هیستامین
هیستامین (به انگلیسی: Histamine) یک آمین زیستی است که در واکنشهای ایمنی موضعی، تنظیم عملکرد فیزیولوژیک روده و به عنوان یک انتقال دهنده عصبی در سیستم عصبی مؤثر است.
فرایند آزاد شدن هیستامین به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی فرد به پاتوژن‌های خارجی است که توسط بازوفیل‌ها تولید شده و توسط سلول‌های ماست سل موجود در بافت همبند اطراف محل التهاب آزاد می‌شود.
هیستامین ها با افزایش نفوذپذیری مویرگهای خونی به گویچه‌های سفید خون و پروتئین‌های دیگر، ضمن افزایش فشار خون به آنها اجازه می‌دهند برای دفاع در برابر مهاجمان خارجی در بافت آسیب دیده عملکرد مناسبی نشان دهند. هیستامین به طور غیر مستقیم در دیاپدز (تراگذری) نقش دارد.
آنتی هیستامین
آنتی هیستامین‌ها داروهایی هستند که با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در سلول‌های هدف واکنش فیزیکی به ترکیبات آلرژی‌زا را کاهش داده و به بهبود علائم ناشی از ترشح هیستامین که شامل موارد زیر هستند کمک می‌کنند:
انواع
حال که با ماهیت این قرص آشنا شدید باید بدانید که انواع مختلفی از آن وجود دارند. شما می‌توانید از آنتی هیستامین‌های بدون نسخه برای درمان آلرژی‌های خفیف و متوسط استفاده کنید؛ اما در صورت بروز علائم بسیار شدید، پزشک به سراغ تجویز آنتی هیستامین‌های دیگر می‌رود که به شکل‌های مختلف کرم، قرص، کپسول، قطره چشم، شربت و اسپری بینی وجود دارند.
با توجه به مطالب فوق باید اشاره کنیم که آنتی هیستامین‌ها در مجموع در دو گروه کلی آرام‌بخش که منجر به خواب‌آلودگی در بیمار می‌شوند و گروه غیر آرام‌بخش که اثر ذکرشده را ندارند قرار می‌گیرند.
آنتی هیستامین آرام‌بخش
آنتی هیستامین‌های آرام‌بخش یا نسل اول از سد خونی-مغزی عبور کرده و بر روی گیرنده‌های هیستامین در سیستم اعصاب مرکزی اثر می‌گذارند؛ بنابراین منجر به کاهش قدرت تفکر، حرکت و میزان تمرکز بیمار می‌شوند. با توجه به این موضوع در زمان مصرف این ترکیبات باید از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز بالا دارند از قبیل رانندگی و دوچرخه‌سواری خودداری کنید.
حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که دکتر چه زمانی به سراغ تجویز این آنتی هیستامین‌ها می‌رود؟ اگر علائم ناشی از ترشح هیستامین منجر به اختلال در خواب شما شود، پزشک به سراغ تجویز آنتی هیستامین‌های نسل اول خواهد رفت. نمونه‌ای از آنتی هیستامین‌های آرام‌بخش شامل موارد زیر هستند:
- دیفن هیدرامین
- کلرفنیرامین
- هیدروکسی زین
- کاربینوکسامین
- پرومتازین
- دوکسیلامین
- کلماستین
- برومفنیرامین
- پرومتازین هیدروکلراید
آنتی هیستامین دکونژستانت
آنتی هیستامین دکونژستانت برای تسکین موقتی علائم ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا، آلرژی یا سایر بیماری های تنفسی (مانند سینوزیت یا برونشیت) استفاده می شود. این دارو به بهبود خارش چشم، بینی و گلو، اشک ریزش، آبریزش بینی و عطسه کمک می کند.
تداخلات دارویی با دکونژستانت
این دارو با سایر آنتی هیستامین ها مثل دیفن هیدارمین و سیتروزین ، داروهای فشار خون مثل گوانیتیدین و متیل دوپا ، داروی سرفه مثل کدئین و هیدروکودون، ضد درد های مخدر و داروی خواب آور و ضد اضطراب مثل آلپرازولام، لورازپام یا زولپیدم ممکن است تداخل داشته باشد.
