جوش
جوش صورت یکی از اختلالات پوستی که از سنین نوجوانی شروع می‌شود و تا انتهای جوانی یا حتی میانسالی ادامه می‌یابد.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| گونه ها: | جوش سر سیاه، جوش سر سفید، جوش قرمز (پاپول) و جوش چرکی (پوسچول)، جوش ندولار و آکنه کیستیک، جوش‌های دوران قاعدگی |
| علت(ها): | استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب یا فاسد، بیماری‌ها و استفاده از داروهای خاص، سیگار و قلیان، رژیم غذایی نامناسب، آلودگی‌های محیطی، عوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی در نوجوانی، عادت ماهانه، بارداری و زایمان یا برخی بیماری‌های زنانه نظیر سندرم تخمدان پلی کیستیک، استرس، عدم رعایت بهداشت و نظافت پوست |
| روش های درمان: | استفاده از یخ، ماسک‌های حاوی عسل، آب‌لیمو، بخور صورت، روغن درخت چای |
انواع
جوش سر سیاه
یکی از انواع جوش صورت، جوش یا آکنه سر سیاه است و زمانی ظاهر می‌شود که منافذ باز پوست با ترکیبی از سلول‌های مرده پوست و چربی اضافه‌ای که توسط غده‌های چربی ترشح می‌شود، مسدود شده‌اند. این جوش‌ها، منافذ باز دارند و اکسید شدن در سطح این منافذ سبب تیرگی آن خواهد شد.
برای درمان آکنه سر سیاه، می‌توان از محصولات موضعی پوست حاوی سالیسیلیک اسید و بنزوئیل پروکساید استفاده کرد و باید از ترکاندن و فشار دادن آن خودداری کرد؛ زیرا این کار سبب التهاب پوست و ایجاد اسکار (جای جوش) خواهد شد.
جوش سر سفید
یکی از شایع‌ترین انواع آکنه صورت، جوش سر سفید است که در این حالت منافذ پوست با لایه‌ای نازک از پوست پوشیده شده و در نتیجه سبب بروز توده‌ای برآمده از مواد زیر سطح پوست می‌شود. این جوش‌ها از خفیف‌ترین نوع جوش‌های پوست بوده که با انواع محصولات مراقبت پوستی مناسب (حاوی بنزوئیل پروکساید) و داروهای موضعی درمان می‌شوند.
جوش قرمز (پاپول) و جوش چرکی (پوسچول)
این نوع عارضه پوستی در واقع آکنه‌ی التهابی است که با بسته شدن منافذ پوست و رشد باکتری، ناحیه اطراف آن دچار برآمدگی، التهاب، قرمزی و تورم می‌شود. برای پیشگیری و درمان جوش قرمز، می‌توان به مواردی چون مراقبت‌های روزانه پوست و تغییر سبک زندگی اشاره کرد.
جوش ندولار و آکنه کیستیک
این مدل جوش‌ها از شدیدترین انواع جوش صورت هستند که سبب عوارض پوستی شدید و زخم‌های دائمی می‌شوند. مسدود شدن منافذ پوست در اثر تجمع چربی‌ها و سلول‌های مرده پوست سبب رشد باکتری داخل این منافذ شده و آن ناحیه از پوست عفونی، قرمز و متورم می‌شود. استفاده از داروهای موضعی در درمان این جوش‌ها تاثیر کمی دارند؛ از این رو برای درمان ندولار‌ها و کیستیک‌ها باید به متخصص پوست مراجعه کرد.
حال اگر عفونت به عمق پوست نفوذ کند، سبب بروز یک برآمدگی بزرگتر از سایر انواع جوش خواهد شد که با خارش همراه است.
جوش‌های دوران قاعدگی
یکی از مواردی که در ارتباط با زمان بروز آکنه مطرح می‌شود جوش‌های دوران قاعدگی است که عموماً برای بسیاری از خانم‌ها ناخوشایند است و حدود 50 تا 80 درصد از خانم‌ها در دوران پیش از قاعدگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در طول چرخه قاعدگی سطح هورمون‌های بدن نوسان‌های گاه شدید پیدا می‌کنند به گونه‌ای که قبل از تاریخ شروع قاعدگی تولید پروژسترون در بدن کاهش پیدا می‌کند و در مقابل سطح استروژن (هورمون‌های جنسی) افزایش می‌یابد؛ این نوسان و به هم خوردگی هورمون‌ها و عدم تعادل آن در بدن منجر به تحریک فعالیت غدد چربی می‌شود؛ در نتیجه تولید سبوم بیش از حد می‌تواند منافذ پوست شما را مسدود کرده و موجب ایجاد آکنه شود. این نوع از آکنه‌ها که به آکنه دوره‌ای معروف هستند معمولا در امتداد خط فک، اطراف ناحیه چانه، گردن و گونه‌های شما بروز پیدا می‌کنند.
