تب یونجه
تب یونجه یا رینیت آلرژیک نوعی آلرژی است که علائمی مشابه با سرماخوردگی دارد، اما بر خلاف سرماخوردگی تب یونجه توسط ویروس ایجاد نمی‌شود. تب یونجه در اثر واکنش آلرژیک به یک ماده بی‌ضرر در فضای باز یا داخل خانه ایجاد می‌شود که بدن آن را مضر (آلرژن) تشخیص می‌دهد.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| نام های دیگر: | رینیت آلرژیک |
| نشانه ها: | آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سرفه و عطسه، آبریزش چشم، خارش چشم و قرمزی، خارش گلو یا سقف دهان، خارش بینی، فشار و درد سینوسی، خارش پوست |
| علت(ها): | گرده درختان، غبار، شوره حیوانات خانگی، سوسک‌ها، افشانه‌های کپک و قارچ‌ها، دود چوب، آلودگی هوا، دود تنباکو، باد، اسپری‌های آئروسل، بوهای قوی، تغییرات دما، تغییرات در رطوبت، دودهای تحریک کننده |
| روش تشخیص: | آزمایش خون آلرژی، تست پریک (خراش پوست) |
زمانی که مواد حساسیت‌زا وارد بدن شما میشوند، بدن شما شروع به ترشح ماده‌ای به نام هیستامین میکند. هیستامین سبب بروز واکنش‌های آلرژیک مانند عطسه، احتقان، خارش بینی و گلو درد می‌شود.
گرده گل، شوره حیوانات خانگی، کپک و حشرات می‌توانند منجر به علائم تب یونجه یا همان رینیت آلرژیک شوند. تب یونجه می‌تواند احساس وحشتناکی در شما ایجاد کند، اما می‌توانید با تغییر سبک زندگی، داروهای آلرژی و ایمونوتراپی (واکسن‌های آلرژی) این مشکل را تسکین دهید.
علائم تب یونجه
بسته به اینکه بیمار به چه ماده‌ای حساسیت دارد، علائم می تواند در زمان‌های مختلفی از سال شروع شود. فردی که به گرده های معمول حساسیت دارد، وقتی تعداد گرده زیاد باشد علائم شدیدتری خواهد داشت. علائم شایع این آلرژی عبارتند از:
- عطسه
- آبریزش چشم
- خارش گلو
انسداد، خارش یا آبریزش بینی
در صورتی که علائم شدید باشد، ممکن است هر یک از علائم زیر نیز بروز کند:
- تعریق
- سردرد
- از دست دادن حس بویایی و چشایی
- درد صورت ناشی از انسداد سینوس ها
- گسترش خارش از گلو به بینی و گوش
- بعضی از افراد ممکن است خستگی، تحریک پذیری و بی خوابی را تجربه کنند.
هنگام بروز علائم تب یونجه، افراد مبتلا به آسم ممکن است احساس خس خس سینه و مشکلات تنفسی بیشتری داشته باشند. یکی از تفاوت‌هایی که تب یونجه با سرماخوردگی دارد، مدت زمان بیماری است. بر خلاف سرماخوردگی که ممکن است فرد مبتلا پس از 1 الی 2 هفته بهبود یابد، تب یونجه ممکن است هفته‌ها و یا ماه‌ها طول بکشد.
تشخیص علائم تب یونجه
برای تشخیص صحیح و تعیین کردن درمان، پزشک در ابتدا علائم را بررسی میکند و در مورد سوابق پزشکی شخصی و خانوادگی، سؤال خواهد کرد. آزمایش خون و یا آزمایش پوست یکی از مواردی است که می‌تواند به درمان این آلرژی کمک کند. هدف از این آزمایشات، تشخیص مادۀ حساسیت زاست.
عوامل تب یونجه
آلرژن‌های رایجی که موجب بروز نشانه‌های رینیت آلرژیک میشوند عبارت‌اند از:
- چمن، علف‌های هرز و گرده درختان
- کنه‌های گرد و غبار و خود گرد و غبار
- مو یا پوست حیوانات
- کپک‌ها و هاگ‌های قارچی
- آلاینده‌های هوا
- لاتکس
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مواجه شدن با علایم ذیل، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه نمایید:
•زمانیکه تحمل عوارض ناشی از تب یونجه برای شما سخت شده و تا حدودی زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده باشد.
•داروهایی که در مراجعات قبلی برای شما تجویز شده بود، دیگر پاسخگوی عوارض ناشی از تب یونجه نباشد.
•بیماری هایی که موجب بدتر شدن عوارض ناشی از تب یونجه می شوند. همانند آسم، پولیپ بینی و سینوزیت چرکی.
