نارنگی
نارنگی (با نام علمی: Citrus tangerina) یکی از انواع میوه های درختی است که در تیره مرکبات دسته‌بندی می‌شود.
گیاه‌شناسی
نارنگی گیاهی همیشه سبز به شمار می‌رود که میوه‌ی گرد و بیضی مانندی تولید می‌کند که بسیار آبدار و گوشتی است. میوه‌ی این گیاه بیشترین شباهت را به پرتقال دارد؛ با این تفاوت که پوست آن به راحتی با دست کنده شده و دارای طعم ترش تا شیرین است.
نارنگی سرشار از ویتامین های مختلفی است؛ نارنگی دارای گل های سفید رنگی مییاشد که آن‌ها را در فصل بهار تولید می‌کند. گل‌های این گیاه پنج گلبرگی بوده و نیز گل‌های این گیاه دو جنسی هستند که گرده افشانی آن‌ها توسط حشرات انجام می‌شود.
گیاه نارنگی به صورت درختچه‌ای کوتاه رشد می‌کند و از باردهی خوبی برخوردار بوده و نسبت به سرما مقاوم است؛ البته بسته به پوست نازکی که دارد نباید آن را در مناطق سرد کشت نمود چرا که سرما سبب خراب شدن میوه و افت کیفیت آن می‌شود. سایز میوه این گیاه متغیر است زیرا براساس واریته های مختلفی سایز آن از اندازه‌ی یک فندق تا یک گرمک است.
گل‌های این گیاه بسیار معطر هستند و میوه‌های آن عطر خاصی دارد. برگ های همیشه سبز و براق نیزه‌ای مانندی دارد که شاخه های آن باریک هستند. در بیشتر مناطق رشد می‌کند و از رشد به نسبت آسانی برخوردار است. از میوه‌ی این گیاه علاوه بر تازه خوری استفاده های مختلف دیگری نیز می‌کنند. میوه این گیاه در عین گوشتی بودن بسیار آبدار است.
انواع
نارنگی کلمانتین
«کلمانتین» (Clementines) یکی از رایج‌ترین انواع نارنگی است. کلمانتینها امروزه بیشتر در مراکش کشت می‌شوند، اگرچه در اسپانیا، اروگوئه، پرو و ایالات متحده نیز به طور گسترده می‌توان آن‌ها را کاشت. کلمانتینها با ظاهری پهن‌تر متمایز و پوست آن‌ها نیز به راحتی جدا می‌شود. کلمانتینها به عنوان یک میان‌وعده محبوب شناخته می‌شود. این نوع نارنگی اغلب بسیار شیرین‌تر و اسیدی‌تر از دیگر نارنگیها بوده و هسته ندارند.
نارنگی تنگلوس
نارنگی «تنگلوس» (Tangelos) ترکیبی بین پوملو و نارنگی است که آن‌ها را منحصر به فرد می‌کند. «تانجلو» ترکیبی از اصطلاحات پوملو و نارنگی «Tangerine» است. تنگلوس ممکن است در نگاه اول یک پرتقال غول پیکر به نظر برسد، اما شما می‌توانید تفاوت را تشخیص دهید. این نوع نارنگی ظاهری شبیه به یک زنگوله دارد، در حالی که پرتقال‌‌ها کاملا کروی هستند. اندازه تنگلوس نیز از پرتقال کوچک‌تر است.
رویال ماندارین یا تمپل
نام دیگر «رویال ماندارین»، تمپل «Temple» است. نارنگی‌های تمپل، ترکیبی از پرتقال و نارنگی هستند که ظاهرشان بیشتر شبیه به پرتقال است. آن‌ها بسیار آبدار و شیرین هستند و طعم فوق‌العاده‌ای دارند. بسیاری از مردم این نارنگیها را با پرتقال اشتباه می‌گیرند اما اگر طعم آن‌ها را بچشید، متوجه می‌شوید که طعم آن‌ها به نارنگی بسیار شبیه‌تر است.
نارنگی مورکات
نارنگی «مورکات» (Murcott) جزو میوه‌های آبدار است که در دهه ۱۹۲۰ در فلوریدا و زمانی که یک کشاورز به نام «چارلز مورکات» مشغول آزمایش گونه‌های جدید مرکبات بود، توسعه یافتند. به همین خاطر هم نام مورکات را به آن‌ها داده‌اند. پوست این نارنگیها به آسانی جدا می‌شود، خوشمزه و آبدار هستند و عطر زیاد و رنگ نارنجی درخشانی دارند.