انواع آکنه دوره قاعدگی به صورت کیست‌های ریز یا بزرگ به رنگ قرمز یا هم رنگ پوست و گاهی سر سفید نمود پیدا می‌کنند و در بسیاری از مواقع بسیار دردناک و ملتهب هستند. نکته قابل توجه این است که باید از فشار دادن و دستکاری این نوع جوش‌ها خودداری گردد چرا که موجب افزایش التهاب و عفونت می‌شوند و جای زخم یا اسکار بر روی پوست باقی می‌گذارند.
معنای جوش در نقاط مختلف صورت
- جوش ناحیه پیشانی: مشکلات سیستم گوارشی ناشی از مصرف زیاد شکلات و مواد غذایی با درصد چربی بالا
- جوش بین ابروها (ناحیه بالایی بینی): مشکل کبد ناشی از مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی و لبنیات و همچنین آلرژی نسبت به مواد غذایی خاص
- جوش نزدیک گوش و نواحی تیره و سیاه اطراف چشم: مشکل کلیه ناشی از مصرف زیاد قهوه، چای و نمک
- جوش نوک بینی: مشکل قلب ناشی از چربی‌های بد و فشار خون بالا (مصرف میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و ماهی‌های غنی از امگا برای حل مشکل)
- جوش گونه‌ها: مشکل سیستم تنفسی ناشی از استعمال سیگار
- جوش نزدیک به چانه (زیر گونه‌ها): مشکل هورمونی ناشی از استرس و رژیم غذایی نامناسب
- جوش چانه: به هم خوردگی هورمون‌ها
- جوش گردن: وجود بیماری و مبارزه بدن با باکتری و ویروس
بنابراین اگر با جوش صورت در ناحیه‌های مختلف صورت مواجه شدید، می‌توانید در‌یابید که جوش صورت نشانه چیست و با توجه به نوع مشکل، به درمان آن اقدام کنید.
علت
استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب یا فاسد
استفاده از مواد آرایشی نامرغوب می‌تواند منافذ پوست شما را مسدود کرده و سبب ایجاد جوش شود. البته در بعضی موارد ممکن است ناسازگاری مواد آرایشی با نوع پوست نیز سبب ایجاد جوش در صورت شما شود. بنابراین بهتر است از کرم‌های آرایشی متناسب با نوع پوست خود استفاده کنید. همچنین در زمان خرید به تاریخ انقضای مواد آرایشی نیز دقت کرده و هرگز از موادی که تاریخ انقضای آن‌ها گذشته استفاده نکنید. ضمن اینکه برای پاک کردن آرایش خود حتما از مواد پاک‌کننده مناسب استفاده کنید تا رطوبت پوست شما را حفظ کرده و اثرات مواد آرایشی را به‌طور کامل از بین ببرند.
بیماری‌ها و استفاده از داروهای خاص
معمولا داروهای هورمونی یا داروهای مربوط به مشکلات اعصاب و روان می‌توانند سبب ایجاد جوش شوند. همچنین وجود برخی بیماری‌ها نیز می‌تواند سبب بروز جوش در صورت، بازوها، سینه یا کمر شوند. در برخی موارد نیز جوش‌های باسن نشان‌دهنده مشکلات هورمونی به‌خصوص در مردان است.
سیگار و قلیان
یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد جوش در بزرگسالان استفاده از سیگار و قلیان است.
رژیم غذایی نامناسب
استفاده از غذاهای چرب و شیرین می‌تواند سبب ایجاد جوش در نواحی مختلف بدن شما شود. اگر ازجمله افرادی هستید که غذاهای آماده و فست فود زیاد می‌خورید، به شیرینی و قند علاقه فراوانی دارید و شکلات را از برنامه غذایی‌تان حذف نمی‌کنید، باید منتظر سر رسیدن جوش‌ها باشید. ضمن اینکه مصرف برخی غذاهای حساسیت‌زا نیز می‌تواند سبب ایجاد جوش در صورت یا دیگر نواحی بدن شود. این جوش‌ها معمولا موقتی بوده و اگر آن‌ها را دستکاری نکنید خیلی زود از بین خواهند رفت.
آلودگی‌های محیطی
معمولا آلودگی به‌خودی‌خود سبب ایجاد جوش نخواهد شد. اما اگر از طریق یک زخم باز یا جای جوش به داخل پوست نفوذ پیدا کند می‌تواند سبب بدتر شدن جوش و التهاب شود.
عوامل ژنتیکی
تحقیقات علمی نشان می‌دهد که ژنتیک نیز از عوامل موثر بر ایجاد جوش است. بنابراین اگر پدر یا مادر شما هردو جوش یا آکنه دارند، احتمال ابتلا به جوش نیز در شما بالا رود.
