باشد. رایج ترین علامت اولیه آن فراموش کردن اتفاقات تازه یا به سختی به یادآوردن آن‌هاست.

در مراحل پیشرفت آلزایمر، شاهد تحلیل شدید قشر مغز و هیپوکامپ می‌باشیم.

اطلاعات بیماری
علت(ها):	بیماری آلزایمر زمانی اتفاق می‌افتد که، مقداری غیرطبیعی از پروتئین ها که پلاک نام دارند، در مغز شکل گرفته و سلول های اندام ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نتیجه تشکیل پلاک ها، مختل کردن عملکرد و فعالیت شیمیایی عادی مغز بوده که منجر به کاهش معنادار ناقلین عصبی می‌شود، که نتیجه این اتفاقات کاهش پیشرونده عملکرد مغز می‌باشد.
فراوانی:	5.05% (اروپا)
پیشگیری:	داشتن رژیم غذایی مناسب افزایش مشارکت اجتماعی انجام ورزش هوازی ترک سیگار و الکل

با پیشرفت بیماری آلزایمر، علائمی مانند مشکلات تکلم، آگاه نبودن به زمان و مکان (بیمار به سادگی گم می‌شود)، نداشتن انگیزه، نوسان احساسات، نداشتن توان مراقبت از خود و مشکلات رفتاری بروز می‌کند. با بدتر شدن بیماری آلزایمر، فرد از خانواده و جامعه جدا می‌شوند. به تدریج عملکردهای مربوط به بدن از بین رفته، سرانجام منجر به مرگ می‌شود.

با وجود اینکه سرعت پیشروی بیماری می‌تواند متفاوت باشد، عموما ۳ تا ۹ سال امید به زندگی بعد از تشخیص بیماری در نظر گرفته شده است.

دلایل ابتلا به آلزایمر

بیماری آلزایمر زمانی اتفاق می‌افتد که، مقداری غیرطبیعی از پروتئین ها که پلاک نام دارند، در مغز شکل گرفته و سلول های اندام ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نتیجه تشکیل پلاک ها، مختل کردن عملکرد و فعالیت شیمیایی عادی مغز بوده که منجر به کاهش معنادار ناقلین عصبی می‌شود، که نتیجه این اتفاقات کاهش پیشرونده عملکرد مغز می‌باشد.

تا زمانی که علت بد عمل کردن‌های پروتئین که در اولین نقطه رخ داده را ندانیم، یعنی علت ابتدایی هنوز خوب درک نشده و موضوع تحقیقات درحال انجام و گمانه زنی ها می‌باشد.

علت بیشتر موارد آلزایمر ناشناخته است، به جز ۵-۱ درصد موارد که تفاوت های ژنتیکی مشخص شده است. فرضیه‌های متعددی در حال رقابت برای توضیح علت بیماری می‌باشند.

علامت‌های بیماری آلزایمر

دقت داشته باشید که همه ما تجربه فراموشی را داشته‌ایم که مقطعی و زودگذر بوده است. اما اگر دارای ۲ مورد از علائم آلزایمر هستید، حتما به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید:

• فراموش کردن اتفاقات و اطلاعات جدید: ساده‌ترین و شایع‌ترین نشانه آلزایمر، به خاطر سپردن اتفاقات و اطلاعات جدید توسط مغز است؛ به معنای دیگر فراموشی رخدادهای جدید از اولین نشانه‌های بروز آلزایمر است. سردرگمی درباره اتفاقاتی که اخیر رخ داده و عدم درک درست از زمان از مثال‌هایی است که ممکن است در این شرایط برای بیمار پیش آید.

• فراموشی پایدار و پیش رونده: در بیماران مبتلا به آلزایمر، این فراموشی با گذشت زمان مداومت پیدا کرده و شدت بیشتری می‌یابد تا جایی که حتی ممکن است نام اعضای خانواده و کارهای روزانه خود را نیز از یاد ببرند.

• سخت بودن پیدا کردن کلمات مناسب و درست: مبتلایان در پیدا کردن کلمات صحیح و حتی ساده در حین صحبت کردن و انتقال مفاهیم دچار مشکل هستند. هم چنین در گفتار، نوشتار و خواندن مکررا اشتباهاتی دارند.

• ناتوانی در تشخیص و انجام کارها: در این حالت افراد در تشخیص چهره ها و ابزار ساده و همچنین یافتن وسایلی که مقابل چشمشان نیست، دچار مشکل می‌شوند. هم چنین در استفاده از ابزار ساده و انجام کارهای ساده نظیر مرتب لباس پوشیدن، ناتوان هستند.

