رامسر
رامسَر از شهرهای استان مازندران در شمال ایران است. این شهر که پیش از این سخت‌سر نام داشت در تاریخ ۱۳۱۴/۳/۸ براساس تصویب نامه شماره ۳۱۸/۶۵۰۲ به رامسر تغییر یافت. رامسر از سمت شرق به شیرود، از غرب به شهر چابکسر و دهستان اوشیان استان گیلان، از جنوب به کوه‌های البرز و از شمال به دریای مازندران محدود است.
نام قدیم رامسر، سخت سر بود. سخت‌سر یکی از روستاهای ولایت تنکابن به مرکزیت خرم‌آباد بود. به استناد مصوبه هیئت وزیران در شهریور سال ۱۳۱۴ شمسی نام سخت سر به رامسر تبدیل گردید. سخت سر قبل از دوره میلاد تابع حاکمانی بود که بر گیلان و مازندران حکومت می‌کردند. در اواسط قرن هشتم هجری قمری سخت سر دارای حکومت مستقل شد و «سید رکابزن کیا حسنی» بر آن حکومت می‌کرد و «سفید تمشک» حد غربی آن بود. در عصر زندیه سخت سر و تنکابن از خاک گیلان بوده و سراسر گیلان تابع یک حکومت بود. با ظهور قاجاریه سخت سر و تنکابن از گیلان جدا شدند و ولایت مجاور آن مثل گرجیان، کلاج کوه و تنهیجان توسعه یافت و نسارود مرز شرقی و قزوین مرز شرقی آن شد.
آب و هوا
رامسر شهری خوش آب و هواست، هوایی پاکیزه و سبک دارد و میزان بارش در آن به نسبت سایر شهرهای ایران بیشتر است. همچنین برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه آب و هوای رامسر مراجعه کنید.
- بهار: بهار رامسر دلفریب است و پر از عطر گل و باران. فرودین ماه، رامسر با مه غلیظی که تمام شهر را می پوشاند از شما دلبری می کند، اردیبهشت ماه با عطر شکوفه دل شما را می برد و خرداد ماه آفتاب گرم، کم کم سفره خود را بر شهر پهن می کند.
- تابستان: تابستان های رامسر شرجی ست و پر از رطوبت و بوی دریا. این فصل بهترین زمان است تا خودتان را به دامان طبیعت پرطراوت جنگل و رود و دریا بسپارید و از حضورتان در شهر لذت ببرید.
- پاییز: پاییزهای رامسر اما پرباران است و تا اندازه ای سرد و نمدار. اگر این فصل به رامسر سفر می کنید مراقب بارش های سیل آسا و لحظه ای باشید.
- زمستان: زمستان های رامسر نیز سرد و نمدار است و به ندرت برف دارد. اما هر چند سال یک بار برفی سهمگین در این شهر می بارد که به رامسر جلوه ای متفاوت می بخشد. به راستی هیچ رامسری به اندازه رامسر برفی زیبا و تماشایی نیست.
اماکن مذهبی و تفریحی
مسجد میر عبدالباقی
این مسجد در آخوند محله رامسر قرار گرفته‌است و متجاوز از یکصد و هفتاد سال از بنای اولیه آن می‌گذرد، گرچه مسجد یاد شده از اواخر قرن سیزدهم به مسجد میر عبدالباقی شهرت یافته‌است، اما بنای اولیه آن بدست پدرش مرحوم آقا سید محمد هادی بن آقا میر محمد رضا انجام گرفت.
مسجد امام حسن مجتبی
این مسجدی کوچک و قدیمی در رامسر و در غرب مسجد میر عبدالباقی درآخوند محله قرار دارد. این مسجد در کنار نهر فتوک است و دیوار غربی آن متصل به محوطه آقای حاج محمد شیخ الاسلامی و دیوار جنوبی خانه مرحوم سید احمد شیخ الاسلامی می‌باشد.