نارنگی تکه طلایی
نارنگی (Golden Nugget) یکی از انواع گونه‌های نارنگی هستند که به اندازه همتایان کلمنتاینی خود جذاب نیستند. این نارنگیها پوستی ناهموار و برجسته، شبیه به سنگ‌های کوچک بیرون آمده از زمین دارند. البته یک زیبایی درونی واقعی در زیر تمام این چین و چروک‌‌ها وجود دارد.
نارنگی تکه طلایی، در واقع، یکی از سنگین‌ترین گونه‌های نارنگی است که به دلیل آب زیادی که دارد، برای آبگیری مناسب و بسیار مورد توجه است. این نارنگیها معمولا برای کسانی که عادت دارند در کنار صبحانه، آبمیوه مصرف کنند، گزینه‌ای مناسب است.
نارنگی پیکسی
این نوع نارنگی (Pixie) که برای اولین بار در دهه ۱۹۲۰ در کالیفرنیا کشت شد، نسبت به برخی از خویشاوندان خود، کمتر شیرین، روشن‌تر و تا حدودی آبدار است. نارنگی‌های پیکسی به خاطر اندازه کوچکشان شناخته می‌شوند که به طور قابل توجهی فضای کمتری را نسبت به بقیه بسته‌‌ها اشغال می‌کنند و قطر متوسط آن‌ها فقط ۱ تا ۳ اینچ است. آن‌ها همچنین دانه یا هسته ندارند و گرفتن پوست آن‌ها آسان است.
نارنگی ساتسوما
گونه «ساتسوما» (Satsuma) یک نوع منحصر به فرد نارنگی و بومی ژاپن است، که به دلیل لذیذ بودن، به یک نارنگی معروف جهانی تبدیل شده است. این نارنگی نسبت به سایر ارقام نارنگی ظاهر پهن‌تری داشته و بدون هسته است و به راحتی تقسیم می‌شود. بوی آن نیز بسیار تند‌تر و اسید بسیار کمتری نسبت به انواع نارنگی دارد.
این نوع نارنگی، در سالاد ها و همچنین جهت طعم دادن به انواع غذاها و فیلینگ انواع دسر استفاده می‌شود. نوعی از نارنگی ساتسوما به نام «انشو»، در ایران شناخته شده است و جزو مقاوم‌ترین نارنگیها در شمال ایران می‌باشد.
نارنگی طلایی یوسمیتی
نارنگی طلایی «یوسمیتی» (Yosemite) یکی دیگر از بومیان «گلدن استیت» است که از نظر ظاهر و طعم شبیه به والدین دیگر مرکبات نارنجی رنگ است. آن‌ها به طور قابل توجهی بزرگ‌تر از دیگر نارنگیها هستند و اندازه‌شان به ۳ تا ۴ اینچ نیز می‌سد. علاوه بر این، طعمی منحصر به فرد و شیرین، عطر زیاد و اسید متعادل دارند. این نارنگیها را بیشتر می‌توان در فلوریدا، مراکش و کالیفرنیا پیدا کرد.
نارنگی طلای تاهو
نارنگی «تاهو» (Tahoe) یکی از انواع نارنگی است که اصل و ریشه آن به کالیفرنیا باز می‌گردد. نارنگی «طلای تاهو» دارای پوستی صاف، رنگ نارنجی تیره و گوشتی لطیف و آبدار است. آن‌ها به دلیل طعم شیرین خود مشهور بوده و فاقد دانه هستند. به همین دلیل از این گونه نارنگی، جهت آبمیوه‌گیری بیشتر استفاده می‌شود.
نارنگی دنسی
نارنگی «دنسی» (Dancy)، که به عنوان «نارنگی کریسمس» نیز شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین و شناخته شده‌ترین انواع مرکبات آمریکا است. «سرهنگ فرانسیس ال. دانسی» این نهال را در سال ۱۸۶۷ پرورش داد و تصور می‌شد منشا آن در مراکش باشد. این میوه دارای گوشت زرشکی و خوش‌طعم است که پوست آن به راحتی قابل جدا شدن می‌باشد. اندازه نارنگی دانسی نیز از ریز تا متوسط، متغیر است و دانه‌‌ها و بافت نسبتاً آبداری دارد.
