هیدروکسیزین
هیدروکسیزین (به انگلیسی: Hydroxyzine) دارویی ضدحساسیت، آرام‌بخش، ضد اضطراب و کاهش دهنده‌ی تهوع است.
داروی هیدروکسیزین یک آنتی هیستامین نسل اول و از مشتقات پیپرازین است که دارای خواص آنتی هیستامینی، آنتی کولینرژیک و آنتی اسپاسمودیک می‌باشد.
قرص هیدروکسی زین فعالیت سیستم عصبی مرکزی را کاهش می‌دهد؛ همچنین به عنوان آنتی هیستامین (ضد حساسیت) عمل می‌کند که سبب کاهش اثرات هیستامین شیمیایی طبیعی بدن می‌شود. قرص هیدروکسی زین یا شربت هیدروکسی زین در درمان اضطراب و تنش عصبی، به عنوان آرام‌بخش قبل از بیهوشی عمومی، کاهش علائم قطع مصرف مواد مخدر و الکل و کنترل خارش‌های آلرژیک از جمله کهیر مزمن و کنترل تهوع و استفراغ مصرف می‌شود.
اطلاعات دارویی
داروی هیدروکسی زین یک آنتی هیستامین نسل اول و از مشتقات پیپرازین است که دارای خواص آنتی هیستامینی، آنتی کولینرژیک و آنتی اسپاسمودیک می‌باشد.
قرص هیدروکسی زین فعالیت سیستم عصبی مرکزی را کاهش می‌دهد، همچنین به عنوان آنتی هیستامین (ضد حساسیت) عمل می‌کند که سبب کاهش اثرات هیستامین شیمیایی طبیعی بدن می‌شود. قرص هیدروکسی زین یا شربت هیدروکسی زین در درمان اضطراب و تنش عصبی، به عنوان آرام‌بخش قبل از بیهوشی عمومی، کاهش علائم قطع مصرف مواد مخدر و الکل و کنترل خارش‌های آلرژیک از جمله کهیر مزمن و کنترل تهوع و استفراغ مصرف می‌شود.
نحوه‌ی مصرف
- قبل از شروع درمان با قرص هیدروکسیزین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به قرص هیدروکسیزین به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
- دوز و مقدار قرص هیدروکسیزین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
- در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری، نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی باشد، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و بر طبق برنامۀ مشخص به مصرف دارو ادامه دهید.
- مصرف قرص هیدروکسی زین معمولاً بصورت یک مرتبه شب‌ها قبل از خواب، علائم را کنترل می‌نماید. با این حال ممکن است این دارو، دو تا سه مرتبه در روز، با توجه به شدت علائم شما، تجویز گردد.
- قرص هیدروکسیزین را می‌توان قبل یا بعد از غذا مصرف کرد. برای کاهش عوارض گوارشی می‌توانید آن را به همراه غذا یا با شیر میل کنید.
- قرص هیدروکسی زین فقط به صورت کوتاه مدت مصرف می‌شود و دوره درمانی آن نباید بیش از ۴ ماه طول بکشد.
در صورت عدم بهبود علائم یا بدتر شدن با پزشک تماس بگیرید.
موارد مصرف
کودکان و نوزادان
شربت هیدروکسیزین برای کودکان محدودیت سنی برای استفاده ندارد. کودکان کمتر از ۶ سال به میزان ۵۰ میلی‌گرم می‌توانند از آن مصرف کنند. از داروی تدازین برای درمان حساسیت پوستی و خواباندن کودک استفاده می‌شود.
گلودرد
از شربت هیدروکسیزین برای درمان سرفه و گلودرد حاصل از آلرژی استفاده می‌شود. این دارو را با قرص گلودرد مصرف نکنید. استفاده از داروهایی مانند دکسترومتورفان همراه با هیدروکسی زین ممکن است عوارض جانبی مانند سرگیجه، خواب آلودگی، گیجی و مشکل در تمرکز را افزایش دهد. برخی از افراد، به ویژه افراد مسن، ممکن است در تفکر، قضاوت و هماهنگی حرکتی نیز دچار اختلال شوند.
پسوریازیس و حساسیت پوستی
آنتی هیستامین‌های آرام‌بخش مانند هیدروکسیزین و دوکسپین برای درمان خارش پسوریازیس و برطرف کردن علت حساسیت پوستی استفاده می‌شوند. آن‌ها ممکن است نقشی در درمان خارش شبانه داشته باشند یا از قرص هیدروکسی زین برای خارش واژن استفاده شود.
هیدروکسیزین بثورات پوستی را درمان می‌کند و خارش ناشی از شرایط آلرژیک مانند درماتیت تماسی، درماتیت آتوپیک (اگزما) و کهیر را تسکین می‌دهد. اگر علائم شما شدید بود یا با مصرف دارو دچار عوارض شدید، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
سرماخوردگی، سرفه و آبریزش بینی
قرص هیدروکسیزین نوعی آنتی هیستامین است. به همین دلیل از این دارو می‌توانید برای درمان علائم آلرژی و سرماخوردگی، مانند آبریزش بینی و خارش یا آبریزش چشم، استفاده کنید.