مسجد نارنج بن
این مسجد که امروزه به مسجد صاحب الزمان شهرت دارد، قدمت نخستین بنای آن حدوداً به صد و پنجاه سال قبل می‌رسد و بنیانگذار آن مرحوم حاج رجبعلی نارنج بنی بود.
مسجد آقا میر ابوطالب ساداتشهر
این مسجد در جنوب شرقی بقعه آقا پلاسید، در فاصله چند متری قرار گرفته و مسجدی است قدیمی که تجدید بنای آن به دست آقا میر ابوطالب بن سید رضا و با مساعدت مردم، حدوداً در سال ۱۳۰۰ انجام گرفت.
موزه عاج رامسر
موزه عاج، یکی از تخصصی‌ترین موزه‌های جهان در زمینه اشیای ساخته شده از عاج فیل است. در این موزه، ۳۰۰ شی تزئینی ساخته شده از عاج به علاوه آثاری دیگر از زیستگاه‌های فیل در جهان گردآوری شده است. مکان این موزه، به کاخ تاج الملوک مشهور است.
کاخ سلطنتی یا کاخ مرمر
کاخ مرمر توسط رضاشاه پهلوی در یکی از باغ‌های سرسبز رامسر ساخته شد و در سال‌های بعد، یکی از اقامتگاه‌های خاندان پهلوی بود. کاخ مرمر علاوه بر اینکه دارای معماری زیبایی است و با رنگ سفید و سنگ‌های مرمرش شناخته می‌شود، از باغ آرایی و تنوع گیاهی بسیار زیادی نیز برخودار است که بر زیبایی آن افزوده. اکنون موزه تماشاگه خزر در این کاخ دایر است.
پارک جنگلی صفارود
بوستان یا پارک جنگلی صفارود از جاذبه های طبیعی پیرامون رامسر است که به سبب دارا بودن رود، فضای نیمه کوهستانی و جنگل، به همراه امکانات رفاهی، برای اهالی رامسر و گردشگران بسیار جذاب است.
تله کابین رامسر
تله کابین رامسر از بزرگترین تله کابین های ایران و خاورمیانه است و به سبب چشم‌اندازهای متنوع کوهستان، دریا و جنگل، یک مجموعه منحصر به فرد تلقی می‌شود. علاوه بر تله کابین، در این مجموعه مجموعه‌های ورزشی و تفریحی دیگری نیز گنجانده شده است.
جنگل دالخانی
جنگل دالخانی از زیباترین جنگل‌های شمال ایران به شمار می‌رود و عنوان «دالان بهشت» را نیز یدک می‌کشد. جنگل دالخانی در سی کیلومتری جنوب شرقی رامسر قرار گرفته است و در دامنه کوهستان البرز جای دارد. درختان، کوهستان و مه که از کوهستان به پایین سرازیر می‌شود، منظره شگفت آوری را پدید می‌آورد.
روستای جواهر ده
روستای جواهر ده منطقه‌ای جنگلی و روستایی در مازندران است که به سبب جاذبه های تاریخی پیش از اسلام موسوم به گورهای گبری و همچنین طبیعت زیبا مشهور است.
آداب و رسوم
جشن تیرماه سیزده
تیرماه سیزده از آیین های بسیار کهن شمال ایران است که به صورت محدود در روستاها و شهرستان های شمالی مانند روستای جواهرده جشن گرفته می شود. روز برگزاری مراسم تیرماه سیزده دوازده آبان هر سال خورشیدی (برابر با سیزدهم تیرماه سال طبری) است. از جمله دلایل برگزاری این جشن می توان به پیروزی کاوه بر ضحاک در این روز، گرامیداشت روز پرتاب شدن تیر از کمان آرش و تعیین مرزهای ایران و ... اشاره کرد. مراسم های مختلفی مانند لال شو، خواندن اشعار محلی، خوردن خوراکی های سیزده گانه، پوشیدن لباس های نو و دعای خیر و برکت برای یک سال اعضای خانه و محصول و دارایی شان به این جشن رونق می بخشد.