• مشکل در خواندن و نوشتن نیز ممکن است در بیمار آلزایمری مشاهده شود.

• نداشتن درک درست از زمان و مکان: این افراد درک درستی از زمان و مکان ندارند و حتی گاهی ممکن است خود را در صحنه‌ای از خاطرات و خود را بین درگذشتگان خود ببینند.

• کم شدن قدرت قضاوت: در حل مشکلات روزانه با مشکل مواجه هستند. مثلا اگر چیزی بشکند نمی‌دانند باید آن را چه کار کنند.

• در انجام کارهای پیچیده و استدلال کردن دچار اختلال هستند: این افراد توان رسیدگی به امور مالی و بانکی را ندارند. هم چنین درک درستی از خطرات را نیز ندارند.

• تغییرات رفتاری و خلقی: تغییرات خلقی نظیر آشفتگی، لج باز شدن، اعتماد نداشتن به دیگران و گوشه گیر شدن از علائمی است که شروع و به مرور زمان تشدید می‌شوند.

• افسردگی از علائم همراه آلزایمر است.

• بی‌قراری از دیگر علائم این بیماری بوده که در صورت پیشرفت بیماری با پرخاشگری و یا اضطراب بی دلیل همراه است.

عوامل خطر ابتلا به الزایمر

• آلزایمر در سالمندان: معمولا در افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد؛ اگر در افراد زیر ۴۰ سال رخ دهد، که احتمال آن خیلی کم است، آلزایمر زودرس نامیده می‌شود.

• جنسیت: طبق آمار احتمال ابتلای زنان در این بیماری از مردان بیش تر می‌باشد.

• وراثت: خطر بروز آلزایمر در افرادی که یکی از اقوام درجه یک آن ها به این بیماری مبتلا شده باشد بیش تر است. هم چنین دانشمندان جهش های ژنی را کشف کرده‌اند که روی بروز و به تاخیر انداختن این بیماری نقش دارند.

• سبک زندگی و سلامت قلب: نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که عواملی که موجب بیماری قلبی می‌شوند در بروز آلزایمر نیز نقش دارند. چاقی، کم تحرکی، دیابت نوع ۲، چربی خون و فشارخون بالا احتمال ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهند.

• مشارکت اجتماعی و یادگیری: شرکت در فعالیت های اجتماعی و تجمعات احتمال ابتلا را کم می‌کنند. فرآیند یادگیری احتمال ابتلا را کم تر و تحصیلات پایین تر احتمال ابتلا را بیش تر می‌کند.

• ضربه به سر: سابقه ضربه شدید به سر مثلا در حدی که فرد به مدت طولانی کاهش سطح هوشیاری داشته باشد، احتمال ابتلا در آن ها بیش تر است.

• خواب نامنظم: تحقیقات نشان داده اند که اختلالات خواب احتمال ابتلا را بیش تر می‌کند‌.

پیشگیری از آلزایمر

برخی شواهد نشان می‌دهند که می‌توان از رژیم غذایی مدیترانه‌ای به‌عنوان رژیم غذایی پیشگیری از آلزایمر یاد کرد. چراکه پیشگیری از آلزایمر با این خوردنی‌ها امکان‌پذیر است:

• غلات کامل

• میوه‌ها و سبزیجات به‌خصوص انواع توت

• ماهی و صدف

• آجیل

• انواع ادویه به‌خصوص زردچوبه

• روغن زیتون و سایر چربی‌های سالم مانند روغن کنجد و کانولا

این مواد غذایی حاوی فیبر و آنتی‌اکسیدان فراوانی هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند با رادیکال‌های آزاد عامل استرس اکسیداتیو سلول‌های مغز مبارزه کنند و مانع از تحلیل و زوال عقل شوند. پیشگیری از آلزایمر با تغذیه را دست کم نگیرید

کاهش مصرف هموسیستئین برای پیشگیری از آزایمر

هموسیستئین یک نوع اسیدآمینه است. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که سطوح بالاتر از حد متوسط ​​آن در خون، یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری‌های زیر است:

• آلزایمر

• زوال عقل عروقی

• اختلال شناختی

مشخص شده است که مصرف غذاهای سرشار از فولات (اسید فولیک) و ویتامین‌های B (مانند B-6 و B-12) سطح هموسیستئین را کاهش می‌دهد. برخی از منابع غذایی خوب فولات عبارتند از:

• کاهو

• اسفناج

• مارچوبه

• کلم بروکلی

• جعفری

• گل کلم

• چغندر

• عدس

منابع غذایی سرشار از ویتامین‌های B-6 و B-12 نیز عبارتند از:

• ماهی

• گوشت قرمز

• سیب‌ زمینی

• هر نوع میوه غیر از مرکبات

• غلات غنی‌شده

• طیور

• تخم مرغ

پس برای پیشگیری از آلزایمر ارثی لازم است که بیشتر به‌سراغ مصرف این مواد غذایی بروید.