تب یونجه در کودکان
تب یونجه در کودکان بسیار شایع است. اگرچه آنها به ندرت قبل از ۳ سالگی به این معضل دچار میشوند، اما درمان علائم آلرژی، به‌ویژه در نوزادان و کودکان بسیار مهم است. علائم جدی تب یونجه می‌تواند به بیماری‌های طولانی‌مدت مانند آسم، سینوزیت یا عفونت مزمن گوش تبدیل شود. ژنتیک می‌تواند مشخص کند که آیا فرزند شما در کنار تب یونجه دچار آسم نیز می‌شود یا خیر. چرا که تب یونجه اغلب یک ویژگی ارثی است. اکثر افراد مبتلا به این بیماری، دارای والدین یا خواهر و برادری هستند که آنها هم آلرژی دارند. افراد مبتلا به آسم یا اگزما (درماتیت آلرژیک) بیشتر از دیگران به تب یونجه مبتلا میشوند. حدود یک سوم مبتلایان به رینیت آلرژیک نیز حداقل به آسم خفیف و متناوب مبتلا هستند.
کودکان کوچک‌تر ممکن است در مواجهه با علائم تب یونجه مشکل بیشتری داشته باشند. این علائم می‌تواند بر تمرکز و الگوهای خواب آنها تأثیر بگذارد. گاهی علائم با سرماخوردگی اشتباه گرفته می‌شود، اما اگر کودک شما تب یونجه داشته باشد، برخلاف سرماخوردگی تب نخواهد داشت و علائم هم بیشتر از چند هفته ادامه پیدا خواهد کرد.
عوامل خطر
موارد زیر می‌توانند خطر ابتلا به رینیت آلرژیک را افزایش دهند:
- داشتن سایر حساسیت‌ها یا آسم
- داشتن درماتیت آتوپیک (اگزما)
- داشتن فامیل نسبی (مانند پدر یا مادر یا خواهر یا برادر) که حساسیت یا آسم دارند.
- زندگی یا کار کردن در محیطی که به طور مداوم شما را در معرض آلرژن‌ها قرار می‌دهد؛ مانند شورۀ حیوانات و یا هیره.
- داشتن مادری که در طول اولین سال زندگی شما سیگار می‌کشیده است.
عوارض جانبی
مشکلات مربوط به رینیت آلرژیک شامل موارد زیر میشوند:
کاهش کیفیت زندگی
رینیت آلرژیک باعث می‌شود از فعالیت‌هایتان لذت نبرید و بازدۀ کمتری داشته باشید. برای بسیاری از افراد، علائم تب یونجه منجر به غیبت در محل کار یا مدرسه میشوند.
خواب کم
علائم تب یونجه می‌توانند شما را بیدار نگه دارد یا خوابیدن را سخت کنند، که می‌توانند منجر به خستگی و احساس ناخوشایندی شود. (احساس بیماری)
بدتر شدن آسم
تب یونجه می‌تواند علائم و نشانه‌های آسم، از جمله سرفه و خس خس سینه، را بدتر کند.
سینوزیت
گرفتگی سینوسی طولانی‌مدت به علت تب یونجه ممکن است حساسیت‌تان به سینوزیتف یعنی عفونت یا التهاب غشایی که خطوط سینوس را تشکیل می‌دهد، را افزایش دهد.
عفونت گوش
تب یونجه اغلب در کودکان باعث عفونت گوش میانی (اوتیتیس مدیا) است.
داروها
داروهایی که برای تب یونجه می‌توانید استفاده کنید عبارتند از:
کورتیکواستروئیدهای بینی
این اسپری‌های بینی به منظور پیشگیری و درمان التهاب بینی، خارش بینی و آبریزش ناشی از تب یونجه مفید هستند. برای بسیاری از مردم، این اسپری‌های بینی مؤثرترین داروی ضد تب یونجه هستند و اغلب اولین دارویی هستند که تجویز میشوند.
این داروها جز ایمن ترین داروها هستند و اگر طبق دستور پزشک مصرف شوند، عوارض جانبی بسیار کمی دارند.
آنتی‌هیستامین
این داروها معمولاً به صورت قرص وجود دارند. با این حال، اسپری‌های بینی و قطره‌های چشم آنتی‌هیستامین هم وجود دارد. آنتی‌هیستامین می‌تواند به خارش، عطسه و آبریزش بینی کمک کند، اما در درمان گرفتگی اثر کمی دارد. آنها با مسدود کردن ماده شیمیایی که توسط سیستم ایمنی بدن شما طی یک واکنش حساسیتی (هیستامین) آزاد می‌شود، اثر می‌کنند.
این داروها بیشتر بعنوان کنترل کننده علایم استفاده میشوند و چون اغلب باعث خواب آلودگی میگردند، مصرف آنها محدود هست.
داروهای ضد گرفتگی
این داروها بدون نسخه یا با نسخه به صورت مایع، قرص و اسپری‌های بینی قابل تهیه هستند. داروهای ضد گرفتگی خوراکی بدون نسخه عبارتند از پزودوافترین (سودوافدرین، افرینول، غیره). اسپری‌های بینی شامل فنیل افرین هیدروکلراید (Neo-Synephrine) و اکسی متازولین (افرین) است.