ازدواج
ازدواج در شهرهای شمالی مانند رامسر مثل تمام شهرهای دیگر ایران از مراسم خواستگاری شروع و به جشن عروسی ختم می شود. بعد از انجام خواستگاری و گرفتن رضایت دختر، فردای آن شب خانواده داماد غذا و شیرینی تهیه می کنند و برای خانواده عروس می فرستند. مرحله بعدی ازدواج، مراسم "اره گیرون یا بله برون" است، خانواده داماد در این مراسم انگشتری به عروس می دهند و در واقع او را برای پسرشان نشان می کنند. در ادامه همین جشن میزان مهریه، شیربها و نوع برگزاری مراسم عقد و عروسی مشخص می شود. دوران نامزدی پس از این مراسم شروع می شود و معمولا بین 6 تا 2 ماه طول می کشد.
چند روز پیش از مراسم عروسی خانواده ها برای خرید به بازار می روند و مقدمات جشن را آماده می کنند. در گذشته که خبری از کارت عروسی نبود خانواده ها برای دعوت کردن مردم به عروسی فرزندان شان از زنی به عنوان "خبرگیر" می خواستند تا به خانه های مردم برود و آنها را به مراسم دعوت کند. شب قبل از عروسی، جشن حنابندان برگزار می شود.
پس از برگزاری جشن عروسی و رقص و پایکوبی وقتی که داماد، عروس را به خانه خودشان می برد دم در خانه نارنج، سیب یا اناری را به سمت او پرت می کند که عروس باید آن را بگیرد و سپس آن را با هم بخورند. در زمان ورود به خانه، عروس از رفتن به داخل خودداری می کند تا زمانی که پدر داماد کادویی به عنوان "رونما یا پاناز" به او بدهد. سه روز بعد از عروسی نیز عروس و داماد به خانه مادر عروس می روند که به آن "زن مار سلام" می گویند.
جشن دودوشان
هر سال در خردادماه تعدادی از روستاییان جشنواره شیردوشان یا دودوشان را برگزار می کنند. فلسفه انجام این جشن به شروع فصل چرای دام ها در مراتع برمی گردد. در این مراسم فردی که مسئولیت اصلی نگهداری از دام ها را بر عهده دارد و به او سرگالش می گویند دام ها را به چرا می برد و پس از بازگشت آنها را دو بار می دوشد. پس از بار دوم سرگالش در ازای شیر اضافه‌ای که گرفته است تعهد می دهد در پایان فصل چرا از مقداری کره حیوانی، دوغ، کشک و ماست تحویل دامداران دهد. در نهایت نیز در انتهای این جشن، مسابقه های مختلف مانند طناب کشی و کشتی محلی برگزار و مردم به رقص محلی و پایکوبی و زدن ساز و آواز مشغول می شوند.
در کنار این مراسم، رامسری ها آداب و رسوم دیگری مانند مراسم چهارشنبه سوری، شب یلدا، بازی های محلی مانند آغوزکا یا گردو بازی، ریسمان بازی و .... دارند.
غذاهای سنتی و خوراکی‌ها
غذاهای رامسر طیف گسترده ای از خوراکی ها را در بر می گیرد ولی بیشتر بر پایه سبزیجات محلی، برنج، ماهی، پرنده های محلی و لبنیات محلی ست. تازگی مواد اولیه غذاهای شمالی و رامسری باعث طعم و عطر خوش آنها می شود. همچنین رامسری ها در کنار غذاهای شان از چاشنی هایی مانند زیتون پرورده، اشپل ماهی، سیر تازه، باقلی و... استفاده می کنند.
- کباب ترش: کباب ترش از پرطرفدارترین و خوشمزه ترین غذاهای شمالی ست و با گوشت گوساله یا گوسفند، رب انار ترش و گردو تهیه می شود.