مصرف این دارو در صورت داشتن فشار خون، بیماری تیروئیدی ، بیماری کلیه و کبدی ، مشکلات معده و روده ، دیابت، بارداری و شیردهی باید با مشورت پزشک باشد.
عوارض داروی دکونژستانت
عوارض این دارو شامل خواب آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان، بینی و گلو، سردرد، ناراحتی معده، یبوست یا مشکل در خوابیدن، بثورات پوستی ، خارش و تورم است.
علت بالا رفتن هیستامین در بدن
با ورود آنتی ژن به بدن، آنتی بادی IGE فعال می‌شود. کمپلکس آنتی ژن_ آنتی بادی در سطح ماست سل یا بازوفیل تشکیل می‌شود. در نتیجه گرانول های موجود در دانه های داخل سلول ماست سل از آن خارج می‌شود و خارج شدن گرانول ها از ماست سل(دگرانولاسیون) باعث ریلیز هیستامین می‌شود. دگرانولاسیون اصطلاح پزشکی یک فرآیند بیولوژیکی در سطح سلولی است که از جمله موارد دیگر برای عملکرد سیستم ایمنی بدن مهم است. در طول دگرانولاسیون ، یک سلول مواد را به محیط آزاد می کند. هنگامی که سلول سیگنال را دریافت می کند ، وزیکول ها به سمت غشای سلول حرکت کرده و با آن جوش می خورند و اجازه می دهند ترشح از سلول خارج شود.
علاوه بر عوامل ایمنولوژیک دارو ها و عوامل شیمیایی نیز در ترشح هیستامین نقش دارند. بعضی از آمین ها از جمله داروهای مورفین و توبوکورارین هم بدون دگرانولاسیون باعث ترشح هیستامین می‌شوند. آسیب های شیمیایی و فیزیکی وارد شده به ماست سل ها هم خروج هیستامین و دگرانولاسیون را افزایش می دهد.
عدم تحمل هیستامین
عدم تحمل هیستامین (HIT) زمانی است که فرد نمی تواند به درستی هیستامین را در دستگاه گوارش خود و سایر قسمت های بدن متابولیزه و تجزیه کند. این یک آلرژی یا عدم تحمل غذایی نیست، بلکه بیشتر شبیه تجمع یا سرریز شدن سطل است که باعث ایجاد علائم می شود.
برخی فرض می کنند که استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها میکروبیوم ما و توانایی آن در تجزیه هیستامین را ناتوان کرده است. خواهید دید که عدم تحمل هیستامین به شرایط دیگر نیزمرتبط است.
علائم عدم تحمل هیستامین
علائم عدم تحمل هیستامین معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۷۲ ساعت پس از مصرف غذاهای خاص رخ می دهد. افراد می توانند علائم مختلفی را تجربه کنند و ممکن است برخی فقط از یک دسته، چند دسته یا همه آن ها را تجربه کنند. تشخیص رسمی عدم تحمل هیستامین نیازمند موارد زیر است:
- بهبود علائم با رژیم کم هیستامین
- حداقل یک آزمایشگاه مثبت یا نشانگر ژنتیکی
- دو یا چند علامت زمانی که پزشک سایر شرایط را رد کرد
چهار نوع گیرنده هیستامین در سراسر بدن ممکن است تنوع علائم را توضیح دهد. در اینجا علائم رایج عدم تحمل هیستامین بر اساس ارگان آمده است:
علائم عدم تحمل هیستامین در پوست
- قرمزی و برافروختگی
- کهیر
- خارش پوست
- ادم
علائم عدم تحمل هیستامین در دستگاه گوارش
علائم عدم تحمل هیستامین در گردش خون
علائم عدم تحمل هیستامین در دستگاه عصبی
علائم عدم تحمل هیستامین در هورمون ها
هیستامین ممکن است بخشی از مشکلات سلسله واری باشد که باعث ایجاد انقباضات رحمی در طول قاعدگی شما می شود و ممکن است عدم تحمل هیستامین نقش مهمی در میگرن های هورمونی داشته باشد.
علل عدم تحمل هیستامین
چگونه یک فرد به این نقطه می رسد که بدنش دیگر نمی تواند هیستامین را متابولیزه کند؟ چند دلیل مختلف برای عدم تحمل هیستامین وجود دارد که باید بررسی شود.