داروهای ضد گرفتگی خوراکی می‌توانند عوارض جانبی مانند فشار خون، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری و سردرد ایجاد کنند. از اسپری‌های بینی ضد گرفتگی بیش از دو یا سه روز استفاده نکنید، زیرا ممکن است در حین استفادۀ مداوم علائم را بدتر کند. تداوم مصرف این داروها باعث ایجاد رینیت دارویی و دشوار شدن درمان میگردد و اصلا توصیه نمیشوند. یکی از بدترین راههای درمان که متاسفانه امروز زیاد شاهد هستیم تجویز هرازگاهی آمپولهای کورتون تزریقی تحت عنوان آمپول شیری رنگ یا آمپول حساسیت هست که اصلا توصیه نمی‌شود.
تزریق‌های حساسیتی (ایمنی‌درمانی)
اگر داروها علائم تب یونجۀ‌تان را از بین نبرند یا عوارض جانبی زیادی به وجود بیاورند، پزشک‌تان ممکن است تزریق‌های حساسیتی را پیشنهاد دهد (ایمونوتراپی یا درمان حساسیت‌زدائی). بین سه تا پنج سال، مقادیر بسیار کمی از آلرژن‌ها را طی تزریق‌های منظمی دریافت خواهید کرد. هدف این است که بدن خود را به آلرژن‌هایی که علائم‌تان را به وجود می‌آورند عادت دهید و نیازتان به دارو را کاهش دهید.
درمان و پیشگیری‌های خانگی
- افرادی که تب یونجه را تجربه می کنند ممکن است برخی از استراتژی‌ها را برای به حداقل رساندن تأثیرات آن انجام دهند.
- در ماه‌های حساسیت‌زا از میزان گرده‌های موجود در هوا آگاه باشید. اطلاعات مورد نیاز در این زمینه از طریق اینترنت و سایر رسانه ها در دسترس است. میزان گرده در روزهای مرطوب و بادی و غیر بارانی و در اوایل شب بیشتر است.
- وقتی میزان گرده زیاد است، پنجره ها و درها را بسته نگه دارید.
- از زدن چمن‌ها در ماه‌های حساسیت‌زا خودداری کنید.
- روزهایی که میزان گرده موجود در هوا کم است را برای باغبانی انتخاب کنید و وقتی میزان گرده زیاد است از حضور در مناطق پر گیاه و علف بپرهیزید.
- به طور مرتب چشم ها را با آب خنک بشویید تا آنها را از گرده پاک کنید.
- وقتی میزان گرده زیاد است، پس از ورود به خانه دوش بگیرید و لباس خود را عوض کنید.
- برای محافظت از چشم در برابر گرده ها از عینکی که اطرافش پوشیده است، استفاده کنید.
- برای جلوگیری از تجمع گرده‌ها در موها و ریزش آنها روی چشم و صورت، کلاه بپوشید.
- اتومبیل خود را به فیلتر گرده مجهز کنید و در زمان‌هایی که میزان گرده زیاد است شیشه‌های ماشین را بسته نگه دارید.
- سعی کنید در داخل خانه گل نداشته باشید.
- تمام سطوح، کف و فرش‌ها را تا حد ممکن از گرد و غبار پاک کنید.
- جاروبرقی با فیلتر مناسب انتخاب کنید.
- برای جلوگیری از کپک زدن از رطوبت‌گیر استفاده کنید.
- از دود سیگار دوری کنید و اگر سیگاری هستید، بهتر است اقدام به ترک کنید.
- اطراف لبه‌های داخلی سوراخ های بینی خود را به وازلین آغشته کنید. زیرا این کار از ورود گرده به داخل بینی جلوگیری می کند.
عوامل شایع تب یونجه از فصلی به فصل دیگر متفاوت است.
تب یونجه در فصل بهار :
در فصل بهار درختان بیشتر مسئول تب یونجه هستند. از درختان آلرژی زا می توان به سرو، توسکا، بید و صنوبر اشاره کرد.
تب یونجه در فصل تابستان :
موارد اصلی ایجاد آلرژی در تابستان، علف ها شامل چمن و علف های هرز خاص هستند.
تب یونجه در فصل زمستان :
تا زمستان ، اکثر مواد حساسیت زا در فضای باز خاموش هستند. در نتیجه ، هوای سرد بسیاری از افراد مبتلا به تب یونجه را تسکین می دهد.
چند نکته برای خلاص شدن از مواد آلرژی زای موجود در خانه :
- ملافه های خود را حداقل هفته ای یک بار در آب گرم بشویید.
- ملافه و بالش های خود را با روکش های ضد حساسیت بپوشانید.
- نشت آب را برطرف کرده چراکه این موضوع به رشد کپک و آفات کمک میکند.
- سطوح کپک زده و هر مکانی که ممکن است که کپک بزند را تمیز کنید، از جمله کولر و یخچال
- برای کاهش رطوبت اضافی در خانه از رطوبت گیر استفاده کنید.