آبله مرغان
باتوجه به اینکه آبله مرغان یک بیماری ویروسی است و از علائم مهم آن ایجاد جوش و لکه‌های قرمز خارش دار است، با صلاح‌دید و مشورت پزشک می‌توان از هیدروکسی زین ۲۵ یا دوزهای دیگر آن استفاده کرد. این دارو برای استفاده نیاز به نسخه پزشک دارد.
اگزما
نقش هیستامین در خارش همراه با اگزما به طور کامل مشخص نشده است، اما آنتی هیستامین‌های خوراکی سال‌ها است که در درمان اگزما استفاده می‌شوند. کلرفنیرامین و پماد و کرم هیدروکسیزین می‌توانند تا حد زیادی علايم حساسیت‌زا را کاهش دهند.
حالت تهوع
حداکثر مصرف ۱۰۰ میلی‌گرم از شربت هیدروکسیزین در روز برای بزرگسالان می‌تواند علائم تهوع و استفراغ را کاهش دهد. دارو را با یا بدون غذا مصرف کنید و ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد تا اثر خود را بگذارد. بعد از حدود ۲ ساعت اثر کامل آن را احساس خواهید کرد.
نیش حشرات
هیدروکسیزین یک آنتی هیستامین است و می‌تواند برای شرایط حاد التهابی و آلرژیک مانند نیش زنبور و نیش حشرات و بعد از واکسیناسیون استفاده شود.
فشار خون
هیدروکسیزین می‌تواند ریتم غیر طبیعی قلب و فشار خون پایین را ایجاد کند. اگر قبل از مصرف مشکلات قلبی یا بیماری کبدی و کلیوی داشته باشید، خطر این عوارض جانبی بیشتر است. قبل از شروع قرص خوراکی هیدروکسیزین به پزشک خود اطلاع دهید.
دوز مصرف
دوز مصرف قرص حساسیت هیدروکسیزین و شربت ضد حساسیت پوستی به سن، وضعیت بیماری و پاسخ‌گویی بدن شما به درمان بستگی دارد.
در کودکان دوز بر اساس وزن آن‌ها تعیین می‌شود. توجه داشته باشید که دوز دارو را خودسرانه به بیشتر از مقدار تجویزی افزایش ندهید. در صورتی که علائم بیماری شما ادامه پیدا کرد یا حال‌تان وخیم‌تر شد به دکتر عمومی خود اطلاع دهید.
- بزرگسالان: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم به مقدار ۴ بار در روز
- کودکان ۶ سال و بزرگتر: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در روز
- کودکان کمتر از ۶ سال: ۵۰ میلی‌گرم در روز
موارد منع مصرف
- به تاریخ انقضای داروی هیدروکسیزین توجه کنید و اگر تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز قرص هیدروکسیزین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
قبل از تجویز دارو، پزشک را در صورت وجود موارد زیر مطلع کنید:
- در صورت حساسیت به این دارو یا داروها و مواد دیگر
- مشکلات کبدی
- مشکلات کلیوی
- مشکلات قلبی
- مشکلات پروستات یا هرگونه مشکل در دفع ادرار
- انسداد روده کوچک (حتی از نوع خفیف)
- زخم معده
موارد هشدار
- قرص هیدروکسیزین می‌تواند خواب‌آلودگی و گیجی شدیدی در شما ایجاد کند. در صورتی که این اتفاق برای شما رخ داد، تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط بیشتری دارند، خودداری کنید.
- مصرف الکل عوارض خواب آوری قرص هیدروکسیزین را تشدید می‌کند؛ به همین دلیل از مصرف الکل و فرآورده‌های الکلی در زمان درمان با این دارو خودداری نمایید.
- در صورتی که قصد انجام عمل جراحی، درمان یا آزمایشات بالینی خاصی (مانند تست آلرژی) را دارید، درمانگر خود را از مصرف قرص هیدروکسیزین مطلع نمایید.
- در مدت درمان با قرص هیدروکسیزین، حساسیت بدن شما به نور بیشتر می‌شود لذا تا جای ممکن در معرض نور مستقیم قرار نگیرید و از کرم‌های ضدآفتاب و عینک آفتابی استفاده نمایید.
- در افراد بالای ۶۵ سال، حساسیت به عوارض قرص هیدروکسیزین بیشتر می‌باشد و ممکن است منجر به خواب‌آلودگی عمیق در فرد گردد.
- مراقبت زیادی از دندان‌ها به عمل آورید و از تحریک یا زخمی کردن لثه‌ها و سایر بافت های دهانی اجتناب کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر قرص هیدروکسی زین را تغییر دهد یا سبب افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. بنابراین برای مصرف قرص هیدروکسی زین، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشک متخصص ریه در میان بگذارید. برخی از داروها که با هیدروکسی زین تداخل دارویی دارند، عبارتند از:
- آنتی هیستامین‌های دیگر (مانند دیفن هیدرامین، ستیریزین)
- داروهای خواب‌آور و اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)
- شل‌کننده‌های عضلانی و ضد درد مخدر (مانند کدئین)
- داروهای کاهنده فشار خون
عوارض
- احساس سرگیجه، خواب‌آلودگی و تاری دید
- خشکی دهان
- مشکل در دفع ادرار
- معده درد و مشکلات گوارشی
- خس خس سینه
- لرزش یا حرکات غیر ارادی
- کاهش فشار خون
- از دست دادن حواس