اول، ضروری است که داروها را کنار بگذاریم. برخی از داروها می توانند با ایجاد کمبود دیامین اکسیداز (DAO) باعث عدم تحمل هیستامین شوند، بنابراین با پزشک خود در مورد این تداخل بالقوه مشورت کنید.
هیستامین دارای دو مسیر اصلی آنزیمی در بدن است: هیستامین-N-متیل ترانسفراز (HNMT) و دیامین اکسیداز. جهش‌های ژنتیکی به نام پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی (SNPs) اسیدهای آمینه می‌توانند باعث عملکرد غیرطبیعی هر دوی این اسیدها شوند. بخش‌های بعدی کمی متراکم هستند، اما درک این موضوع ضروری است که آیا با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنید.
هیستامین-N-متیل ترانسفراز (HNMT)
هیستامین-N-متیل ترانسفراز, هیستامین را در سراسر بدن تجزیه می کند. اگر جهش MTHFR دارید، ممکن است برای تجزیه هیستامین مشکل داشته باشید، مگر اینکه مکمل ویتامین B متیله مصرف کنید. این مهم است که به دقت مراقب باشید زیرا ویتامین B بیش از حد ممکن است التهاب زا باشد، بنابراین باید از نزدیک با پزشک در این زمینه همکاری کنید. آن را انجام دهید و به طور منظم خون گیری کنید.
دیامین اکسیداز
آنزیم دیامین اکسیداز در درجه اول هیستامین را در روده ها، کلیه ها و روده بزرگ تجزیه می کند و از نشت آن به جریان خون جلوگیری می کند. سطوح طبیعی دیامین اکسیداز باعث می شود که سطح هیستامین در جریان خون بالاتر از حد طبیعی نباشد. برخی فعالیت دیامین اکسیداز را مانند یک محرک در پوشش مخاطی دستگاه گوارش شما می دانند که از عبور هیستامین بیش از حد جلوگیری می کند.
ما می دانیم که بدن برای ساخت دیامین اکسیداز به مس نیاز دارد. اولین قدم معمول، انجام آزمایش خون برای مس، روی و نسبت مس به روی است. شما به طور تصادفی می توانید روی را بیش از حد مصرف کنید و مس خود را تخلیه کنید، که از تجزیه مناسب هیستامین جلوگیری می کند. برای برخی، به سادگی افزودن یک مکمل مس می تواند علائم عدم تحمل هیستامین را کاهش دهد.
محققان بیش از ۵۰ SNP را در ژن های دیامین اکسیداز شناسایی کرده اند که فعالیت آن را تغییر داده و ممکن است منجر به عدم تحمل هیستامین شود. اگر آزمایشات شما به حالت عادی برگشت، یا اگر مکمل مس مصرف کردید و هیچ یک از علائم شما را کاهش نداد، با پزشک خود در مورد مصرف آنزیم دیامین اکسیداز صحبت کنید.
جالب توجه است که جفت جنین, مقادیر زیادی دیامین اکسیداز تولید می کند که ممکن است منجر به تسکین برخی از زنان در دوران بارداری شود. اگرچه این مورد برای همه با عدم تحمل هیستامین اتفاق نمی افتد.
درمان
درمان اولیه برای عدم تحمل هیستامین این است که مصرف هیستامین را تا حد امکان کاهش دهید تا بدن شما بتواند آرام شود. برخی از پزشکان یک رژیم غذایی کوتاه مدت با هیستامین کم را توصیه می کنند تا ببینند آیا علائم کاهش می یابد یا نه، به خصوص اگر بیمار منابع لازم برای انجام آزمایشات را نداشته باشد یا نتواند به آنها دسترسی پیدا کند. (انجام یک رژیم غذایی کاملاً بدون هیستامین غیرممکن است.)
معمولاً ایده خوبی است که به مدت ۴ تا ۸ هفته از یک رژیم حذف هیستامین کم پیروی کنید تا ببینید آیا علائم شما را کاهش می دهد یا خیر. برخی اگر با سندرم فعال سازی ماست سل نیز دست و پنجه نرم کنند، به مدت شش ماه در مرحله اول باقی خواهند ماند.