انجام تمرین‌های جلوگیری از آلزایمر

داشتن یک مغز فعال ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. تمرینات ذهنی که به فعال نگه‌ داشتن مغز کمک می‌کنند عبارتند از:

• گوش‌دادن به رادیو

• خواندن روزنامه و حل جدول برای جلوگیری از آلزایمر

• چینش پازل یا حل بازی سودوکو

• یادگیری یک زبان جدید

• طبیعت‌گردی و بازدید از موزه‌ها

به نظر می‌رسد که انجام این کارها به ایجاد نورون‌ها و مسیرهای عصبی جدید کمک می‌کند. در نتیجه در جلوگیری از آلزایمر و تقویت حافظه موثر است.

پیشگیری از آزایمر با افزایش مشارکت اجتماعی

تحقیقات نشان می‌دهند، سالمندانی‌که بیشتر وقت خود را در محیط خانه می‌گذرانند در مقایسه با کسانی‌که بیشتر سفر می‌کنند، تقریبا دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به آلزایمر هستند. در واقع مشارکت اجتماعی علاوه بر بهبود سلامت ذهنی، جسمی و عاطفی روی تقویت حافظه و پیشگیری از آلزایمر نیز موثر است.

پیشگیری از آلزایمر با ورزشی هوازی

وقتی افراد مسن به ورزش هوازی می‌پردازند، علائم روانی و رفتاری آن‌ها بهبود می‌یابد. طبق گفته کلینیک مایو، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند ۳۰ دقیقه ورزش در روز مانند پیاده‌روی یا پیلاتس برای پیشگیری از آلزایمر در سالمندی بسیار مهم است.

یک مطالعه هشت‌ساله ارتباط بین عملکرد ذهنی و فعالیت بدنی را در ۶۰۰۰ زن ۶۵ سال به بالا مورد بررسی قرار داد. نتایج آن نشان داد که زنان فعال‌تر نسبت به زنان کم‌تحرک کمتر در معرض خطر کاهش قدرت و عملکرد ذهنی بودند. بنابراین، پیشگیری از آلزایمر با ورزش واقعا امکان‌پذیر است.

تجربه نشان داده است که انجام تکنیک‌های تمدد اعصاب و ذهن‌آگاهی مانند یوگا و تایچی روی پیشگیری از آلزایمر موثر است، چراکه سبب کاهش استرس می‌شوند.

ترک سیگار و مصرف الکل

سیگار کشیدن و مصرف الکل ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل را افزایش دهند. پس اگر هنوز سیگار می‌کشید، اکنون زمان ترک آن است. با پزشک خود در مورد روش‌های ترک سیگار یا الکل صحبت کنید تا بتوانید در مسیر پیشگیری از آلزایمر در جوانی قدم بردارید.

مصرف داروهای پیشگیری از آلزایمر

اگر سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری آلزایمر را دارید و می‌دانید که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستید، بهتر است به‌محض مواجهه با علائمی مانند کاهش قدرت حافظه، مشکل در برنامه‌ریزی و حل مسئله، مشکل در انجام وظایف معمول، مشکل در تعیین دقیق زمان یا مکان و غیره به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. وی می‌تواند با تجویز داروهایی مانند موارد زیر به پیشگیری از پیشرفت آلزایمر کمک کند:

• ریواستیگمین

• ممانتین

• دونپزیل

• گالانتامین

در واقع هنوز هیچ نوع دارو برای پیشگیری از آلزایمر تولید نشده است و داروهای موجود می‌توانند روی کاهش سرعت پیشروی زوال عقل اثر بگذارند. البته امروزه مکمل‌های دارویی برای تقویت حافظه پیشگیری از آلزایمر به بازار عرضه شده‌اند. بهتر است پیش از مصرف هر نوع قرص پیشگیری از آلزایمر با پزشک مشورت کنید.

داروهای طب سنتی پیشگیری از آلزایمر

تجربه نشان داده است که پیشگیری از الزایمر در طب سنتی غیرممکن نیست. برخی از راه‌های پیشگیری از آلزایمر در طب سنتی عبارتند از:

• طب‌ سوزنی

• ماساژ درمانی

• آروماتراپی یا عطردرمانی

• مصرف داروهای گیاهی مانند جینکو، هوپرزین آ، جینسنگ، بادرنجبویه، باکوپا و وینپوستین