تغییرات هورمونی در نوجوانی
جوش از شایع‌ترین مشکلات پوستی در نوجوانی است. نامتعادل بودن هورمون‌ها یا افزایش ناگهانی آن‌ها می‌تواند سبب تحریک غدد چربی پوست و افزایش تولید سبوم و درنتیجه ایجاد جوش شود.
مشکلات زنانه
احتمال ایجاد جوش در زنان بزرگسال بیشتر از مردان بزرگسال است. چراکه مشکلات و تغییرات هورمونی در زنان بیشتر از مردان است. معمولا مواردی نظیر عادت ماهانه، بارداری و زایمان یا برخی بیماری‌های زنانه نظیر سندرم تخمدان پلی کیستیک از دلایل اصلی ایجاد جوش در زنان بزرگسال هستند.
استرس
اگر همواره در موقعیت‌های پراسترس به سر می‌برید باید منتظر ایجاد جوش باشید. در شرایط استرس‌زا هورمون کورتیزول افزایش یافته و درنتیجه غدد پوستی تحریک شده و سطح چربی پوست بالا می‌رود.
عدم رعایت بهداشت و نظافت پوست
درصورتی‌که از پوست خود به درستی مراقبت نکنید، جوش اولین عارضه‌ای است که برای شما ایجاد خواهد شد. منظور از رعایت بهداشت شست و شوی پوست پس از استفاده از لوازم آرایشی، قرار گرفتن در معرض آلودگی یا تعریق پس از ورزش است. این عوامل به باز نگه داشتن منافذ پوست و اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها کمک کرده و از بروز جوش جلوگیری می‌کند.
درمان
یخ
یخ زمانی می‌تواند موثر باشد که جوش‌ها به‌تازگی سر از پوست درآورده و هنوز عفونی یا ملتهب نشده‌اند. استفاده از یخ می‌تواند غدد چربی پوست را منقبض کرده و از ترشح بیش‌ازحد سبوم جلوگیری کند. توجه کنید که نباید یخ را به‌طور مستقیم و به مدت طولانی روی پوست قرار دهید. حتما یخ را در تکه‌ای پارچه قرار دهید و آن را چند ثانیه روی جوش نگه دارید. انجام این کار به‌صورت مداوم در طول روز، جوش‌ها را پس از یک یا دو روز از بین می‌برد.
ماسک‌های حاوی عسل
عسل ماده‌ای مقوی و ضدعفونی‌کننده است که می‌تواند عوامل میکروبی و آلوده‌کننده پوست را از بین ببرد. برای از بین بردن جوش‌ها استفاده از خود عسل به‌صورت مستقیم و نیز استفاده از ماسک‌های حاوی عسل می‌تواند موثر باشد. اگر از خود عسل استفاده می‌کنید، پنبه‌ای استریل را به عسل آغشته و آن را حدود ۳۰ دقیقه روی پوست خود بگذارید. پس از آن پوست خود را با آب گرم بشویید. از بهترین و موثرترین ماسک‌های حاوی عسل نیز می‌توان به ماسک عسل و دارچین اشاره کرد.
آب‌لیمو
آب‌لیمو را می‌توان یک میکروب‌کش طبیعی دانست که تاثیر زیادی بر بهبود جوش‌های صورت و جلوگیری از بروز مجدد آن‌ها دارد. توجه کنید که اگر جوش‌های صورت شما ملتهب شده‌اند یا باز هستند استفاده از آب‌لیمو می‌تواند سبب ایجاد سوزش یا درد شود. برای استفاده از آب‌لیمو یک پنبه استریل را به آن آغشته کرده و روی جوش قرار دهید. این کار را پیش از خواب انجام دهید و اجازه دهید که پنبه آغشته به آب‌لیمو تا صبح روی پوست شما باقی بماند.
بخور صورت
بخور گرم سبب باز شدن منافذ پوستی می‌شود. درنتیجه عوامل آلوده‌کننده‌ای که این منافذ را بسته‌اند از بین برده و پوستتان را نیز شفاف‌تر خواهد کرد. تنها باید توجه کنید که به مدت طولانی در معرض بخور گرم قرار نگیرید. چرا که این موضوع می‌تواند سبب ایجاد سوختگی در پوست شما شود. همچنین پس از انجام بخور حتما از کرم مرطوب‌کننده استفاده کنید.
روغن درخت چای
این روغن می‌تواند جوش‌های سرسفید را خشک کرده و آن‌ها را از بین ببرد. همچنین این روغن با از بین بردن میکروب‌ها مشکلات پوستی شما را برطرف می‌کند. اگر از این روغن به همراه ژل آلوئه ورا استفاده کنید، آن را به دارویی بسیار موثر تبدیل کرده‌اید. در زمان استفاده، روغن را روی محل جوش‌ها مالیده و پس از ۲۰ دقیقه بشویید. توجه کنید که این روغن دارای خاصیت خشک‌کنندگی است. بنابراین استفاده از آن برای پوست‌های حساس و خشک توصیه نمی‌شود.