آبادان
شهر آبادان در جنوب غربی ایران و موقعیت جغرافیایی آن با طول ۴۸ درجه و ۱۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۰ دقیقه و با بلندای سه متر از سطح دریا و با پهناوری ۲,۷۹۶ کیلومتر مربع قرار دارد.
این شهر تا قبل از جنگ ایران و عراق، از مشهورترین شهرهای ایران و در برههای از زمان جزو شهرهای معروف خاورمیانه بود. آبادان در صد سال اخیر و پس از احداث پالایشگاه در سال 1910 میلادی روز به روز پیشرفت کرد و بر اهمیت آن افزوده شد.
آب و هوای آبادان
وقتی نام خوزستان به گوشتان میخورد اولین چیزی که ذهنتان میآید آب و هوای گرم و آفتاب سوزان جنوب است. آبادان جزو شهرهای جنوبی خوزستان میباشد و از زمانهای بسیار دور به آب و هوای گرم معروف بوده است. برخی این شهر را به شهر فاقد زمستان میشناسند.
آبادان به دلیل قرار گرفتن در مجاورت رود بهمنشیر و رود کارون، تابستانی بسیار گرم و در زمستان بسیار معتدل و خوش آب و هوا است. در زمستان به قدری آب و هوای دلپذیر و فرحبخشی دارد که گردشگران داخلی و خارجی را به سمت خود جذب میکند.
به دلیل موقعیت جغرافیایی آبادان و قرارگیری در دشت، سبب شده تا آب و هوای گرمی داشته باشد. در فصل تابستان به خصوص در ماه مرداد و تیر دمای این شهر از 58 درجه نیز بیشتر میشود. در بهمن ماه دمای آبادان تا صفر درجه سانتیگراد پایین میآید.
به طور کلی منطقه آبادان مرطوب است و رطوبت نسبی در میانه روز رو به کاهش بوده ولی اگر جهت باد از سمت جنوب باشد، رطوبت به سرعت بالا میرود.
اوج بارندگی در این شهر در ماههای آبان، آذر و دی است. در تابستان علاوه بر گرمای شدید باید ریزگردها را هم به آن اضافه کنید. متاسفانه ریزگردها به شدت هوای شهر را آلوده کرده و سبب کاهش دید افقی میشوند. این شرایط متاسفانه تنفس را برای مردم بسیار سخت میکند و مردم جنوب ایران هرساله با این مشکل مواجه هستند.
جمعیت
طبق سرشماری که در سال 1385 انجام شد، جمعیت آبادان ۲۱۷٬۹۸۸ نفر بوده است. در سرشماری سال 1390 رشد جمعیتی آبادان رو به کاهش رفته و برابر منفی 4.6 تخمین زدند. بخشی از جمعیت آبادان به خصوص در مناطق روستایی را اعراب تشکیل دادهاند.
طبق آماری که توسط شهرداری آبادان منتشر شده است، رشد جمعیت از سال 92 معادل 20 درصد بوده و جمعیت آبادان از 300 هزار نفر نیز بالاتر رفته است.
فرهنگ
وجه تمایز آبادان با سایر شهرها، فرهنگ متفاوت و خاص آن است. در سالهای دور به دلیل حضور نیروهای خارجی از جمله انگلیسیها و نیروهای هندی باعث شد فرهنگ غربی به این شهر غالب شود. همچنین وجود قومیتهای مختلف ایرانی که به آبادان مهاجرت کردند موجب شد فرهنگی درآمیخته در آنجا شکل گیرد.
در این شهر پیروان مذاهب مختلف در کمال صلح و صمیمیت در کنار هم زندگی میکنند و بدون هیچ مشکل و برخوردی به انجام فرایض مذهبی خود میپردازند.
وجود مسجد امام موسی بن جعفر(ع)، کلیسا، مسجد اهل سنت، و حسینیه جهرمیها همگی گواه بر این مسئله هستند که ساکنین این شهر، فارغ از هرگونه تفاوتی کنار یکدیگر با دوستی و صمیمیت زندگی میکنند.
ناگفته نماند بیشتر جمعیت شهر آبادان را شیعیان تشکیل دادهاند و تعداد معدودی از هموطنان اهل سنت نیز در این شهر زندگی میکنند. طبق آمار بیش از 30 _40 درصد از جمعیت شهر از هموطنان عرب هستند. لرهای بختیاری نیز حضور فراوانی دارند. در کل به دلیل وجود فرهنگ های مختلف و اقوام ایرانی، عربی و غربی باعث شده فرهنگ منحصر به فرد و زیبایی در آبادان شکل بگیرد.
سوغات و صنایع دستی
- انواع ماهی: می توانید خوشمزه ترین و یکی از گران ترین ماهی های خلیج فارس، ماهی زبیدی (ماهی حلوای سفید) و سایر ماهی ها مثل راشگو، شوريده، شانگ، زبان، سنگ سر، ميش ، هامور، کفشک، صبور، قباد را در این شهر پیدا کنید.
- انواع خرماهای مرغوب مثل رحی، گنطار، بريم، زاهدی ، سعمران و...
- کپو: با برگ درخت خرما بافته می شود و برای تولید انواع ظروف تزیینی مورد استفاده قرار می گیرد.