هنگامی که رژیم حذف هیستامین خود را کامل کردید، می توانید مرحله آزمایش را شروع کنید. غذاها را مجدداً به رژیم غذایی خود وارد کنید و ببینید ۳-۴ روز قبل از معرفی غذای بعدی چگونه واکنش نشان می دهید. مثل همیشه، پیشنهاد می شود روی غذاهای سالم مانند سبزیجات و محصولاتی که در فصل هستند تمرکز کنید.
از آن جا، تعادل بلندمدت مناسب را برای خود پیدا کنید. بهتر است هیستامین را برای مدت طولانی کم نکنید زیرا هیستامین برای عملکردهای بیولوژیکی خاصی مانند بیداری در طول روز، چرخه های طبیعی بهبودی و تولید اسید معده مورد نیاز است.
غذاهای سرشار از هیستامین (مضر برای افراد مبتلا به عدم تحمل هیستامین)
بین منابعی که مواد غذایی واقعاً سرشار از هیستامین هستند، اتفاق نظر وجود ندارد، زیرا نحوه رشد، نگهداری و حمل و نقل غذاها می تواند بر میزان هیستامین تأثیر بگذارد.
غذاهای شناخته شده غنی از هیستامین عبارتند از:
- غذاهای تخمیر شده: کلم ترش، الکل، کیمچی، ماست، کومبوچا و عصاره وانیل
- گوشت های کهنه و لبنیات: گوشت گاو کهنه و ماهی کهنه، پنیرهای تند و کهنه
- گوشت چرخ کرده فروشگاهی
- غذاهای کنسرو شده: لوبیا، عدس، ماهی، سبزیجات و میوه
- گوشت های یخچالی: هر گوشتی که بلافاصله منجمد نشده و اخیراً یخ آن آب نشده است
- غذاهای آهسته پخته شده: آب استخوان، فلفل قرمز، و سایر وعده های غذایی در دیگ
- آجیل: بادام زمینی، گردو و بادام هندی
- آووکادو
- توت فرنگی
- اسفناج
- شکلات
- گوجه فرنگی
- بادمجان
- موز
- قارچ
- رنگ ها و رنگ های مصنوعی
- شیرین کننده های مصنوعی
راه‌های کاهش سطح هیستامین در غذاها
برای اینکه هیستامین پایینی داشته باشید، باید با غذاها به روش خاصی رفتار کنید. در اینجا موارد اصلی وجود دارد:
- گوشت منجمد: گوشتی را بخرید که می دانید بلافاصله منجمد می شود
- ذوب سریع: گوشت ها را در آب گرم خیس کنید تا به سرعت یخ زدایی شوند. این بهترین کار برای برش های نازک تر مانند فیله ماهی سالمون است.
- باقیمانده غذاها را فریز کنید: بلافاصله آن ها را در ظروف شیشه ای (نه پلاستیکی) در فریزر قرار دهید تا باکتری های آزاد کننده هیستامین نتوانند رشد کنند.
- زودپز: از عملکرد زودپز برای القای طعم و مزه در غذاهایی که معمولاً آرام پخت می کنید استفاده کنید تا هیستامین کاهش یابد.
- محصولات تازه فصلی: زمانی که درهر فصل هستند، به صورت محلی از بازار یا فروشگاه مواد غذایی بهداشتی همان فصل را خریداری کنید.
- محصولات منجمد: برای غذاهایی که از نحوه استفاده از آن ها اطمینان ندارید، آنها را منجمد بخرید تا هیستامین را کاهش دهید.
- گوجه فرنگی: گوجه فرنگی های کوچکی مانند گوجه گیلاسی زیرا هیستامین کمتری نسبت به گوجه فرنگی های بزرگتر دارند.
- هویج: به دنبال هویج با رویه سبز تازه باشید تا بدانید تازه هستند.
- عصاره آب گوشت و استخوان: از زودپز برای تهیه آن استفاده کنید تا هیستامین کمتری داشته باشد. می توانید زمان پخت را به ۳۰ دقیقه کاهش دهید تا همچنان برخی از مزایای آن را حفظ کند.