- پُلا سَر تره: این غذا با برنج، سبزی محلی، سیر، پیاز، گوجه فرنگی و تخم مرغ درست شده و همراه با مرغ، ماهی یا کباب و ماست سرو می‌شود.
- فسنجان با رب ترش: فسنجان شمالی مانند فسنجان های معمولی ست که همه می شناسیم اما در آن از چاشنی رب انار ترش استفاده و به طور معمول با گوشت مرغ یا مرغابی طبخ می شود.
- هلوآب تره: هلوآب تره خورشتی از سبزی های مختلف محلی مانند گشنیز، نعناع و کوتکوتو و از همه مهمتر ترشک است. از رب آلوچه ترش جنگلی، گوجه فرنگی و فلفل برای طعم دار کردن آن استفاده می کنند و همراه با تخم مرغ زده شده داخل آن یا جوجه کباب (در برخی مواقع مرغ سرخ شده) بر سر سفره آورده می شود.
- دوآب: دوآب به غذای کله جوش شباهت هایی دارد با این تفاوت که ماده اولیه آن را کشک سابیده شده تشکیل می دهد. برای تهیه این غذا، کشک سابیده شده را با آب و گوشت بپزید و همراه با نعناع و پیاز سرخ کرده نوش جان کنید.
- ماهی شکم پر: ماهی شکم پر هم که به تعریف نیاز ندارد. انواع ماهی های دریایی و پرورشی پایه این غذا را شکل می دهند و مواد شکم پر آن نیز از سبزی های محلی و گردو تهیه می شود.
- سیر قلیه، کته کباب، ترش تره، انواع ترشی، انواع مربا و ... از دیگر غذاها و خوشمزه های رامسر هستند.
سوغات و صنایع دستی رامسر
- انواع صنایع‌دستی چوبی: انواع وسایلی که از چوب ساخته شده اند مانند تخته شطرنج، جعبه دستمال کاغذی، تزئینات چوبی و ... از صنایع دستی مشهور شمال و رامسر به حساب می آیند.
- نمد: نمد یکی از معروف ترین صنایع دستی رامسر است و یکی از بهترین انواع نمد کشور در این شهر ساخته می شود. هر چند امروزه به دلیل استقبال کم مسافران و نبود تنوع در طراح‌های نمدها، این بافته سنتی در حال فراموشی ست.
- حصیربافی: حصیر بافی یکی دیگر از هنرهایی ست که در شمال ایران رواج دارد و انواع محصولات به دست آمده از آن در فروشگاه‌های سوغات و صنایع دستی به فروش می‌رسدد.
- عروسک‌ها و روسری‌های بافتنی: در سفر به رامسر در کنار جاده ها به احتمال زیاد خانم های محلی را دیده اید که با سرعت در حال بافت روسری یا ساخت عروسک های بافتنی هستند. این عروسک ها و روسری ها امروز دیگر به عنوان سوغاتی این شهر درآمده اند و کمتر پیش می آید مسافری بدون خرید یکی از آنها به شهر خود بازگردد.
- انواع شربت و مربا: شمال ایران به دلیل وجود درختان میوه و گل های فراوان یکی از مراکز تهیه انواع شربت و مربا در ایران محسوب می شود. از جمله محبوب ترین و مشهورترین آنها می توان به مربای بهارنارنج، شقاقل، تمشک، شربت بهارنارنج و ... اشاره کرد.
- انواع ترشی: انواع ترشی مانند بادمجان ترشی، سیرترشی، هفت بیجار، لیته، ترشی آناناس، ترشی ازگیل، ترشی مرکبات، شور و ... از خوشمزه های سوغات شمال و رامسر هستند.
- انواع لواشک و میوه فرآوری شده: یکی از بهترین مکان هایی که می توان در آن به انواع لواشک و میوه های فرآوری شده دسترسی داشت، شهرهای شمالی ست. رامسر نیز از این قاعده جدا نیست و در بازارهای محلی، فروشگاه های فروش سوغات و بسیاری جاهای دیگر بساط فروش لواشک به چشم می خورد.