نارنگی پونکان
یکی از قدیمی‌ترین انواع نارنگی، پونکان (Ponkan) است که با عنوان «ماندارین عسل چینی» نیز شناخته می‌شود. این نارنگی سایزی بزرگ‌تر از سایر نارنگیها دارد و هسته‌دار است. در حدود سال ۱۸۸۰، پونکان به فلوریدا وارد شد و شیرینی و آبدار بودن این نارنگی، آن را از دیگر انواع نارنگی متمایز کرده است. پوست پونکان مثل سایر نارنگیها به راحتی جدا می‌شود و می‌توان آن را به صورت خام یا به عنوان نوشیدنی مصرف کرد.
نارنگی انکور
نارنگی «انکور» (Encore)، قطرش به طور متوسط، به ۵ سانتی‌متر می‌رسد. دارای پوست شل و زرد-نارنجی با نقاط قهوه‌ای یا تیره است که به راحتی جدا می‌شود. این میوه سفت، آبدار، شیرین و دارای دانه‌های درشت است. نارنگی‌های انکور به دلیل پوست لکه‌دار و هسته‌های زیادی که دارند، چندان مورد علاقه عموم مردم نیستند. ولی این نارنگی سرشار از کلسیم، پتاسیم و ویتامین A است و بهترین راه برای مصرف این نارنگی، خوردن آن به صورت تازه یا عصاره آن است.
نارنگی بکرایی
نارنگی «بکرایی» (Bakraei) دورگه نارنگی و لیمو شیرین است که در جیرفت، قصر شیرین، جهرم و … در ایران کشت می‌شود. این نارنگی در جهرم با نام «تلخو» نیز شناخته می‌شود. معمولا بعد از ۱۵ سال از زمان کاشت این درخت، نوک شاخه‌ها شروع به خشک شدن می‌کنند و مستعد پوسیدگی می‌شوند. این نارنگی به سرما و بیماری ویروسی «کاچکسیا» حساس است.
خواص
درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا
نارنگی حاوی مقادیر غنی از ویتامین C است و به همین جهت برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است. برای درمان و پیشگیری از بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، که با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به آن‌ها مبتلا می‌شوید، می‌توانید از نارنگی استفاده کنید.
نارنگی برای درمان بیماری‌هایی مانند آنفولانزا نیز مثمر ثمر است. دمنوش نعناع و نارنگی یکی از انواع دمنوش های طبیعی است که دارای خاصیت ضد ویروسی بسیار قوی می‌باشد. برای درمان بیمارهای ویروسی مانند آنفلوانزا می‌توانید از این دمنوش بهره ببرید.
دستگاه گوارش و رفع یبوست
یکی از دلایل مهم ابتلا به یبوست نبود و کاهش فیبر کافی در بدن است. نارنگی دارای مقادیر غنی از فیبر است که عملکرد دستگاه گوارش را تقویت می‌کند و حرکات روده را بهبود می‌بخشد. از این رو می‌توانید جهت رفع و پیشگیری از یبوست، از نارنگی بهره ببرید.
پیشگیری از سرطان
مرکبات حاوی خواص ضد سرطانی هستند که به مقابله با عوامل ایجاد کننده سرطان کمک می‌کنند. ترکیب موجود در پوست نارنگی به نام (Salvestrol) سلول های سرطانی خاص انسان را از بین می‌برد. نارنگی سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین C است که با مقابله با فعالیت های رادیکال های آزاد، که می‌توانند با سلول های بدن تعامل داشته و سبب رشد سرطانی شوند، به پیشگیری از سرطان کمک می‌کند.
تصفیه کننده خون
نارنگی همچنین دارای خاصیت دفع کننده است که به تصفیه یا پاکسازی خون از مواد خارجی کمک می‌کند. مواد ناخواسته ممکن است به شکل اسیدهای اوریک، نمک اضافی و سایر آلاینده ها باشند که از طریق ادرار، عرق و سایر فرآیندهای دفعی دفع می‌شوند.