- انواع ادویه به ویژه ادویه فلافل، سمبوسه و سایر غذاهای جنوبی
- انواع گلیم و صنایع دستی حصیری که با برگ درخت خرما بافته می شوند.
غذاهای محلی آبادان
- قلیه ماهی : این غذای خورشتی با تکه های ماهی شوریده، سنگسر یا حلوا به همراه سبزی مخصوص تهیه می شود.
- کبه عربی یا عراقی: کبه غذایی عربی است که از ترکیب برنج، تخم مرغ و انواع ادویه با مغزی گوشت چرخ کرده طبخ می شود.
- پاکوره: این غذا تفاوت زیادی با فلافل ندارد و از کشور هند وارد فرهنگ غذایی مردم آبادان شده است. تفاوت آن با فلافل در این است که برای طبخش به جای نخود از سیب زمینی استفاده می کنند.
- امگشت: این غذا مخصوص عرب های خوزستان است که با ماهی قباد کباب شده و نمک سود شده به همراه برنج و کشمش و سبزی پلویی تهیه می شود.
- فلافل و سمبوسه آبادانی
اماکن دیدنی
جزیره مینو
در سفر به آبادان احتمالا با رودها و جزیرههای زیادی روبه رو خواهید شد که هر کدام شگفتی خاص خود را دارند. در برنامه آبادان گردی خود بهتر است در ابتدا به سراغ جزیزهای زیبا در میان اروندرود بروید.
جزیره مینو نگین درخشان آبادان است که در وسط اروندرود قرار گرفته است ساکنان این جزیره در محلی به نام مینو شهر زندگی میکنند و به کشاورزی و دامداری مشغولاند. یکی از مهمترین ویژگیهای کشاورزی این جزیره آبیاری بهوسیله جزر و مد است و نیازی به ابزار خاصی برای آبرسانی به زمینهای زیر کشت ندارد. در سطح جزیره پنج نهر جریان دارد که دو تا از آنها از شاخههای رود جرف و باقی از شاخههای اروند رود هستند. نیزارهای این جزیره زیستگاه مناسبی برای گرازهاست و نخلستانهای آن محل زندگی پرندگان بومی و مهاجر است.
مسجد رنگونیها یکی از جاهای دیدنی آبادان
سفر به آبادان بدون دیدن آثار تاریخی این شهر کامل نخواهد شد. آبادان مناطق گردشگری بسیاری دارد اما در میان آنها آثار تاریخی آبادان میتوانند روایی خوبی برای ما از تاریخ این شهر باشند.
مسجد رنگونیهای بنایی تاریخی است که در سال ۱۲۹۹ توسط معماری هندی به سبک معماری کشور هند و با کمک رنگونیهای برمه ساخته شده است. این مسجد که یکی از زیباترین مناطق گردشگری آبادان میباشد، هنر و معماری هندیان آبادان را به تصور میکشند.
این بنا دارای تزییناتی رنگارنگ است و دیوارهای بیرون نما با سیمان و نقش و طرحهای برجسته تزیین شدهاند. مسجد رنگونیها دارای چهار گنبد کوچک و دو گلدسته است و داخل آن شبستانی رنگارنگ و محرابی زیبا وجود دارد که این محراب با نقاشیهای زیبا و خوشرنگ تداعی کننده نقشونگارهای بهشتی است. این مسجد در سال ۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
رودخانه بهمنشیر
رودخانههای آبادان مهمترین بخش آبادان گردی شما خواهد بود. یکی از رودخانههای مهم آبادان، رودخانه بهمنشیر است. رودخانه بهمنشیر یکی از شاخههای اصلی رود کارون است که پس از جدا شدن از این رود به سمت اروندرود در جریان میباشد و در نهایت به خلیج فارس میپیوندد.
این رود ۹۰ کیلومتر طول، ۶۰۰ متر عرض و۴ متر عمق دارد. نام این رود برگرفته از نام اردشیر بابکان، سرسلسله پادشاهی ساسانیان، است. ساحل بهمنشیر به دلیل خاک حاصلخیزی که دارد محل مناسبی برای کشت و پرورش خرماست و در نخلستانهای این منطقه مرغوبترین نوع خرما کشت میشود.
کلیسای سورت قاراپت آبادان
یکی از عجیبترین مناطق گردشگری آبادان، مسجد و کلیسای است که در کنار هم قرار گرفتهاند. اغلب افرادی که برنامه آبادان گردی دارند از وجود این کلیسا آگاه هستند. اما شاید کمتر کسی بداند که آبادان تنها شهر ایران است که در آن کلیسا و مسجد بهواسطه دیوار از یکدیگر جدا شدهاند.
کلیسای سورت قاراپت با مسجد بهبهانیهای آبادان همسایه است و این همسایگی باعث نزدیکی و احترام بیشتر بین دین اسلام و مسیحیت در این منطقه شده و در روزهای آغاز سال میلادی برخی از مردم آبادان در این کلیسا جمع میشوند و سال جدید را به هموطنهای مسیحی خود تبریک میگویند. بیش از نیم قرن از عمر کلیسای سورت گاراپت میگذرد و این کلیسا در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.